Lenin: Estatua eta Iraultza (5)

ESTATUA ETA IRAULTZA

 (5)

ESTATUARI BURUZKO TEORIA MARXISTA

ETA PROLETARGOAREN EGINKIZUNAK IRAULTZAN

LENIN

Etenaldi luze xamar bat egin ondoren, zeren eta gaur egungo Ezker Abertzalearen ideologiaren kritikan buru belarri sartu bainintzen zenbait astez, berriz ere hementxe nauzue Leninen liburu miresgarri honen irakurtze kritikoa egiteko prest.

Astun eta kaparra, pelma eta gogaikarria izateko bat ere beldur izan barik, berriro ere erranen dut “Estatua eta Iraultza” liburua iraultzaile orok sakonki, zorrozki eta arreta handiz irakurri eta estudiatu beharreko testua dela. Are gehiago iraultzaile horiek komunistak izan nahi badute, eta begi bistan da, zer erranik ez iraultzaile horiek marxista-leninistak izaten (eta horren arabera jokatzen) saiatzen badira. Horregatik, blog honetan argitaratu den hirugarren testu teorikoa Leninen idazlan hau izan da, Marxen eta CHEren idazki labur bana agertu ondoren. Honek erakusten du gure ildo teorikoaren lehentasunen zerrenda.

Gainera, “Estatua eta Iraultza” liburuak badu merezimendu berezia: sasian, hau da klandestinitatean, idatzi zuen Leninek, ez unibertsitate burges bateko bulego epel eta goxoan, ezta alderdi politiko legal eta instituzional bateko egoitza lasai eta nasai batean ere. Praxi iraultzailea zer den ikasi nahi duenak, Lenin eta bere ibilbide militantea estudiatu behar du sakonki, ez idolo laiko berri bat egiteko, ez adorazio dogmatiko eta irrazional batean jausteko, baizik eta CHEk egin zuen bezal-bezalaxe, Leninekin, Leninengandik, Leninen garaipen eta porroten bidez, asmatze eta hanka sartzeen bidez, Iraultza Komunista egin eta garatzen saiatzeko.

“Estatua eta Iraultza” liburua atalka argitaratzen hasi ginelarik, galdera batzuk egin genituen: 

“Leninek berak “Estatua eta Iraultza” liburuan aldarrikatu zituèn neurri iraultzaile zintzo eta koherenteak aplikatu zituen gero, 1917-1924 urteetan, Sozialismoaren eraikuntzan? Eta aplikatu ez bazituen oso-osorik, zergatik? Zein izan ziren ondorioak? Zer azterketa kritiko egiten ahal dugun XXI. mendeko komunista iraultzaileok? “Botere guztia Sobietentzat!!!” izan zen 1917ko Urriko Iraultza Errusiarraren leloa. Botere guztia Sobietentzat izan zen, ala Alderdi Boltxebikearendako? Langileen Biltzarrek botere guztia eskuratu zuten, Estatu burgesa suntsituz, ala bertze zerbait gertatu zen? Proletargoaren diktadura eraiki zen, ala alderdi iraultzaile batena? Zein izan ziren Leninen gogoeta autokritikoak honetaz guztiaz? Komunista iraultzaile guztiendako berebiziko garrantzia dute galdera hauek, are gehiago marxista-leninista (sentitzen) direnentzat. Zeren eta marxista-leninista izateko, lehenik Marx ongi ezagutu behar da, jakina, eta ondoren Lenin hobeki ulertu. Ez da hala?

Jakina, galdera hauei taxuz erantzutea urteetako lana dugu, XX. mendeko Iraultza Sozialisten bilan kritikoa egitea baita, eta aldi berean, XX. mendean izan diren Sozialismoaren eraikuntzaren esperientzien balantze gazi-gozoa ere bai. Azterketa eta eztabaida zail eta korapilatsua, kontraesan dialektkoen mataza askatu nahi badugu ... bainan ezinbertzez egin beharrekoa!

Eztabaida eta azterketa hau abuztuaren 12an abiatu zuen lagun anonimo batek (geroago jakin dut Burdingorri burkide eta adiskidea izan zela), honako gogoeta hauek eginez: 

“Espero det azkenean ipinitako gogoeta hori ez izatea troskismo kontra-iraultzailearen propaganda pro-imperialistaren mezuan oinarrituta egotea. Bitxikeria bezala, "marxista-leninista" terminoa Josif Stalin-ek sortu zuen, langileriaren egiteko Historikoaren bide zuzena markatzen duen pentsakera finkatuz. Ez dut entzun troskismoak gidatu duen ez erresistentzia ez egiteko iraultzailerik. Kasualitatea ala kausalitatea?”

