ELEKA, JESUS LARRAÑAGA KOLEKTIBOA

 

FORMAZIO KOMUNISTA IRAULTZAILEA

INDARTZEKO SORTU DA 

ELEKA KOLEKTIBOA

 

 

NOR GARA

Orain dela 150 urte, Industria Iraultzaren hasieran, landatik hirira joateko beharrean aurkitu ziren milioika nekazari txirotu eta deserrotu, eta Burgesia industrial jaioberriaren eskuetan erori. Industria sortu berriaren lan-indar bihurtu zituen klase berri hark, eta esplotazio eta miseria izugarria jasanarazi, lanaldi amaiezinak eginez eta gose soldatak jasoz. Ondorioz, Teoria Iraultzaile berria sortu zen: Komunismoa. 

Lehenagoko beste filosofia sozialistetan ez bezala, helburua ez zen erreforma soziala edota Langileriaren eta nekazarien egoera hobetzea bakarrik, baizik eta baita Sistema Kapitalista suntsitzea ere, eta boterea langile-klaseak hartzea.

Harrezkero, mende eta erdi igaro dela, aurrerapen demokratiko faltsu baten eraikuntzaren bidetik joan da historia. Klase-kontraesanak Kapitalismoaren ildoen mende egituratu dira, betiere haren botere-interesaren arabera. Etengabeko krisi politiko eta ekonomikoek, menderakuntza-sistema sakontzeko diseinatuek, bi mundu gerra eragin zituzten, eta egonkortasun ekonomikoaren eta gizarte-ongizatearen egonkortasun-aldiak ekarri, baina mugimendu iraultzaileak saihesteko soilik, Parisko Commune, XIX. mendean, eta 1917ko Iraultza Errusian adibidez, gero eta aseezinagoa zen garapen kapitalista kolokan jar baitzezaketen. 

Petrolioaren krisialditik, 1970eko hamarkadatik, gainbeheran sartu zen ongizate estatu keynestarra, Sozialdemokraziak 1945etik kudeatzen zuena, eta, horrekin batera, lan- eta gizarte-eskubideak pixkanaka galtzen hasi ziren. Reagan eta Tatcher-ek bultzatu zituztenen moduko lege-aldaketen bidez, ekonomia kontrolatzeko gaitasuna mugatu zitzaien gobernuei, eta XIX. mendeko Liberalismo ekonomikoaren laissez faire delakora itzuli: ugazabaren erabateko agindua berrezarri zuten, industrializazioaren hasieran bezalaxe.

2008ko finantza-krisiak, 2013an modu basatian indartu zaigun Sistema-krisiak, arrakastaz burutu du borroka gogorren bidez irabazitako giza eskubide, eskubide sozial eta politiko guztiak deuseztatzeko zeregina. Ondorioz, pobrezia, bazterketa eta esplotazioa areagotu dira. Egungo egoeran, beraz, berebiziko garrantzia du, berriz ere, Marxen eraldaketa sozialerako filosofia eta ideologia komunistaren garapenak, Langileriaren alienazioaren kontra borrokatzeko eta askatzaileak eta gizakiaren duintasunerako bidezkoak diren beste bizimolde batzuk sortzeko.

Hainbat hamarkadatan zokoratuta egon ondoren, badirudi ostrazismotik ateratzen ari direla Komunismoaren printzipioak, Demokrazia burgeseko Sozialdemokraziak inposatu nahi zuen tokitik. Berriz ere eraldaketarako eta praktika iraultzailerako tresna erreal eta egokia dela ikusten da: Herri Langilearen baitara sistemak ekarritako zapalkuntza ikustarazteko beharrezkoak diren kontraesanak ezartzeko gai.

Euskal Herria ez da bereizten edo urruntzen errealitate horretatik. Aitzitik, era bikoitzean murgiltzen da bertan, egungo neoliberalismoaren politikek, Europan nagusi direnek, indartzen dituzten bi Estatuen mende, espainolaren eta frantsesaren mende egoteagatik, betiere, EBren helburu eta interes berdinak dituen Burgesia baskoaren lankidetzaz.

