AUTONOMIA
ALA
EUSKAL LURRALDE ELKARGOA?
ZEIN DA ESTRATEGIA EGOKIA
IPAR EUSKAL HERRIAN?
ALDARRIKAPEN KONTRAESANKORRAK DIREA?
ELKARREN OSAGARRIAK?
NOLA MUGIARAZI
ERREPUBLIKA FRANTSESA,
BURGES ETA ETNOZIDA?
ELKARREN OSAGARRIAK?
NOLA MUGIARAZI
BURGES ETA ETNOZIDA?
2013-06-02
Euskal lurralde elkargoa. Manifestazioa
Euskal lurralde elkargoari
«bidea irekitzeko»
exijitu diote Hollanderi
Ipar Euskal Herriaren
eskaerari begira
«ezinbestekoa den erantzun politikoa»
eskatu diote Frantziako presidenteari
Sei mila lagun bildu dira Baionan, euskal lurralde elkargoaren aldeko manifestazioan
Jenofa Berhokoirigoin
Baiona
6.000 lagun batu ziren euskal lurralde elkargoaren aldeko koordinazioak antolatu manifestazioan. / GAIZKA IROZ
Euskal lurralde elkargoari «bidea irekitzeko» exijitu
diote François Hollande Frantziako presidenteari sei mila lagunek,
Baionatik. Ausartziaz jokatu eta behin eta berriz emandako erantzun
ezkorrak alde batera utzirik, Ipar Euskal Herriaren aldarriari baikorki
erantzuteko eskatu diote: «Lehendakari jauna, ausardia erakuts ezazu,
lurralde honen eskaera kontuan har ezazu, eta ezinbestekoa den erantzun
politikoa emaiozu».
Mezu hori igorri zioten Baionako Herriko Etxe
aitzinetik Hautetsien Kontseiluak, Garapen Kontseiluak, Batera
plataformak, Auzapezen Biltzarrak eta Baionako Merkatal eta Industria
Ganberak osatu koordinazioak, antolatu manifestazioaren bukaeran.
Bukaerako hitzartzean, Hollanderi mintzatu zitzaizkion Joana Itzaina eta
Juhane Dascon. Euskal lurralde elkargo proposamenaren mamia eta
sostengua ikusirik, bai eta testuinguruari begiraturik, egitura
instituzionala sortzeko arrazoi guztiak daudela azaldu zioten.
Hain zuzen, Ipar Euskal Herritik eginiko proposamena Deszentralizazioaren III. atalaren barnean erabat kokatzen dela ohartarazi zioten. «Bizi publikoaren modernizatzeko duzun nahiari erantzunez, proiektu zentzuduna eta eraginkorra landu dugu».
Hain zuzen, Ipar Euskal Herritik eginiko proposamena Deszentralizazioaren III. atalaren barnean erabat kokatzen dela ohartarazi zioten. «Bizi publikoaren modernizatzeko duzun nahiari erantzunez, proiektu zentzuduna eta eraginkorra landu dugu».
Izan hautetsiak, unibertsitarioak edota
eragile ekonomiko, kultural eta sozialak, lanketan ehunka pertsonak
parte hartu izana ohartarazi zioten. Frantziako Gobernu
sozialistarentzat garrantzitsuak diren balioekin bat egiten duela ere
esplikatu zioten: «Proiektu hau eredugarria da demokrazia parte
hartzaileari begira; Euskal Herriak modernitatean sartu behar du, eta,
horretarako, lagungarri da egitasmo hau». Euskal Herrian abiaturiko bake
prozesuaren testuinguru «itxaropentsua» ere oroitarazirik, «egoera
berri hau kontuan hartzeko» eskaera egin zioten.
Dozenaka eragilek deiturik zutela mobilizaziora, jendetza plurala bildu zen Lurralde kolektibitate bat orain banderolaren gibelean. Lehen lerroan egon ziren Colette Capdevielle, Sylviane Alaux eta Frederique Espagnac parlamentari sozialistak, Jean Jacques Lasserre senatari eta Hautetsien Kontseiluko presidentea, Christine Bessonart Auzapezen Biltzarreko presidentea, Max Brisson UMPko kontseilari nagusia, Jean-Baptiste Etxeto eta Virginie Brillant Garapen Kontseiluaren ordezkariak, Martine Bisauta Batera-ren ordezkaria, Jean-Rene Etxegarai hautetsi zentrista, Beñat Gimenez euskaltzalea, Mixel Oronoz Euskal Konfederazioko lehendakaria, Pantxoa Bimboire Baionako Merkatal eta Industria Ganberako ordezkaria eta Maite Lafourcade zuzenbide irakaslea. Hots, aldarrikapenak duen sostengu pluralaren isla izan zen.
