ESTATUA ETA IRAULTZA
(6)
ESTATUARI BURUZKO TEORIA MARXISTA
ETA PROLETARGOAREN EGINKIZUNAK IRAULTZAN
LENIN
Gaur, Greba Orokorra dugu Hego Euskal Herrian. Egun
egokia Leninen gogoeta eta pentsamenduak argitaratzeko, eta aldi berean kalean
borroka egiteko. Biak behar baitira, Teoria eta Praktika, bien sintesia baita
Praxi Iraultzailea. Iraultza Sozialistaren bidea.
Eta gaur, irailaren 26 hau, Praxi Iraultzailearen egun
paregabea da, kale eta karriketan milaka eta milaka langileak erakusten ari
diren bezala. Leninek berak 1917an idatzi zuen gisan :“askoz
atseginagoa eta probetxugarriagoa baita “Iraultzaren esperientzia” bizitzea
horretaz idaztea baino”.
Beraz,
goazen denok kalera! Denok borrokara! Gaur Euskal Herri Langileak Burgesia
guztiei bere indarra eta erabakimena erakutsiko die. Euskal langileok geure
klase kontzientzia eta geure borrokarako adorea erakusten ari gara gaur. Gaur
Greba Orokorra, bihar Gudari Eguna, etzi eta etzidamu, egunero, Borroka Egunak.
Gaurkoa hasiera bertzerik ez da, etorriko dira borroka handiagoak, gogorragoak,
erabakigarriagoak... Biba zuek, neba-arrebak! Aurrera Euskal Langileria!
Elkarrekin Kapitalismoa suntsituko dugu, Euskal Iraultza Sozialista eginen
dugu, Euskal Errepublika Sozialista eraikiko dugu! Aurrera, atxik eta jo
aitzina!
Baina gaur ere bada bertze gai garrantzitsua: behin
eta berriz Euskal Herri Langileari saldu eta irentsarazi nahi zaion Estatu Burges Baskoaren kritika
sistematikoa egitea. Eta horretarakoxe ari gara, hain zuzen ere, Leninen “Estatua
eta Iraultza” atalka argitaratzen. Euskal militante iraultzaileei, eta
bereziki komunista euskaldunei zein euskaldun komunistei ere arrazoi, argudio
eta argibideak eman nahi dizkizuegu borroka teoriko-ideologikoan aritzeko.
Zeren eta oraingo Ezker Abertzalearen ildo erreformista eta sozialdemokrataren
ardatza, delako “Estatu librea Europan” baita.
Egun hauetan EH Bilduko lehendakarigaia den Laura
Mintegik behin eta berriz adierazi du beren helburua “Euskal Estatu libre bat Europan”
sortzea dela. Astelehen honetan bertan erran zuen hori Gasteiz
hotelean. Hitzez hitz, BERRIA egunkariaren arabera (azpimarrak gureak dira):
“Mintegi: "Itun zabala egiteko prest gaude, euskal estatu libre
egiteko bada"
Edurne
Begiristain (Gasteiz) 2012-09-24 - 21:15:09
Laura Mintegi EH
Bilduko lehendakarigaia prest agertu da EAJrekin itun politikoa egiteko,
baldin eta erabakitzeko ahalmena oinarri badu: "EH Bildu itun politiko bat
egiteko prest dago, baldin eta Herri honen aitortza eta erabakitzeko
ahalmenean oinarritzen bada eta euskal
estatu libre baten aldeko hautua egiteko bada".
Elkarrizketaren eta akordioaren beharraz aritu da Mintegi, Gasteizen eskaini
duen hitzaldian: «Burujabetzan sakondu nahi badugu, indarrak batzea
ezinbestekoa dugu». Hala, EH Bilduren lehendakarigaiak esan du «akordio zabalak
eta sendoak» behar direla «euskal
estatu librea» lortzeko.
Carlos
Garaikoetxea lehendakari ohiarekin batera hitzaldia eskaini du Mintegik, gaur
arratsaldean. Duela 26 urte EAren sorreraren lekuko izen zen hotel berbera
aukeratu du EH Bildu koalizioak kanpainaurreko ekitaldi politikoa egiteko.
EAren sorrera batzorde hartan onartu ziren printzipioak hizpide hartu ditu
Garaikoetxeak, hau da, autodeterminazio eskubidea, sozialdemokrazia, giza eskubideen defentsa eta bide politiko
eta demokratikoen erabilera. «Printzipio
horiek ere badira egun EH Bilduren oinarriak, eta horregatik guztiz koherentea
ikusten dut nire burua hemen».