Egoera horrek behar politiko eta sozial bihurtu du Independentziaren aldeko borroka historikoa. Izan ere, Independentziak soilik eman ahal izango digu diruzalekeria kapitalistatik urrunduko den eta gure ametsetarako irekia izango den etorkizuna eraikitzeko ahalmena. Eraikuntza horretan, bere burua komunistatzat daukan orok parte hartu behar du, bere ekarpen iraultzaile eta militantearen bidez. Izan ere, geure burua komunistatzat jotzea ez da pentsamendu iraultzailea egituratzea edo teorizatzea bakarrik. Lan egitea ere bada, antolatzea eta kalean bizitzea, askatasuna, berdintasuna eta elkartasuna oinarri dituen praktika eta kultura iraultzailean. Errealitatearen eraldaketarantz egiteko, eta mendeko klase izatetik, berezko klase izateko. Kapitalismoaren aurka eta duintasunaren eta eskubideen alde borrokatzen den edozein lekutan, pentsamendu eta kultura komunista berpiztuko dira. Izan ere, hura eraikitzen ari gara Utopiarantz goazenean.

Horregatik guztiagatik jaio da ELEKA. Bide berriak egiteko. Aurreiritzi gris eta zaharrak desegiteko. Egungo euskal komunistok pentsatzen duguna ezagutzeko: zer ginen, zer garen eta zer izan gaitezkeen. Eta, batez ere, beste etorkizun bat izateko aukera dugula erakusteko. “Ortzemuga handituko den eremuan, lapurtu dizkiguten irribarre guztiak jaso ahal izateko”, Parisko Commune-ko poeta anonimo batek zioen moduan.

ELEKAk heziketa iraultzailearen eta lan teorikoaren alde egingo du, Ezkerrak irekitako bideak berriro aurkitzeko. Komunismo berrituaren alde eta etorkizunaz maitemintzeko xedea lagun. Izan ere, burkide batek idatzi zuenez, “etorkizunaz maitemintzeak bizi berria emango dio bizi izandakoari. Gaztetu egiten gaitu, eta ausardia itzuli”.

ELEKAk isilune urrundu bat urratuko du; aisialdiaren kultura globalizatuak herriarengandik hurbila eta kalitate handikoa den kulturari inposatzen diona, alegia. Beste kultura bat, sentipenaren edertasuna eta konpromisoaren indarra dituena. Ederto azaldu zuen haren izaera Pablo Neruda poeta komunistak, Nobel saria hartzen ari zela: “Ulertu nuen nire giza zeregina herri antolatuaren indar handiari lotzea zela, eta ez beste ezer, arimaz eta odolaz, suaz eta esperantzaz lotzea, uhar zabal horretatik soilik sor daitezkeelako idazleek eta herriek behar dituzten aldaketak”.

Burgesiak salbaziorako saltzen digun gehiegizko indibidualismoaren aurrean, giza elkartasun iraultzailea berreskuratuko du ELEKAk eguneroko praktikan zein egitasmo sozialetan, Herritik eta Herriarentzat. Elkartasun posible bat, egungo borroketan errotuta dagoena, eta oroimen historikotik ekarria. Eta ELEKAk irmo eskatzen ditu justizia eta egia harentzat. Ideien egia, Euskal Herrian eta Euskal Herritik kanpo emakume eta gizon asko heriotza, espetxea edo tortura jasatera eraman dituzten ideiak. Euskal Herriaren Klase eta Herri Askapenaren alde tinko mantendu ziren militanteak izan ziren, euren borreroei aurre egin zietenak, eta ulertu zuten azken haiek eta ez beraiek zirela bidegabekeriaren errudun bakarrak.

Laburbilduz, ELEKA jaio zaigu benetako Euskal Herri independente eta sozialista baten beharra sentitzen dutenei irekitzeko, bizitza bizi izatea merezi duela sinetsi eta hura helburu duen militantziari irekitzeko. 

 

BERRIA

2013-04-21

Eleka sortu da, 

«heziketa iraultzailea

 eta ideologikoa sustatzeko» helburuz.

 

Elkarte berriak Ezker Abertzalean kokatzen du bere burua, eta «kultura komunista» berpiztu nahi du

Gotzon Hermosilla Portugalete

«Heziketa iraultzailea eta ideologikoa» sustatzea, «langileen prestakuntza politikoa» bultzatzea eta «kontzientzia kritikoa eta militantzia politikoa» suspertzea. Horiexek dira ELEKA erakunde sortu berriak bere buruari ezarri dizkion helburuak. Portugaleten egin dute elkarte berriaren aurkezpena, eta, dagoeneko, lehenengo egitasmoak iragarri dituzte: maiatzaren 2tik 4ra jardunaldiak antolatuko dituzte Donostian eta Bilbon.