Atzetik zituzten ehunka eragile sozial, ekonomiko eta kultural eta milaka herritar. Hautetsi asko egon ziren ere lehen lerroetan, askok zutela frantses xingola jarririk. Justuki, Hautetsien Kontseiluak eta Garapen Kontseiluak landuriko lurralde elkargo proposamenak jaso sostengu pluralaren berri ere eman zioten Hollandei: «Bilduak garenen aniztasuna ikusirik, zilegitasun osoa dugu adierazteko gure lurraldea prest dela desafioari erantzuteko, haren dinamismoa ez baita gehiago frogatu beharrik».
Urte luzeetan «sekulan bete ez diren hitz emateen ondorioz, mespretxua eta kasurik eza» bizi izana deitoraturik, Frantziako Gobernuak joeraz aldatzeko «ausardia» eskatu zioten Frantziako presidenteari.
Herritarren babes argia
Lurralde elkargoak herri babesa duela islatzea zuen helburu manifestazioak. Helburua bete zela zioen Martine Bisautak pozik, manifestazioaren bukaeran: «Mobilizazio polita lortu dugu, gure proiektuak herritarren artean duen sostengua frogatu nahi genuen, eta helburua bete dugu gaurkoarekin». Frederique Espagnacek ere oso baikorki baloratu zuen bilduriko jendetza. Sektore eta joera guztietako herritarrak biltzeaz gain belaunaldi ezberdinetakoak ere batzea lortu zutela zioen. Parisen eraman beharreko lanarentzat indarra jaso dutela: «Sostengu inportanta da, Pariserako beharrezkoa dugu, eta, bai, bilduriko jendetzak erakusten digu arrazoi dugula».
Ipar Euskal Herriko eragileen partetik duten babesa iragan apirilaren 27an islatu zuten Baionan antolaturiko mintegiarekin. Bostehun eragile sozial, kultural, sindikal, politiko eta ekonomiko batu ziren ezagupen instituzionalaren eskatzeko. Atzokoan, herritarrek zuten haien babesa erakutsi egitasmoari. Lapurdiko, Nafarroa Behereko eta Zuberoako xoko askotarik etorri zen jendea Baionara. Kontent agertu zen horien artean zen Mertxe Colina ABko kidea: «Jendarteak bere egin du urteetan abertzaleek ereindakoa, horren argazkia da gaurkoa».
Bakoitzak zuen euskal lurralde elkargoaren aldarriari juntatzeko arrazoi propioa. «Populu berezia eta oso zaharra da gurea, ez kontuan hartua izatea penagarria da», zioen Oihan Oliarj gazteak. Lurralde elkargoak euskal kultura eta hizkuntzari ezagupen bat ekarriko lukeela zioen hark. Amaia Lerriza irakasle gazteak ere argi zuen: «Eskumenak hurbilago izanki, tokiko problematikei buruzko erantzunak hemendik erabakitzen ahalko genituzke». Boterea tokian bertan ukaitea. Hori da askok nabarmentzen zuten elementua. «Gure geroaz guk erabaki nahi dugu, horregatik dugu gutarik hurbil egonen den lurralde elkargo bat beharrezko», Maite Toyosen arabera.
Laborarientzat 17:00ak ordu txarra baldin bazen ere, andana bat bertaratu zen. Arratsalde bukaeran egin beharrean, salbuespenez batzuk 14:00etan jaitzi zituzten ardiak, manifestazioan egon ahal izateko. Argi dutelako: bertako instituzio bat lorturik, tokiko errealitateei erantzuteko politika egokiak planteatzen ahalko lirateke. «Pauetik ezin dugu deus igurikatu, horregatik genuen Euskal Herriko Laborantza Ganbera sortu... Tresna horrekin tokiko beharrei erantzuten diegu, baina diru mailan mugatuak gara, zergak ez ditugulako eskuratzen ahal, Pauera doaz zergak...». Euskal lurralde elkargoarekin, Euskal Herriko Laborantza Ganbera ofiziala litzateke eta errazkiago erantzuten ahalko lieke beharrei. Hori azaldu zuen Maryse Cachenaut laborariak eta Euskal Herriko Laborantza Ganberako militanteak.