Kontu bat, hasteko: uste dut Trotski eta trotskismoa ezberdindu behar direla minimoki, zeren bata militante komunista iraultzaile bat izan zen, bere kontraesan eta ibilbide korapilatsu zein bihurri guztiengatik, eta bertzea, aldiz, Trotski asasinatu ondoren (stalinistek “exekutatu” nahiago dute, bainan ez naiz ni stalinista, ezta hurrik eman ere!) bere ingurukoek -haien artean batzuk Inperialismo Kapitalistaren agenteak- sortu zutèn “ortodoxia” marxista berezia. Baina gauza bera egin behar da Marx eta marxismoarekin, Lenin eta leninismoarekin, Stalin eta stalinismoarekin, Mao eta maoismoarekin, CHE Guevara eta guevarismoarekin, Fidel Castro eta castrismoarekin, eta “tutti quanti”.

 

Komunista iraultzaileok badugu hor lan teoriko garrantzitsua: militante batzuen pentsamendu bizia (eta berez, eta beraz, ezinbertzez, kontraesankorra eta dialektikoa ...)  berreskuratzea, bere aberastasun guztiarekin, eta ondoren sortu zirèn ortodoxia, katixima eta vulgata guztiak kritikoki aztertzea. ez naiz errepikatzeaz aspertuko: Marxen behin eta berriz erraten zion Engelsi bera ez zela marxista, eta ez zen txantxetan ari, oso seriotan baizik. Noizbait Marx, Engels, Lenin seriotan hartuko ditugu? Hau da, noizbait beren idazkiak, benetakoak eta bereziki azkenak, irakurri eta estudiatuko ditugu? Agian bai!

XX. mendean Sozialismoaren eraikuntzako esperientziak, Sobiet Batasuna, Mongolia, Txina, Eurasia mendebaldeko Herri Demokraziak (Alemania Demokratikoa, Polonia, Txekoslovakia, Errumania, Hungaria, Bulgaria) Jugoslavia, Albania ... bizirik zeuden, eta polemika hauek guztiak oso gogorrak eta mingarriak izaten ziren, normala den bezala. XXI. mende honetan, uste dut aski perspektiba historikoa dugula modu lasaiago (eta sakonago) aztertzeko. Ahantzi gabe Sozialismoaren bidean nola edo hala kokatzen diren eta oraindik zutik mantentzen diren herrialde batzuen esperientziak: Kuba, Vietnam eta Ipar Korea, adibidez. 

Horregatik, datozen asteetan, “Templando el acero” argitaletxeko lagunen baimenarekin, eta Pello Oxandabaratz itzultzaile eta adiskidearen onespenarekin, Josif Stalinen “Leninismoaren oinarriak” liburua atalka ere argitaratuko dugu blog honetan. Ziur naiz liburu mugarri honek, 1924an idatzia eta iraultzaileen belaunaldi batzuk markatu dituena, polemika sortuko duela gure artean. Polemikan sartu ahala agian hobeki ulertuko da zergatik Josif Stalinek berak sortu zuèn "marxista-leninista" terminoa, eta noraino kontsidera daiteke Stalinen pentsamendua marxista edota leninista, eta noraino garatzen dituen Marx, Engels eta Leninen praxia. Eta garrantzitsuagoa dena, zein klase - interes material zeuden termino borobil horren atzean eta gibelean. Ez dugu ahantzi behar “leninismoa”, termino eta joera gisa, bere ahizpa bikia den “trotskismoa”rekin batera sortu zela. Beraz, 1920-1941 urte zail, gogor eta korapilatsu horietan murgildu beharko dugu. Eta kritikaren armak zorrozki eta gupidagabeki erabili, zeren materialismo historiko eta dialektikoaren metodologia marxismoari ere aplikatu behar baitzaio, zinezko teoria iraultzailea eta ideologia alienatzailea bereizteko.

Bestalde, berriki EH Bilduko lehendakarigaia den Laura Mintegik adierazi du prentsan koalizio honek Europan “Estatu librea” edo “Estatu askea”  sortu nahi duela. Ondoko lerrootan  ageri da Marxek, Engelsek eta Leninek termino horretaz pentsatzen zutena.