Prestakuntza ideologikoa lehentasun izanik, jardunaldiak, mintegiak, hitzaldiak, hausnarketa taldeak, herri eskolak eta antzekoak antolatuko ditu Eleka-k. Baina «Nazio Askapenerako Mugimenduaren ondare ideologikoa jaso eta berregitea ere» izango da elkarte berriaren lan esparrua, eta, hortaz, memoria historikoaren auziari ere helduko diotela iragarri dute.

ELEKA-k Ezker Abertzalearen esparru politikoan kokatzen du bere burua, eta «independentzia eta sozialismoaren alde diharduten guztiei» gune irekia eskaini nahi die. Alde horretatik, tradizio politiko hori osatu duten «iturri guztiak» hartu nahi ditu aintzat, eta Jesus Larrañaga, Txabi Etxebarrieta, Jose Miguel Beñaran Argala eta «sasian askatasunaren alde jardun duten guztien ekarpenak» goraipatu dituzte.

Kultura komunista berpiztu

ELEKA-ren sorrera agirian, «komunismoaren oinarriak» aldarrikatzen dituzte, eta «eraldaketarako eta praktika iraultzailerako tresna egokiak» direla adierazten dute. «Komunismo berrituaren» ildo horretan, «aurreiritzi gris eta zaharrak desegin eta bide berriak egiteko» deia egiten dute aipatutako agirian.

Balio iraultzaileekin batera, Independentziaren beharra ere nabarmentzen dute ELEKA-ren sortzaileek, «independentziak soilik eman ahalko baitu diruzalekeria kapitalistatik urrunduko den eta gure ametsetarako irekia izango den etorkizuna eraikitzeko ahalmena».

Era berean, «pentsamendu iraultzailea egituratzeaz eta teorizatzeaz» harago, lan politiko zehatzetan parte hartzeko deia ere egin dute: «Geure burua komunistatzat jotzea lan egitea ere bada, antolatzea eta kalean bizitzea».

ELEKA-ren lehenengo ekimena maiatzaren 2tik 4ra Donostian eta Bilbon antolatuko dituzten jardunaldiak izango dira. Jardunaldi horien xedea «Euskal Herriko errealitatearen eta nazioarteko egoeraren arteko harremana aztertzea» eta «langile klaseari eragiten dioten gaien inguruan eztabaidatzea» izango da.Omenaldia

ELEKA-ren aurkezpen ekitaldian Ezker Abertzalearen kide ezagun ugari agertu dira. Han egon dira, besteak beste, SORTUko Iker Casanova, LABeko Jagoba Zulueta, Askapenako Walter Wendelin eta beste zenbait. Beste aldetik, ekitaldian omenaldia egin diote Jesus Larrañaga euskal komunista historikoari, eta lore sorta eskaini diete haren senitartekoei. 

 

Jesus Larrañaga Txurruka

Jesus Larrañaga Txurruka, Goierri, (Urretxu, Gipuzkoa, 1901eko apirilaren 17a - Madril, Espainia, 1942ko urtarrilaren 21a) euskal herritar politikari eta sindikalista komunista izan zen.

Biografia

Joakin aita kontratista zuen, Azkoitiko Goierri baserrian jaioa. Haren lanbidea zela eta, familia osoak sarritan aldatzen zuen bizilekua, lana zegoen tokietara joateko. Margarita Txurruka ama ere azkoitiarra zuen, lisatzailea ogibidez. Lau anai-arreben artean hirugarrena zen Jesus. Familia elizkoia izaki, Jesusen bi anaiak apaiz jesuita egin ziren. Beasaingo (Gipuzkoa) Jose Martin Arana kalean bizi izan ziren.

1912an, Colegio Apostólico de Javier ikastetxera bidali zuten gurasoek, Zangozan (Nafarroa). Zentru hartan, apaiztegian sartu aurreko prestakuntza ematen zieten ikasleei. Ikastetxeko agirien arabera ikasle ona izan zen, izan ere, han egon zen hiru ikasturteetan "bikain" atera zuen ebaluazio guztietan (1912-1915). Jesuitek historikoki sakon landutako oratorian trebatu zen garai hartan, geroagoko bizitza politikoan baliagarri izango zitzaiona. Nahiz eta ikasle ona izan, ikastetxea utzi zuen, hango diziplina zurruna ezin zuelako eraman. Ikasketak utzi baino lehen, Comillasko Unibertsitate Pontifizioan (Kantabria) izena eman zuen 1916-1917 ikasturtean. 1917 edo 18an Beasainera itzuli eta CAF enpresan hasi zen lanean.