Hego Euskal Herritik ere egon ziren bakar batzuk. Eragileen artean, ELAko Adolfo Muñoz eta LABeko Ainhoa Etxaide bertaratu ziren, besteak beste. Herritar xume batzuk ere bildu ziren Baionara. Zarauztik Luis Miguel Agirrezabala egon zen, adibidez, «gure lurraldea defenditzeko» eta «Manuel Vallsi merezi zuen erantzuna emateko». Ondoan zuen Martxelo Aizpurua, hura ere Zarauzkoa. Ezagupen instituzionalaren alde diren parlamentariei, agian, aurrerantzean Parisen errazagoa izanen zaiela zioen, «atzetik jendea dutela agertu delako».
Dozenaka eragilek deiturik zutela mobilizaziora, jendetza plurala bildu zen Lurralde kolektibitate bat orain banderolaren gibelean. Lehen lerroan egon ziren Colette Capdevielle, Sylviane Alaux eta Frederique Espagnac parlamentari sozialistak, Jean Jacques Lasserre senatari eta Hautetsien Kontseiluko presidentea, Christine Bessonart Auzapezen Biltzarreko presidentea, Max Brisson UMPko kontseilari nagusia, Jean-Baptiste Etxeto eta Virginie Brillant Garapen Kontseiluaren ordezkariak, Martine Bisauta Batera-ren ordezkaria, Jean-Rene Etxegarai hautetsi zentrista, Beñat Gimenez euskaltzalea, Mixel Oronoz Euskal Konfederazioko lehendakaria, Pantxoa Bimboire Baionako Merkatal eta Industria Ganberako ordezkaria eta Maite Lafourcade zuzenbide irakaslea. Hots, aldarrikapenak duen sostengu pluralaren isla izan zen.
Atzetik zituzten ehunka eragile sozial, ekonomiko eta kultural eta milaka herritar. Hautetsi asko egon ziren ere lehen lerroetan, askok zutela frantses xingola jarririk. Justuki, Hautetsien Kontseiluak eta Garapen Kontseiluak landuriko lurralde elkargo proposamenak jaso sostengu pluralaren berri ere eman zioten Hollandei: «Bilduak garenen aniztasuna ikusirik, zilegitasun osoa dugu adierazteko gure lurraldea prest dela desafioari erantzuteko, haren dinamismoa ez baita gehiago frogatu beharrik».
Urte luzeetan «sekulan bete ez diren hitz emateen ondorioz, mespretxua eta kasurik eza» bizi izana deitoraturik, Frantziako Gobernuak joeraz aldatzeko «ausardia» eskatu zioten Frantziako presidenteari.
Herritarren babes argia
Lurralde elkargoak herri babesa duela islatzea zuen helburu manifestazioak. Helburua bete zela zioen Martine Bisautak pozik, manifestazioaren bukaeran: «Mobilizazio polita lortu dugu, gure proiektuak herritarren artean duen sostengua frogatu nahi genuen, eta helburua bete dugu gaurkoarekin». Frederique Espagnacek ere oso baikorki baloratu zuen bilduriko jendetza. Sektore eta joera guztietako herritarrak biltzeaz gain belaunaldi ezberdinetakoak ere batzea lortu zutela zioen. Parisen eraman beharreko lanarentzat indarra jaso dutela: «Sostengu inportanta da, Pariserako beharrezkoa dugu, eta, bai, bilduriko jendetzak erakusten digu arrazoi dugula».
Ipar Euskal Herriko eragileen partetik duten babesa iragan apirilaren 27an islatu zuten Baionan antolaturiko mintegiarekin. Bostehun eragile sozial, kultural, sindikal, politiko eta ekonomiko batu ziren ezagupen instituzionalaren eskatzeko. Atzokoan, herritarrek zuten haien babesa erakutsi egitasmoari. Lapurdiko, Nafarroa Behereko eta Zuberoako xoko askotarik etorri zen jendea Baionara. Kontent agertu zen horien artean zen Mertxe Colina ABko kidea: «Jendarteak bere egin du urteetan abertzaleek ereindakoa, horren argazkia da gaurkoa».