Euskal Herria estatu propio bilakatzea eta gizarte
«zuzenagoa» lortzea jada ez dela «ameskeria» esan du Garaikoetxeak. Mintegi ere
baikor agertu da: «Gero eta gertuago ikusten dut aspaldi amesten genuen estatu independientea Europan,
eta ziur naiz urtebete barru gobernu abertzalea izango dugula»
Eta atzo bertan
ere, Bilbon, antzeko adierazpenak egin zituen, NAIZ INFOren arabera, beti ere:
Mintegik dio bere ahaleginak «Europan estatu libre bat sortzearen
aldekoak» izango direla
Laura Mintegi EH
Bilduko lehendakarigaiak Bilbon egin dituen adierazpenen arabera, bere
ahaleginak «Europan estatu libre bat
sortzearen aldekoak» izango dira eta bide horretan elkarlanerako
prest dagoela esan dio EAJri.
NAIZ.INFO|BILBO|25/09/2012|
Bilboko
Alhondigan egin den Berbalagunean izan dira Laura Mintegi EH Bilduko
lehendakarigaia, Maribi Ugarteburu eta Dani Maeztu zerrenda kideak, baita
Iratxe Ibarra hizkuntza normalizazioaren ataleko arduraduna ere.
Bertan egin
dituen adierazpenen arabera, bat dator Mintegi EAJrekin Euskal
Herriaren egituran eta estatuaren eraikuntzan gehiago sakontzeko orduan, baina
bere ahaleginak «Europan estatu libre
bat sortzearen aldekoak» izango direla esan du.
Bestalde,
Katalunian ematen ari den eztabaida «oso interesgarria» iruditzen zaio
lehendakarigaiari. «EH Bilduk bere programan jasotzen du herritarrei galdetu
egin behar zaiela independentziari buruz», aipatu du.
Independentziaren
inguruko eztabaida Gasteizko Legebiltzarrera eramateko asmoa erakutsi du
Mintegik.”
Ikusten dugunez,
EH Bilduren helburua “Europan Euskal Estatu Libre” bat
sortzea da. Irlandako historia pixka bat ezagutuz gero, hotzikara izanen dugu bizkarrezurrean
barrena, zeren han ere erreformista eta likidazionista batzuk “Irish
Free State” aldarrikatu baitzuten 1921-1922 urteetan. Ikusi duzue “Michael
Collins” filma? Eta “The wind that shakes the barley”? (Frantsesez
: “Le
vent se lève” , Espainolez: “El viento que agita la cebada”).
Irlandako
historia ezagutzen ez duten lagunendako, hurrengo egunetan artikulu sorta bat
hasiko dugu gai honi buruz, euskaldunok jakin dezagun, zehazki, “Euskal
Estatu Librea” aipatzen zaigularik zer saldu nahi diguten, eta zer
inposatu zioten Irlandako Herri Langileari Irlandako burgesia zipaioak eta
Britainiar Inperioak.
Polemika eta eztabaida
luze-korapilatsu hauetan, Leninen gogoetak biziki argigarriak dira.
ESTATUA ETA IRAULTZA
LENIN
II.- KAPITULUA
ESTATUA ETA
IRAULTZA
1848tik 1851ra
BITARTEKO URTEETAKO ESPERIENTZIA
1.-
IRAULTZAREN BEZPERAN
Marxismo helduaren lehen
lanak, Filosofiaren Miseria
eta Manifestu Komunista, hain
zuzen ere, 1848ko Iraultzaren bezperakoak dira. Egoera honek, puntu bateraino,
aipaturiko lanek Marxismoaren oinarri orokorren azalpenaz gain, garai hartako
egoera iraultzaile konkretuaren isla bat edukitzea eragiten du; horregatik,
beharbada, komenigarriagoa izanen da liburu hauen autoreek Estatuari buruz
esaten zutena aztertzea, 1848-1851 urteetako esperientziatik atera zituztèn
ondorioak aztertu baino lehenago.
“Bere garapenaren igarotzean -idazten du Marxek Filosofiaren
Miserian- langile klaseak,
klaseak eta hauen arteko antagonismoak baztertuko dituen elkarte batengatik
ordezkatuko du sozietate zibil zaharra; eta ez da existituko jada botere
politiko bat bere zentzu hertsian, botere politikoa baita, hain zuzen ere,
klase arteko antagonismoen adierazgarri ofiziala sozietate zibilaren barnean (182.
or. 1885eko argitalpen alemaniarrean).