Lagun baten bitartez abertzaletu zen. EGIn izena eman zuen Ordiziko batzokian eta SOV sindikatu abertzale eta katolikoko kide egin zen. Irlandako mugimendu intependentistak, Eli Gallastegik Aberri aldizkaritik hainbeste goretsitakoak, izugarri erakarri zuen Larrañaga, garai hartako gazte abertzaleetan ohikoa zen bezala, eta berak ere erreferentzia egiten dio kausa horri zenbait artikulutan. SOVek deitutako greba batean parte hartzeagatik CAFetik kanporatu zuten.

1926an, Miguel Primo de Riverak Beasainera bisita egin zuenean, jendartean ezkutatuta Larrañaga eta lagun batek "Gora Euzkadi Askatuta" oihukatu omen zioten diktadoreari, horren ondorioz atxilotuak izanik.

Diktaduraren aurkako ekintzetan parte hartzeagatik Frantziara ihes egin behar izan zuen. Lapurdiko Bokaleren eta Landetako Tarnosen artean zen burdinolan hasi zen lanean, Hegoaldeko langile asko Frantziara lan bila joaten ziren garaian Lehen Mundu Gerran hildako langileak ordezkatzera. Bokalek Frantziako Alderdi Komunistako auzapeza izan du 1920. urteaz geroztik. Nahiz eta EGIn zebilenean ere komunistekin zenbait hartu-eman eduki, Bokaleko giroari esker bihurtu omen zen, azkenik, Larrañaga komunista. Larrañaga Komunismora hurbilarazi zuten gauzetako bat izan zen komunismoak, eta Leninek bereziki, aldeztutako autodeterminazio eskubidea.

Urte eta erdi ondoren, 1927an, erbestetik itzuli zenean, Donostian amarekin eta Maria arrebarekin bizitzera joan zen Artzai Onaren plazako etxebizitza batera, hango eraikin batean amak atezain gisa lana aurkitu zuelarik. Garai hartarako bi anaiak hilak ziren, eta aitak familia abandonatuta etxetik alde egina zuen. Karmen Agarrista Lauzirika, ahizparekin San Martingo azokan arraindegi bat zeukana, ezagutu eta harekin bikote-bizitza egiten hasi zen. Seme bat eta alaba bat eduki zituzten: Semea jaio eta berehala zendu zen. Alabari, 1934an jaioa, Rosa izena jarri zioten, Rosa Luxemburg komunista alemaniarrarengatik.

UGTko metal-alorreko sindikatuan izena eman zuen, Espainiako Alderdi Komunistako Euskal Federazioaren militante egin eta alderdiko zuzendaritzara iritsi zen. 1931ko apirilaren 12ko Donostiako udal hauteskundeetara hautagai aurkeztu zen Kontxako barrutian, baina botu gutxi eskuratzeko, izan ere, komunistak oraindik oso alderdi txikia eta ahula ziren. Gainera, garai hartan gainerako alderdi ezkertzaleekin batzearen aurkako politika ofiziala zuen Alderdi Komunistak, modu horretan Errepublika helburu estrategiko gisa ukatuz, nahiz eta lau urte geroago jokabide hori aldatu. Politika horren ondorioa izan zen Alderdi Komunistak bere burua inguru politikotik bakartzea.

1934ko Asturiasko matxinadaren ondoko errepresioaldian, Larrañagak muga pasatzen lagundu zien Asturiastik ihesi ateratako iraultzaileei, xede horrekin sortutako militante-sare batean parte hartuz.

1935ean Euskadiko Partidu Komunistaren sorreran parte hartu zuen, besteak beste, Dolores Ibarruri eta Juan Astigarrabiarekin batera. Urte hartako uztail eta abuztu bitartean egindako kongresuan, Kominternak jarrera aldatu zuen gainerako ezkerreko organizazioekin egin beharreko aliantzei zegokionez, eta sozialista, anarkista eta kristauekin elkalanean aritzera eta haiekin herri-fornteak osatzera deitu zituen Europako komunistak, modu horretan faxismoari aurre egiteko.