Baina gaurkoz ere, aski kalaka eta matraka. Leninen txanda da orain.

ESTATUA ETA IRAULTZA

ESTATUARI BURUZKO TEORIA MARXISTA

ETA PROLETARGOAREN EGINKIZUNAK IRAULTZAN

I.- KAPITULUA

KLASE-SOZIETATEA ETA ESTATUA

4.- ESTATUAREN “IRAUNGIPENA”

 ETA IRAULTZA BORTITZA

 Estatuaren “iraungipenari” buruz Engelsek idatzi zituèn hitzak hainbesteko opsea dute, hain sarri aipatzen dira eta hain argi erakusten dute non dagoen marxismoaren ohiko faltsutzearen gakoa, hauek oportunismora egokituak direnean, ezen beharrezkoa gertatzen dela xehetasunez aztertzen geratzea. Hitz hauek dauden pasarte guztia aipatuko dugu:

“Proletalgoak estatu-boterea hartzen du eta ekoizpen baliabideak Estatuaren jabetza bihurtzetik hasten da. Bainan ekintza honekin, suntsitu egiten du bere burua proletalgo bezala eta suntsitu egiten ditu klase ezberdintasun eta antagonismo guztiak eta, honekin batera, Estatua bere gisan. Sozietatea orain arte klase antagonismoen artean mugitu denez, honek Estatuaren beharra eduki du; hau da, ekoizpenaren kanpo-baldintzak mantentzeko klase esplotatzailearen erakunde baten beharra, eta beraz, batez ere, klase esplotatua, dagoen ekoizpen moduak zehazturiko zapalkuntza baldintzetan (esklabutza, joputza, soldatapeko lana) indarraren bidez zapaldurik edukitzeko beharra eduki du. Estatua sozietate guztiaren ordezkari ofiziala zen, honen sintesia korporazio ikusgai batean; baina soilik bere garaian sozietate osoa ordezkatzen zuèn klasearen Estatua zen modura: Antzinaroan hiritar esklabisten Estatua zen; Erdi Aroan, noblezia feudalarena; gure garaietan burgesiarena da. Estatua azkenik sozietate guztiaren benetako ordezkari bihurtzen denean, bere kabuz alferrikakoa izanen da. Jada, zapaldurik mantendu beharreko klase sozialik existitzen ez denean; ekoizpen egungo anarkiagatik sortu diren klase dominazioarekin batera eta existentzia indibidualarengatiko borrokarekin batera, borroka honen ondorio diren talkak eta gehiegikeriak desagertzen direnean, jada ez da zer zapaldu egonen, eta beraz, ez da beharrezkoa izanen errepresiorako indar berezi hau, Estatua. Estatua eraginkorki sozietate guztiaren ordezkari bezala agertzen den lehen ekintza -sozietatearen izenean ekoizpen baliabideen jabetza hartzea - aldi berean Estatu bezala egiten duen azken ekintza independentea da. Erlazio sozialetan Estatuak duen esku-hartzea alferrikakoa izanen da eremu guztietan bata bestearen atzetik eta lokartu eginen da bere kabuz. Pertsonen gaineko gobernua gauzen administrazioarengatik eta ekoizpen prozesuen gidaritzarengatik ordezkatua izanen da. Estatua ez da “abolitua” izanen: iraungi eginen da. Hemendik abiatuz epaitu behar da, “Herri Estatu libreari” buruz hitz egiten duen esaldi horren balioa, denbora batez, existitzeko eskubidea izan zuena agitazio kontsigna bezala, bainan azken finean, oinarri zientifikorik ez duena. Hemendik abiatuz ere hartu behar da kontuan anarkista deritzenen eskaera, Estatua egunetik gauera abolitu behar den euren nahikeria. (Anti-Dühring edo Eugenio Dühring jaunaren zientziaren iraulketa, hirugarren argitalpen alemaniarreko 301-303 orr.).

Erratzeko beldurrik gabe esan dezakegu, hemen Engelsek azaldutako pentsamendu izugarri aberats hauetatik, egungo alderdi sozialistetan, pentsamendu sozialistaren benetako ondare izatera pasa den gauza bakarra, Estatuaren abolizioaren doktrina anarkistaren aldean, Marxen arabera, Estatua “iraungi” egiten delako tesia dela. Marxismoa honela mozteak oportunismora murriztea esan nahi du, “interpretazio” honekin ez baita zutik geratzen aldaketa mantso, pixkanakako, gradual baten nozio faltsua besterik, saltorik ez erauntsirik gabe, iraultzarik gabe. Estatuaren “iraungipenari” buruz ohiko zentzuan, orokortuan, masen zentzuan -honela esan badaiteke behintzat- hitz egitea, dudarik gabe iraultza lausotzearen pareko da, ez bada ukatzearen pareko.