Bakoitzak zuen euskal lurralde elkargoaren aldarriari juntatzeko arrazoi propioa. «Populu berezia eta oso zaharra da gurea, ez kontuan hartua izatea penagarria da», zioen Oihan Oliarj gazteak. Lurralde elkargoak euskal kultura eta hizkuntzari ezagupen bat ekarriko lukeela zioen hark. Amaia Lerriza irakasle gazteak ere argi zuen: «Eskumenak hurbilago izanki, tokiko problematikei buruzko erantzunak hemendik erabakitzen ahalko genituzke». Boterea tokian bertan ukaitea. Hori da askok nabarmentzen zuten elementua. «Gure geroaz guk erabaki nahi dugu, horregatik dugu gutarik hurbil egonen den lurralde elkargo bat beharrezko», Maite Toyosen arabera.
Laborarientzat 17:00ak ordu txarra baldin bazen ere, andana bat bertaratu zen. Arratsalde bukaeran egin beharrean, salbuespenez batzuk 14:00etan jaitzi zituzten ardiak, manifestazioan egon ahal izateko. Argi dutelako: bertako instituzio bat lorturik, tokiko errealitateei erantzuteko politika egokiak planteatzen ahalko lirateke. «Pauetik ezin dugu deus igurikatu, horregatik genuen Euskal Herriko Laborantza Ganbera sortu... Tresna horrekin tokiko beharrei erantzuten diegu, baina diru mailan mugatuak gara, zergak ez ditugulako eskuratzen ahal, Pauera doaz zergak...». Euskal lurralde elkargoarekin, Euskal Herriko Laborantza Ganbera ofiziala litzateke eta errazkiago erantzuten ahalko lieke beharrei. Hori azaldu zuen Maryse Cachenaut laborariak eta Euskal Herriko Laborantza Ganberako militanteak.
Hego Euskal Herritik ere egon ziren bakar batzuk. Eragileen artean, ELAko Adolfo Muñoz eta LABeko Ainhoa Etxaide bertaratu ziren, besteak beste. Herritar xume batzuk ere bildu ziren Baionara. Zarauztik Luis Miguel Agirrezabala egon zen, adibidez, «gure lurraldea defenditzeko» eta «Manuel Vallsi merezi zuen erantzuna emateko». Ondoan zuen Martxelo Aizpurua, hura ere Zarauzkoa. Ezagupen instituzionalaren alde diren parlamentariei, agian, aurrerantzean Parisen errazagoa izanen zaiela zioen, «atzetik jendea dutela agertu delako».
2013-06-02
«Adostasun zabala erdietsi dugu lurralde elkargoaren aldarriaren inguruan»
Euskal lurralde elkargoa. Manifestazioa
Etorkizunak herritarrengan du bide
Mobilizazioa jendetsua izan dela nabarmendu dute eragileek, eta Ipar Euskal Herriaren aitorpena funtsezko aldarria dela
Vallsen hitzak probokazio hutsa direla diote, eta indarrak biltzera deitu dituzte herritarrak
Vallsen hitzak probokazio hutsa direla diote, eta indarrak biltzera deitu dituzte herritarrak
Aitor Renteria
Baiona
Milaka herritarren mobilizazioaren erdian,
alderdietako eragileek Parisera igorri dute mezua. Lehenik eta behin,
galdetzeko Manuel Valls Frantziako Barne ministroaren hitzak
gobernuarenak ote diren, eta, bigarrenik, jakinarazteko Ipar Euskal
Herriko eragileen gehiengo zabalak ez duela amore emanen aitorpen
instituzionala eskuratu arte. UMPtik abertzaleetaraino tokiko erakundeen
bozeramaileetatik pasatuz, aldarria aho batez plazaratu dute.
Manifestazioan egotearen garrantzia eta geroaren parioa ukan dute
hizpide.