Donostiako pilotaleku batean 1935ean egindako mitin komunistan, Jose Calvo-Sotelok garai beretsuan esandakoari erantzunez, honek esan baitzuen nahiago zuela "Espainia gorria, Espainia apurtua baino", horrela esan zuen Larrañagak,: (itzulpena) "Calvo Sotelok badaki, eta hor duzue SESBko (Sobietar Batasuneko) adibidea, Espainia gorri bat, hain zuzen ere, berak gaitzesten duen horixe izango dela: hautsitako Espainia. Hau da: Federazioa, Sobietar Errepublika Sozialisten Batasun Iberiarra. Errusia gorria alegia, Sobietar Errusia, gaur Errepublika Sozialisten Batasuna dena, SESB, «antzinako» Tsarren Errusia Batuaren ordez. Espainia langilea, garailea, gorria, apurtutako Espainia inperialista baino ez da. Eta Euskadi librea eta Katalunia librea eta Galizia librea... Espainia gorria helduko balitz, Calvo-Sotelo eta beretarrak langileen fusilatze-pelotoien eskuetan utziko genituzke".

Horrela bada, Jesus Larrañaga Gipuzkoako Fronte Popularraren zerrendan hautagi aurkeztu zen 1936ko otsailaren 16ko Espainiako hauteskunde orokorretan. Ez zen hautetsia irten. Boz haietan Gipuzkoan EAJak 4 diputatu eskuratu zituen, eta Fronte Popularrak 2, CEDA eskuinak osatutako koalizioak Gipuzkoan aurkezteari uko egin baitzion. Hauteskundeen ondoren, gazteria sozialistak eta komunistak erakunde bakarrean elkartzeko prozesuan parte hartu zuen, Juventudes Socialistas Unificadas (Gazteria Sozialista Batua) erakundea sortzeko.

Gerra piztu zenean 1936ko uztailean, altxatuei aurre egiteko asmoz Donostiatik Gasteiza abiatutako zutabearen buruetako bat izan zen Larrañaga, Perez Garmendia komandantearekin batera, altxamenduak Donostian oporretan arrapatu zuena. Loiolako militar altxatuak Donostia bereganatzen ari zirela ikusita, zutabeak itzultzea erabaki zuen hiriaren kontrola berreskuratzeko. Gero, Errepublikako gobernuaren indarra ia ezdeusa zelarik, Donostian milizien bitartez ordena publikoa mantentzeko lanak zuzentzen nabarmendu zen.

Gipuzkoako Defentsa Batzordean Gerra-Komisario izendatu zuten. Nonbait, gerra-presoak epaiketarik gabe fusilatzeko aginduak eman zituen. Geroztik Gipuzkoan, Bizkaian, Kantabrian eta Asturiasen borrokatu zen, harik eta errepublikaren Iparraldeko Frontea garaitua gelditu zen arte. Gipuzkoako fronteak iraun zuen bitartean, hornigaiak eta armak eskuratzeko arazoari aurre egin behar izan zion.

Gipuzkoa faxista frankisten eskuetan gelditu zenean, Larrañagak eta bere familiak Bilboko Kolon Larreategikoren 10. zenbakia hartu zuten bizilekutzat, kartzelaratutako faxista batena etxea. Gero, Oviedoren aurkako erasoan hartu zuen parte urriaren 1ean, batailoi baten buru zela: Larrañaga batailoia. Larrañagaren izena jendartean ezaguna eta errespetua izaten hasiko zen.

Francisco Largo Caballero Errepublikako presidente zela, Madrildik Goierri izendatu zuten Euzko Gudarosteko Komisario Ikuskatzaile. Erabaki hori EAJak ez zuen begi onez ikusi, alderdi hau arduratua baitzegoen komunistak bereganatzen ari ziren indarra zela eta.

Iritsi zelarik Bilbo hustu eta hiria frankisten eskuetan uzteko unea, industria-makinaria astuna suntsitzeko agindua eman zuen Indalecio Prieto Errepublikako defentsa ministroak, hauek faxisten eskuetan eror ez zitezen. Nahiz eta Larrañaga agindua betetzen saiatu, erabaki horri aurre egin zioten EAJak eta Jose Antonio Agirre lehendakariak. EAJko Gordexola batailoiak ametrailadora-tiroka defendatu zituen Bilboko Labe Garaiak, hauek suntsitzera joandako Larrañaga batailoiaren kontra. EAJaren erabakiari esker Bilboko industriak osorik iraun zuen gerraostean eta hiria ez zen suntsitua gelditu, baina horrekin batera, arma lantegiak eta Bilboko industria siderurgikoa faxisten eskuetara igaro ziren.