Bainan horrelako “interpretazioa” marxismoaren desitxuratzerik baldarrena da. Desitxuratze honek burgesiari bakarrik egiten dio mesede, hau teorikoki egoera eta kontsiderazio oso garrantzitsu batzuk isilpean gordetzean babesten baita; esate baterako, osorik aipatu dugun Engelsen pasarteko “laburpenean” azaltzen direnak ezkutatuz.

Lehenik eta behin, Engelsek pasarte honen hasieran bertan dio, boterea hartzen duenean, proletalgoak “honekin berarekin, Estatua bere gisan suntsitzen duela”. Ez da ohikoa honek esan nahi duenaz pentsatzen geratzea. Arruntena honetaz erabat ahaztea da, edo bestela Engelsen “ahulezia hegeliar” baten moduko zerbait bezala hartzea. Egia esan, hitz hauek iraultza proletario handienetako baten esperientzia gordetzen dute, 1871ko Parisko Communeren esperientzia, bainan honetaz bere tokian hitz eginen dugu xehetasunez. Egia esan, Engels hemen iraultza proletarioak burgesiaren Estatua “suntsitzeaz” mintzatzen da; aldiz, Estatuaren iraungipenari buruzko hitzak, Iraultza Sozialistaren ondorengo Estatu proletarioaren hondarrei buruzkoak dira. Engelsen arabera, Estatu burgesa ez da “iraungitzen”, baizik eta proletalgoak “suntsitu” egiten du Iraultzan. Iraungitzen dena, Iraultza honen ondoren, Estatua edo erdi-estatu proletarioa da.

Bigarrenik, Estatua “errepresio indar berezi” bat da. Definizio bikaina eta oso sakon hau, Engelsek hemen argitasunik osoenarekin ematen digu. Eta hemendik ondorioztatzen da burgesiaren langileenganako “errepresio indar berezia”, aberats gutxi batzuek milioika langileenganako dutena, langileen burgesiarenganako “errepresio indar berezi” batengatik (proletalgoaren diktadura) ordezkatu behar dela. Honetan datza hain zuzen ere “Estatua bere gisan suntsitzea”. Honetan datza hain zuzen ere sozietatearen izenean ekoizpen baliabideen jabetza hartzearen “ekintza”. Eta bere kabuz, begi bistakoa da, horrelako ordezkapen bat, indar berezi batena (burgesa) beste batengatik (proletarioa), ezin daitekeela bideratu, inondik inora, “iraungipenaren” formaren barnean.

Hirugarrenik, Engelsek, Estatuaren “iraungipenaz” eta -oraindik hitz plastikoago eta grafikoago batekin- lokartzeaz hitz egiten duenean, argitasun eta zehaztasun osoz, Estatuak sozietatearen izenean ekoizpen baliabideen jabetza hartu osteko garaiaz ari da, hau da, Iraultza Sozialistaren ondorengo garaiaz. Denok dakigu “Estatuaren” forma politikoa, garai honetan, demokraziarik osoena dela. Baina, marxismoa lotsagabeki desitxuratzen duten oportunistetako bati berari ere ez zaio burura etortzen, ondorioz, Engelsek hemen demokraziaren lokartzeaz eta iraungipenaz hitz egiten duela. Honek, lehen begiradan, oso arraro dirudi. Bainan hau, soilik demokrazia Estatu bat dela, eta ondorioz, Estatua desagertzen denean demokrazia ere desagertu eginen dela ulertzen ez duenarentzat da “ulergaitza”. Estatu burgesa Iraultzak bakarrik “suntsi” dezake. Estatua orokorrenean, hau da, demokraziarik osoena, “iraungi” bakarrik egin daiteke.

Laugarrenik, bere tesi nabarmena formulatzean:  “Estatua iraungi egiten da”, Engelsek jarraian, modu konkretu batean, tesi hau oportunisten aurka nahiz anarkisten kontra zuzentzen dela azaltzen du. Hau egitean, Engelsek lehen mailan kokatzen du, oportunisten aurka zuzendurik doan “Estatuaren iraungipenari” buruzko tesiaren ondorio hori.