Hezigarria da, Estatua
klaseen abolizioaren ondoren desagertzen delako ideiaren azalpen orokor hau, Manifestu Komunistak duen
azalpenarekin alderatzea; berau Marx eta Engelsek hilabete batzuk geroago,
hots, 1847ko azaroan idatzia:
“... Proletalgoaren garapeneko fase orokorrenak zirriborratzean, egungo
sozietatearen barnean gutxiago edo gehiago ezkutatzen den gerra zibilaren
garapenaren ibilbidea jarraituko dugu, ageriko iraultza bilakatzen
den unera arte, eta proletalgoak, burgesia bortiztasunaren bidez eraitsiz,
bere agintea ezarri arte...”
“ ...Gorago ikusi dugun bezala, langile iraultzarako lehen pausua
proletalgoa klase agintari bezala zutitzea da, demokraziaren konkista.
Proletalgoa bere aginte politikoaz baliatuko da burgesiari gradualki bere kapital
guztia erauzteko, ekoizpen instrumentu guztiak Estatuaren, hau da, klase
dominatzaile bezala antolaturiko proletalgoaren eskuetan zentralizatzeko,
eta ekoizpen indarren kopurua ahal bezain azkar handitzeko.” (31. eta 37. orr. 1906ko 7. argitalpen
alemaniarrean)
Hemen Marxismoaren ideia
aipagarrienetako eta garrantzitsuenetako bat aurkitzen dugu Estatuari
dagokionean: “proletalgoaren diktaduraren” ideia (Marx eta Engels
Parisko Commune eta gero
izendatzen hasi ziren bezala) eta halaber Estatuaren definizio bat, izugarri
interesgarria, hau ere Marxismoaren “ahaztutako
hitzen” kontatzen dena: “Estatua, hau da, klase dominatzaile bezala antolatutako proletalgoa”.
Estatuaren definizio hau ez
da inoiz azaldu alderdi sozialdemokrata ofizialen propaganda eta agitazioko
literatura nagusian. Bainan honetaz gain, bereziki ahazmenera ere eramana izan
da, zeren erreformismoarekin puntu guztietan bateraezina baita
eta ohiko aurreiritzi oportunistekin eta “demokraziaren garapen baketsuaren”
inguruko ilusio filistearrekin belarrondoka aritzen baita.
Proletalgoak Estatua behar
du, errepikatzen dute oportunista, sozial-chauvinista eta kautskiar guztiek,
ziurtatuz hau dela Marxen doktrina eta “ahantziz”,
lehenik eta behin, Marxen arabera, proletalgoak iraungitzen den
Estatua bakarrik behar duela, hau da, halako moduan antolatua non berehala
iraungitzen hasiko den eta ezin ahal izanen duen iraungi besterik egin; eta
bigarrenik, langileek “Estatu” bat, “hau da, proletalgoa klase dominatzaile
bezala antolatua” behar dutela.
Estatua indarraren erakunde berezi bat da,
biolentziaren erakunde bat klase bat erreprimitzeko. Zein da proletalgoak erreprimitu behar duen
klasea? Noski, soilik klase esplotatzailea, hau da, burgesia. Langileek
Estatua zapaltzaileen erresistentzia zapaltzeko bakarrik behar dute, eta
soilik proletalgoak zuzen dezake, soilik berak gauza dezake zapalkuntza hau. Proletalgoa
da kontsekuenteki iraultzailea den klase bakarra, bera da burgesiaren
aurkako borrokan, honen erabateko erauzketaren aldeko borrokan, langile eta
zapaldu guztiak batzeko gai den klase bakarra.
Klase zapaltzaileek
dominazio politikoa zapalkuntza mantentzeko behar dute, hau da, gutxiengo ziztrin baten interes
berekoiak Herriaren gehiengo zabalaren aurka. Klase zapalduek dominazio
politikoa zapalkuntza oro ezabatzeko behar dute, hau da, Herriaren
gehiengo zabalaren interesetan esklabista modernoek osaturiko gutxiengo ziztrin
baten aurka, hau da, lurjabe handien eta burgesiaren aurka.