Ekainaren 19an, Jesus Larrañaga komisarioaren eta Prada koronelaren aginduetara zeuden 18.000 gudarik Santanderrerako bidea hartu zuten, eta Santander-Asturiasko armadan sartu ziren.

Abuztuaren 21ean Prieto ministroak komisario kargua kendu zion Larrañagari eta Euskadi Roja euskal egunkari komunista kalean banatzea debekatu zen, Larrañagak Turtziozeko mitin batean Euzko Jaurlaritzak Bilboren ebakuazioan hartutako jokabidea eta, orohar, Iparraldeko Fronteko deskoordinazioa salatu zituenean. Horrela, Larrañaga soldadu arrunt gisa borrokatzera pasa zen, Joan Ibarrola Goardia Zibileko Teniente Koronelaren agindupean, 51. dibisioan.

Urriaren 20an, erresistentziaren azken unean, Xixon ekialdean faxisten etorrera mantsotzea lortu zuten Larrañagaren bi batailoi komunistek eta zenbait gudari anarkistek. Handik portu aldera zihoazen, itsasoz alde egiteko asmoz. Portuan itsasontzi bat hartu ahal izan zuen, 9000 gudarirekin batera, Yeuko uhartera (Frantzia) bidean.

Frantziatik Espainia erdialdera itzuli zen gerrara, PCEren antolakuntza-lanetan aritzera. 1937ko Espainiako Alderdi Komunistaren Batzorde Zentralean parte hartu eta Euskadiko Partidu Komunistako iheslarien jardueretan egin zuen lan. EPKk Kataluniako San Donu herrian Batzorde Nazionalaren egoitza jarri zuen, Jesus Larrañaga batzorde politiko-militarrean sartua zegoela.

Valentzian, gerra geldiarazteko eta Francorekin bakea negoziatzeko asmoz Segismundo Casado koronel errepublikarrak Juan Negrinen gobernuaren aurkako golpea eman zuenean PSOEko eskuinaldearen, CNTren eta sektore militar baten laguntzaz, Larrañaga Valentzian egon zen golpearen kontrako erresistentzia antolatzen. Negrin Errepublikako presidenteak eta Alvarez del Vayo Gobernuko presidenteak ordurako Frantziara ihes eginak zirela jakinda, erabaki zen irtenbide bakarra ihesaldia antolatzea zela. Horrela, Larrañagak ahalik eta militante komunista gehien salbatzeko ardura hartu zuen bere gain.

Alacantetik itsasontzi gutxi batzuk irten ziren, eta Larrañaga zeraman ontzia italiar dibisio batek geldiarazi zuen. La Albaterako preso-esparruan sartu zuten, beste 25.000 lagunekin batera. Buruzagi komunista ezaguna baitzen, uneoro ezkutatuta egon behar izan zuen. Harrigarriki, esparrutik ihes egitea lortu zuen: Maribel Larrañaga arrebak dioenez, uniforme militar batez mozorrotuta lortu zuen; beste baten arabera, bazter batean pixa egiten ari denaren itxurak egiten; EPKren arabera, ordea, alderdikide batek emandako salbokonduktu pertsonal baten bitartez lortu omen zuen ihes egitea. Gainera, Goierrik Alacant, Valentzia, Zaragoza eta Nafarroa zeharkatu behar izan zituen, bakarrik, oinez eta gabezia izugarriekin, harik eta muga igaro eta Bokaleko komunisten artean babesa lortu zuen arte.

Erbestean zela, Frantzian, New Yorken eta Kuban bizi izan zen.

1941ean, alderdiak Lisboara bidali zuen itsasontzi batean ezkutatuta, handik Espainiara sartu eta Jesús Hernandez eta Pedro Checa burkideen laguntzaz alderdia berrosatzeko. Lisboan, baina, Portugaleko poliziak atxilotu zuen eta Espainiako agintari frankisten eskutan utzi. Gerra-kontseilu batean heriotzera kondenaturik, 1942ko urtarrilaren 21ean Madrilgo La Almudena hilerriko horma batean fusilatu zuten beste burkide batzuekin batera, haien artean Manuel Asarta, Jaime Girabau eta Isidoro Dieguez.