Apustu egin liteke, Estatuaren “iraungipenari” buruz irakurri edo entzun duten hamar mila pertsonetatik bederatziehun eta laurogeita hamarrek ez dakitela edo erabat ahantzi egiten dutela, Engelsek tesi honetatik ateratako ondorioak ez zituela anarkisten aurka bakarrik zuzendu. Eta falta diren hamar pertsonetatik, litekeena da bederatzi “Herri Estatu askea” zer den eta zergatik kontsigna hau erasotzea oportunistak erasotzea den ez jakitea. Horrela idazten da Historia! Horrela egokitzen da oharkabean doktrina iraultzaile handia nagusi den filisteismorat. Anarkisten aurkako ondorioa milaka bider errepikatu da, zabartu egin da, buruetan modurik sinplifikatuenean sarrarazi da, aurreiritzi baten sendotasuna hartu du. Bainan oportunisten aurkako ondorioa ezkutatu eta “ahantzi” egin dute!

“Herri Estatu askea” Alemaniako sozialdemokraten aldarrikapen programatiko bat eta modan zegoèn kontsigna bat zen 70. hamarkadan. Kontsigna honetan ez dago eduki politiko txikienik ere, demokraziaren kontzeptuaren deskripzio filistear eta enfatiko batetik kanpo. Engels prest zegoen agitazioaren ikuspuntutik kontsigna hau “denbora jakin batez justifikatzeko”, honekin legalki Errepublika Demokratikoa adierazten zèn heinean. Baina kontsigna hau oportunista zen, ez bakarrik aditzera demokrazia burgesaren apaintze bat ematen zuelakotz, baita orokorrean Estatu ororen kritika sozialista ulertzeko ezintasuna adierazten zuelakotz ere. Gu Errepublika Demokratikoaren aldekoak gara, proletalgoarentzat kapitalismoan dagoen Estatu formarik hoberena den heinean, bainan ez daukagu inongo eskubiderik, Errepublika burgesik demokratikoenean ere, Herriaren zoria soldatapeko esklabutza dela ahanzteko. Are gehiago, Estatu oro klase zapalduaren “errepresiorako indar berezi” bat da. Horregatik, Estatu oro, ez da ez herrikoa ez askea. Marxek eta Engelsek behin eta berriz azaldu zien hau beren alderdiko burkideei 70. hamarkadan.

Bosgarrenik, Engelsen idazlan honetan bertan, denek gogoratzen dutena Estatuaren iraungipenaren ideia izanik, pasarte bat dago Iraultza bortitzaren garrantziari buruz. Engelsek honen paperaren azterketa historikoa Iraultza bortitzaren benetako gorespen bihurtzen du. Hau “ez du inork gogoratzen”. Alderdi sozialista garaikideetan ez da ohikoa ideia honen garrantziari buruz hitz egitea ezta pentsatzea ere: ideia hauek ez dute paperik jokatzen masen arteko eguneroko propagandan eta agitazioan. Eta hala ere, Estatuaren “iraungipenarekin” atxikirik daude eta honekin osotasun harmoniko bat osatzen dute.

Hona hemen Engelsen pasartea:

“ ... Bortiztasuna (oharra: nahiago dugu bortiztasuna hitza erabili, zentzu neutro edota baikor duen heinean, eta ez burgesiaren ideologiak zentzu ezkor eta negatiboz erabat kutsatu duen “bortizkeria” edota “biolentzia” hitzak) Historian (gaizkiaren eragileaz gain)  beste paper bat jokatzen duenaz, paper iraultzaile bat; Marxen hitzetan, sozietate zahar ororen emagina denaz, zeinak bere barrenetan beste berri bat daraman; bortiztasunaren laguntzaz baliatuz mugimendu sozialak bidea irekitzen eta forma politiko hilak eta fosilizatuak hausten dituenaz, horretaz guztiaz Dühring jaunak ez du hitz bat bera esaten. Soilik hasperenen eta aieneen artean onartzen du, sistema zapaltzailea eraisteko akaso bortiztasuna beharrezko denaren aukera, -gauza tamalgarria, ohar zaitezte!- honen erabilera orok, bere arabera, honetaz baliatzen dena desmoralizatzen baitu. Eta hau esaten da, Iraultza garaile baten emaitzatik etortzen den aurrerapen moral eta intelektual handiaz gain! Eta hau esaten da Alemanian, non Herriari inposatua izan dakiokeen talka bortitz batek, gutxienean, Hogeita Hamar urteetako Gerraren umilazioaren ondorioz kontzientzia nazionalean sartu den makurkeria  izpiritu guztia errotik ateratzearen abantaila edukiko lukeela. Eta arrazonamendu hauek, ilunak, txepelak, inpotenteak, apaizenen parekoak, Historiako alderdirik iraultzaileenari eskaintzen ausartzen dira?” (Anti-Dühring, hirugarren argitalpen alemaniarra, IV. Kapituluaren amaiera, II. zatia, 193 or.)