Demokrata burges txikiek, klase arteko borroka klaseen adiskidetzearen ametsengatik ordezkatu duten
sasisozialista hauek,
eraldaketa sozialista ere modu ametsezko batean imajinatu dute, ez klase
zapaltzailea eraistearen moduan, baizik eta gutxiengoa gehiengora
baketsuki makurtzearen moduan, honek bere eginkizunaren kontzientzia
hartuko duelakoan. Klaseen gainetik dagoen Estatu baten aitorpenari atxikirik
doan utopia burges txiki honek, praktikan langileen klaseen
interesak traizionatzera eraman izan du; adibidez, 1848ko eta 1871ko Frantziako
Iraultzen historiak erakutsi duen bezala, eta ministerio burgesetako parte
hartze “sozialistaren” esperientziak
erakutsi duen bezala Ingalaterran, Frantzian eta beste herrialdeetan XIX. mende
amaieran eta XX. mende hasieran.
Marx bere bizitza osoan
zehar sozialismo burges txiki honen aurka borrokatu zen, gaur
egun Alderdi Sozial-iraultzaileak eta Mentxebikeak Errusian
berpiztu dutena. Marxek kontsekuenteki garatu zuen klase arteko borrokaren
teoria, botere politikoaren, Estatuaren teoriarat iritsiz.
Burgesiaren agintearen
eraisketa proletalgoak bakarrik gauza dezake, klase berezi bezala bere
existentziako baldintza ekonomikoek eraiketarako prestatzen baitute eta hau
egiteko aukerak eta indarrak ematen baitizkio. Burgesiak, nekazariak eta burges
txikien geruza guztiak aldentzen eta sakabanatzen dituen bitartean, proletalgoa
batu, antolatu eta kohesionatu egiten du. Soilik proletalgoa da -ekoizpen
handian duen funtzioarengatik- langile eta esplotatu guztien buru izateko gai, nahiz askotan burgesiak ez dituen
hauek, proletalgoa baino gutxiago esplotatzen, esklabutzen eta zapaltzen,
gehiago baizik, bainan ez dira gai bere askapena lortzerako orduan bere kabuz
borrokatzeko.
Klase arteko borrokaren
teoriak, Marxengandik Estatuaren auziari eta Iraultza Sozialistari aplikaturik,
nahitaez eramaten du proletalgoaren dominazio
politikoa, bere diktadura aitortzera, hau da,
inorekin tartekatzen ez den eta zuzenki masen indar armatuan oinarritzen
den botere bat aitortzera. Burgesiaren eraisketa, proletalgoa klase
dominatzaile bihurtuz bakarrik gauza daiteke, hau gai izanik burgesiaren
erresistentzia ekidinezina eta etsia zapaltzeko eta erregimen ekonomiko
berrian langileen eta esplotatuen masa guztiak antolatzeko.
Proletalgoak Estatuaren
boterea behar du, indarraren erakunde zentralizatua, bortiztasunaren erakundea,
bai esplotatzaileen erresistentzia zapaltzeko, baita ekonomia sozialista “martxan jartzeko” lanean,
biztanleriaren masa ikaragarria, nekazariak, burgesia txikia, erdi-proletarioak
gidatzeko ere.
Langile Alderdia heziz,
marxismoak proletalgoaren abangoardia hezten du, boterea hartzeko eta Herri guztia Sozialismorat gidatzeko,
erregimen berria zuzendu eta antolatzeko, langile eta esplotatu guztien maisu,
buruzagi eta zuzendari izateko gai den abangoardia, bere bizitza soziala
burgesiarik gabe eta burgesiaren aurka antolatzeko lanean. Aldiz, gaur egun
nagusi den oportunismoak Langile Alderdian hobekien ordaindutako
langile ordezkariak hezten ditu, masetatik banantzen direnak eta Kapitalismoan
hala-hola “moldatzen” direnak,
beren oinordekotza eskubidea dilista plater batengatik salduz, hau da,
burgesiaren aurka Herriaren buruzagi iraultzaile izatearen
eginkizuna ukatuz.
“Estatua, hau da, klase dominatzaile bezala antolaturiko proletalgoa” : Marxen teoria hau, proletalgoak historian duen
eginkizun iraultzailearen inguruko bere doktrina guztiarekin lotura
etenezinean dago. Eginkizun honen gailurra proletalgoaren diktadura da, proletalgoaren
dominazio politikoa.
Baina proletalgoak Estatua
burgesiaren aurkako bortiztasunaren
erakunde berezi bat bezala
behar badu, hemendik bere kabuz ondorioztatzen da ea posible den horrelako
erakunderik sortzea aurretik burgesiak beretzat sortutako estatu makinaria suntsitu
gabe. Ondorio honetara eramaten du zuzenean Manifestu Komunistak, eta Marxek honetaz hitz egiten du 1848tik
1851ko Iraultzako esperientziaren azterketa egitean.