Bibliografia

• Egido, José Antonio (1994): Jesús Larrañaga. Comunista y abertzale. Madril: Vosa.

ELEKAri  EGINDAKO PROPOSAMENA:

EUSKAL HERRI 

UNIBERTSITATE GORRIA

(EHUNGORRI)

Atzo lagun batzuk elkartu ginen Portugaleten, ELEKA, Jesus Larañaga kolektiboaren aurkezpenean. Ondoren bildu ginen, ELEKA elkarteari proposamen bat egiteko: uda honetan, zehaztu beharko liratekeen data eta tokian, Teoria Iraultzaileari buruzko mintegi intentsibo bat egitea, bortz egunekoa: EUSKAL HERRI UNIBERTSITATE GORRIA, (Ehungorri). Dena Euskaraz, jakina, zeren gaur egun, eta zorigaitzez, Teoria Iraultzaile Sozialista eta Komunista erdarez lantzen baita, Hego Euskal Herrian Espainolez gehienbat, eta Ipar Euskal Herrian Frantsesez oro har. Bada garaia euskal iraultzaileok lan teorikoa eta formazioa gure hizkuntza nazional bakarrean lantzeko, ez zaizue iduritzen?

Astebeteko programa litzateke, oporrrak eta bakantzak profitatuz. Hona hemen behin-behineko gaitegia:

ASTELEHENA: KARL MARX eta FRIEDRICH ENGELS

Goizeko saioa (9etatik 2ak arte)

 

- Marx eta Engels: biografia intelektuala.

- Sozialismo eta Komunismo Zientifikoaren oinarriak

  

Arratsaldeko saioa (4etatik 8ak arte)

- Das Kapital": ekonomia politikoaren kritika. 

- Henryk Grossmann-en ekarpena. 

- Marxek "Das Kapital" idazteko erabili zuèn metodoa.

- Kapitalari buruzko polemika: Eduard Bernstein, 

  Mikhail von Tugan-Baranovski, Rudolf Hilferding,  

  Rosa Luxemburg, Otto Bauer, Lenin, Karl Kautsky, 

  Nikolai Bukharin, Anton Pannekoek, Paul Mattick, 

  Roman Rosdolsky, Paul M. Sweezy...

Gaueko saioa (9etatik 12ak arte)

- Eztabaida: krisi kapitalista globalaren gaur egungo fasea,

  2007-2013: bilana eta pertspektiba iraultzaileak,

  "Das Kapital"-en argitan.

ASTEARTEA: LENIN  

Goizeko saioa (9etatik 2ak arte)

- LENIN eta Alderdi Boltxebikearen eraikuntza: 1893-1924. 

  9etatik 10etara.

- LENIN eta Nazio zapalduen autodeterminazioa. 

   10etatik 11etara.

- LENIN eta Sozialismoaren eraikuntza. Estatua eta Iraultza.

   12etatik ordu 1era.

- LENIN eta Filosofia. Materialismoa eta Enpirikritizismoa.

   Ordu 1etik  ordu 2etara 

 Arratsaldeko saioa (4etatik 8ak arte)

 

- LENIN eta Inperialismoa. 

  Inperialismoa, Kapitalismaren fase gorena. Azterketa kritikoa.

Gaueko saioa (9etatik 12ak arte)
 

- Gaur egungo Inperialismo globalaren azterketa,

  LENINen teoriaren argitan: Iraultza Proletarioen garai berria.

 
ASTEAZKENA:BOLTXEBIKEEN EZTABAIDA HANDIA

 Goizeko saioa (9etatik 2ak arte)

 - STALINen biografia politiko militantea.

 - Bere sei idazki teoriko nagusien azterketa kritikoa:

   Marxismoa eta nazio-arazoa, Leninismoaren oinarriak,

   Materialismo historikoa eta dialektikoa,

   Trotskiren aurkako idazkiak,

   Marxismoa eta hizkuntzalaritza

   Sozialismoaren arazo ekonomikoak 

 Arratsaldeko saioa (4etatik 8ak arte)  
 

- Boltxebikeen arteko Eztabaida Handia eta inguruko ekarpenak:

   Sozialismoa Herrialde bakar batean versus Iraultza Iraunkorra.