Nola da posible doktrina bakar batean Iraultza bortitzaren gorespen hau, Engelsek 1878tik 1894 arte, hau da, bere bizitzako azken egunera arte, sozialdemokrata alemaniarrei behin eta berriz azaldu ziena, Estauaren “iraungipenaren” teoriarekin bateratzea?

Orokorrean, bi gauzak eklektizismoaren laguntzaz bateratzen dira, printzipiorik gabe, modu sofistikatu batez edo kapritxoaren arabera (edo Boteredunen gustuaren arabera) erauziz, izan arrazonamendu bat zein bestea; eta lehen mailan jarrarazten da, kasuen ehuneko laurogeita hemeretzian, ez bada gehiago, hain zuzen “iraungipenaren” tesia. Dialektika eklektizismoarengatik ordezkatzen da, gure garaietako literatura sozialdemokratak marxismoaren aurrean duen jarrerarik ohikoena eta orokortuena da. Ordezkapen hauek ez dute, egia esan, ezer berririk; filosofia grekoaren historian ere ikusi ahal izan dira. Marxismoa oportunismoarengatik ordezkatzean, eklektizismoak, bere burua dialektika bezala aurkeztuz, errazago engainatzen ditu masak, itxurazko asebetetze bat ematen die, prozesuaren aspektu guztiak, garapenaren tendentzia guztiak, eragin kontraesankor guztiak, eta abar kontuan hartzen dituela ematen du, benetako orduan, garapen sozialaren prozesuaren inongo interpretazio osaturik eta iraultzailerik ematen ez duenean.

Aurreago esan dugu, eta xehetasun handiagoz frogatuko dugu geure hurrengo azalpenean, Iraultza bortitzaren ezinbestekotasunari buruzko Marxen eta Engelsen doktrinak Estatu burgesari egiten diotela erreferentzia. Hau ezin izan daiteke Estatu proletarioarengatik (proletalgoaren diktadurarengatik) ordezkatu “iraungipenaren” bidez, soilik, lege orokor bezala, Iraultza bortitzaren bidez baizik. Engelsek honi eskaintzen dion gorespena, eta Marxek adierazpen mordoekin guztiz bat datorrena (gogora ditzagun Filosofiaren Miseriaren eta Manifestu Komunistaren amaierak Iraultza bortitzaren ezinbestekotasunaren adierazpen harro eta argiarekin; gogora dezagun 1875eko Gothako Programaren Kritika, jada hogeita hamar urte pasa zirenean Marxek programa honen oportunismoa larrutzen duenean), aipaturiko gorespen honek ez du ezer “suhartsutik”, ez deklamaziotik, ez irtenbide polemikotik. Masak hemen, hain zuzen ere Iraultza bortitzaren ideia honetan, sistematikoki hezteko beharrak, Marxen eta Engelsen doktrina ororen oinarria osatzen du. gaur egun nagusi diren korronte sozial-cauvinistak eta kautskiarrak doktrina honen aurka eginiko traizioa, bereziki agerian geratzen da bai batzuen bai besteen aldetik, propaganda honen eta agitazio honen ahazmenean.

Ezinezkoa da Estatu burgesa Estatu proletarioarengatik ordezkatzea Iraultza bortitz bat gabe. Estatu proletarioaren abolizioa, hau da, Estatu ororen abolizioa, iraungipen prozesu batekin bakarrik da posible.

Marxek eta Engelsek ideia hauek modu zorrotz eta konkretu batez garatu zituzten, egoera iraultzaile bakoitza banan-banan ikertuz, Iraultza bakoitzaren esperientzietatik ateratako ikaspenak aztertuz. Beren doktrinaren zati hau aztertzera pasatuko gara, dudarik gabe, garrantzitsuena baita.