JEAN JACQUES LASSERRE
Hautetsien Kontseiluko Presidentea
«Adostasun zabala erdietsi dugu lurralde elkargoaren aldarriaren inguruan»
Manifestazioan
izateko arrazoiak oinarrizkoak dira Lasserren iritziz. «Bada
hilabeteak, urteak ari garela Euskal Herriaren aitorpen instituzionala
eskatzen eta uste dut adostasun zabala erdietsi dugula eskumen bereziak
dituzkeen lurralde elkargoaren inguruan». Hautetsien Kontseiluak,
Garapen Kontseiluak eta, oro har, Ipar Euskal Herriko gizarte zibilak
egitasmoa bururaino landu dutela nabarmendu du. Lurralde elkargoa
aldarrikatzen dugu, eskumen bereziekin. Ez soilik departamendu bat,
horrek ez lukeelako deusetarako balio».
Manuel Valls Frantziako Barne ministroak duela hiru egun itxi zizkion ateak proposamen horri. Frantziako presidenteak, gobernamenduak, iritzia alda dezaketela dio Lasserrek, esperantzarako zirrikitua ikusi nahirik. «Abian ezarri dugun ildo hau aktiboki bultzatu behar dugu. Hori da Vallsi eman diezaiokegun erantzunik egokiena. Ez du deus ulertu». Euskal Herrian edo Parisen, xedea azaltzeko eta Vallsekin biltzeko prestasuna adierazi du.
Manuel Valls Frantziako Barne ministroak duela hiru egun itxi zizkion ateak proposamen horri. Frantziako presidenteak, gobernamenduak, iritzia alda dezaketela dio Lasserrek, esperantzarako zirrikitua ikusi nahirik. «Abian ezarri dugun ildo hau aktiboki bultzatu behar dugu. Hori da Vallsi eman diezaiokegun erantzunik egokiena. Ez du deus ulertu». Euskal Herrian edo Parisen, xedea azaltzeko eta Vallsekin biltzeko prestasuna adierazi du.
MAX BRISSON
Kontseilari Nagusia, UMP
«Zoritxarrez, gobernuak ezezko sistematikoa helarazten digu, gure arrazoiak entzun gabe»
Ezkerretik
eskuinera, abertzaleetatik sindikalistetara, lurralde elkargoaren
aldarriak erdietsi duen adostasun zabala azpimarratu du Brissonek.
Frantziak egin nahi duen lurralde erreformari eman dakiokeen erantzunik
egokiena dela dio. «Zoritxarrez, gobernuak ezezko sistematikoa
helarazten digu, entzun gabe gure arrazoiak». Frantziako Gobernuari
leporatzen dio ukazioaren logikara lerrokatzea. «Vallsen erantzuna
probokazio hutsa da, Euskal Herriak hilabete luzeetan garatu den gogoeta
sakonari egindako mespretxua».
FREDERIQUE ESPAGNAC
Frantziako senataria, PS
«Urratsak egin behar dira
Euskal Herriaren
aitorpen instituzionalaren ildoan»
Manifestaziora
deitzeko adostasuna nabarmendu du Espagnac-ek. «Uste dut urratsak egin
behar direla Euskal Herriaren aitorpen instituzionalaren ildoan».
Helburua lortzeko, herritar ororen mobilizazioa funtsezkoa dela dio.
Goratzarre egin die alde agertu diren Ipar Euskal Herriko 104 auzapezei.
Gogoan du Valls alderdikidearen ezezko borobila. Hala ere, aldarriaren
alde indarrak bildu eta borrokatu behar dela dio. Lurralde elkargorik ez
dela izanen jakinik, ezagutza instituzionalaren ildoan urratsak egitea
eta aitorpena lortu behar dela dio. «Ipar Euskal Herriak bere tokia
atzeman behar du Frantziako legean eta horretarako aitorpen
instituzionala behar du.».
KOTTE EZENARRO
Kontseilu Nagusiko presidenteordea
«Gure mobilizazioa
Barne ministroak erakutsi digun
mespretxuaren heinekoa da»
«Milaka
herritar bildu gara Lurralde Elkargoaren alde, eta espero dut gure
mobilizazioa Barne ministroak erakutsi digun mespretxuaren heinekoa
izanen dela». Aldarriak Frantziako legeak oro errespetatzen dituela
azpimarratu du. «Xedea sinesgarria da, eta horren alde borrokatuko
gara».