- Errusia, Alemania, Hungaria, Bulgaria, Italia, Txina, Espainia...

  eta gainontzeko Iraultzen azterketa kritikoa.

- III. Internazionalaren bilan eta balantze kritikoa. 

 

 - Stalin, Trotski, Zinoviev, Kamenev, Bukharin, Kollontai, Radek,

   Preobazhenski, Piatakov, Rakovski, Rosa Luxemburg,  

   Karl Liebknecht, Bordiga, Riazanov,  Pannekoek, Gorter,

   Gramsci, Lukacs, Korsch, Nin, Mao...

Gaueko saioa (9etatik 12ak arte)

 - Iraultza Sozialistak XXI. mendean:

 - Urriko zikloaren bilan kritikoa. Estrategia Iraultzailea
   gaur egun.



ORTZEGUNA: MAO TSE TUNG eta CHE GUEVARA

Goizeko saioa (9etatik 2ak arte)

- Mao Tse Tung eta Asiako Iraultzak: Txina, Korea, Vietnam, Laos, Kanputxea,  Indonesia, Filipinak, Nepal, India...

- Mao Tse Tung eta Errebisionismoaren aurkako borroka. 

- Sobiet Batasuneko Alderdi Komunistaren XX. Kongresua.

- Enver Hoxharen kritika.

- Mao Tse Tung eta Kultur Iraultza Proletarioa. 
 

Arratsaldeko saioa (4etatik 8ak arte)   

 - Ernesto CHE Guevara: Vietnam bat, bi hiru... sortu!

- CHE eta "Das Kapital": balioaren legea Sozialismoan.

Gaueko saioa (9etatik 12ak arte) 

- "Bigarren Eztabaida Handia": 
   "Vietnam bat, bi hiru, asko sortu" versus
   "Koexistentzia baketsua". 
- Errebisionismo sobietarra versus Etengabeko Iraultza.


ORTZIRALA: ENAM, EUSKAL NAZIO ASKAPENERAKO
                         MUGIMENDUA, 1952-2012.

 Goizeko saioa (9etatik 2ak arte) 

- ENAM-en historia eta bihurguneak: 1952-2012.
     1.- Euskal Nazio Askapen Mugimenduaren aurrekariak:

            EAE-ANV eta EPK-PCE, 1921-1937.

      2.-ETAren sorrera: Euskal Nazio Askapenerako Mugimendu Iraultzailearen

           abiatzea : 1952-1962.

      3.- V Biltzarra: Euskal Nazio Askapenerako Mugimendu Sozialistaren sorrera

           eta espainolismo "marxista-leninisten" zatiketak: 1963-1973.

           Burgosko auzitik Carreroren exekuziora.

       4.- Zatiketen garaia eta ETAren estrategia berria: 1974-1981.  

           LAIA, Iparretarrak, ETA pm, ETA m.

           Estrategiaren zutabeak: KAS, HB, herri mugimenduak...

      5.- Bloke politiko-militarraren likidazioa: 1974-1984.

            EIAren marxismo-leninismotik PSOE eta PNVren besoetara.

       6.- Sozialdemokraziaren aurkako borroka, Aljeriako elkarrizketak eta

           negoziazioaren estrategiaren porrota: 1982-1992.

      7.- Alternatiba Demokratikotik Lizarra-Garazirat: 1993-2000.

           Subiranismo burgesaren porrota. 

       8.-  Inperialismoaren ofentsiba globala, ilegalizazioak, Loiolako elkarrizketen

           porrota eta aldaketa estrategikoa: 2001-2007.

      9.- Altsasuko prentsaurrea, Mitchell printzipioak eta ENAMen likidazioa:

          2008-2012.

 

Arratsaldeko saioa (4etatik 8ak arte)    

- Euskal Iraultza Sozialistaren Teoria eta Estrategia.

- V. Biltzarra eta Etxebarrieta anaiak.

- VI. Biltzarra eta "Por qué estamos por un Estado Socialista
  Vasco".

- ETA (m) eta Argalaren pentsamendua.

- ETA(pm)ren VII Biltzarra eta Otsagabia txostena. Pertur. 

- KAS, Euskal Iraultzaren Bloke Gidaria. 
 

Gaueko saioa (9etatik 12ak arte) 

- Zer egin? Euskal Iraultza Sozialista XXI mendean: bilan
  eta perspektibak.