MARTINE BISAUTA
Batera plataformako kidea
«Atxikimendua ukaezina da,
eta Parisek entzun beharko du
Herri hau erraten ari dena»
Hilabeteotako
dinamikaren une garrantzitsua izan da manifestazioa. «Herri honek
aldarriari adierazi dion atxikimendua ukaezina da, eta Parisek entzun
beharko du Euskal Herria erraten ari dena». Vallsen ezezkoari garrantzia
kendu dio, gogoratuz lurralde antolaketa ez dela Barne ministroaren
eskumena, baizik eta Marylise Lebranchu Deszentralizazio ministroarena.
«Vallsek hastapenetik dio ezetz, baina haren hitzek argi erakusten dute
ez dakiela zertaz ari den mintzatzen». Frantziako presidenteari erantzun
zehatza emateko eskatzen dio. «Galtzen diren borroka bakarrak egiten ez
direnak dira».
XABI LARRALDE
Sorturen bozeramalea
«Bada garaia
Euskal Herria
ezagutua eta errespetatua izateko
arrazoia garbia da»
Larraldek
hitz lauz azaldu du Baionako manifestazioaren arrazoia. «Bada garaia
Euskal Herria ezagutua eta errespetatua izan dadin, arrazoia garbia da».
Manifestazioak adierazten duen adostasun eta zabaltasunaren aitzinean,
Parisek entzutea baino bertze biderik ez duela dio.
Vallsen hitzen garrantziari buruzko zalantzak adierazi ditu, nabarmenduz gobernuaren baitan ministroak ez direla beti ados. Hala ere, aitorpenaren aldeko borrokak segituko duela erran du, «hemen Herri baten biziraupena dagoelako jokoan». Ezezkoaren gibelean defizit demokratiko handia eta mespretxu izugarria gordetzen direla azpimarratu du. Vallsen hitzak baieztatu eta ezezkoa berresten badu Frantziako Gobernuak, Ipar Euskal Herriaren aitorpenaren aldeko indar harreman handiagoak artikulatu beharko direla dio.
Vallsen hitzen garrantziari buruzko zalantzak adierazi ditu, nabarmenduz gobernuaren baitan ministroak ez direla beti ados. Hala ere, aitorpenaren aldeko borrokak segituko duela erran du, «hemen Herri baten biziraupena dagoelako jokoan». Ezezkoaren gibelean defizit demokratiko handia eta mespretxu izugarria gordetzen direla azpimarratu du. Vallsen hitzak baieztatu eta ezezkoa berresten badu Frantziako Gobernuak, Ipar Euskal Herriaren aitorpenaren aldeko indar harreman handiagoak artikulatu beharko direla dio.
ALAIN IRIART
Kontseilari nagusia, Hiriburuko auzapeza
«Egun, euskal herritarrek
frogatu dugu prest gaudela
urrats hori obratzeko»
Aspalditik
Ipar Euskal Herriak berezko instituzio bat eskatzen duela gogoratu du
Iriartek. «Egun, euskal herritarrek frogatu dugu, ikusmolde politiko
askotarikoak bilduz, prest gaudela urrats hori obratzeko». Eraiki den
adostasun zabalaren aitzinean, Parisek aldarria entzun eta onartu
beharko duela dio. Vallsen hitzek esperantza ez dutela itotzen azaldu
du. «Vallsek Errepublikaren kontra goazela dio, baina errealitatea da
nahikeria bat badela, bai Iparraldean bai Euskal Herri osoan, eta
herritarrek zerbait egin nahi dutela elkarrekin, beren geroaren jabe
izateko». Indarra begi bistakoa dela dio.
Euskal lurralde elkargoa. Manifestazioa.
Analisia
Ausardiaz jokatzeko unea du
Jenofa Berhokoirigoin
Manuel Valls Frantziako Barne ministroaren hitzak
gogoan zituzten manifestazioan ziren guztiek: «Ez da euskal lurralde
elkargorik gobernuaren egitarauan».
Gaurkoak balantzea beste aldera
uzkailiko ote du? Zentzuduna eta fede onekoa izanez gero, hala behar
luke. Berriz ere frogatu delako euskal lurralde elkargoaren aldarria
herri oso batek eramandakoa dela. Gehiengo zabal eta plural baten
eskaera ezin du ez kontuan hartu. Baina gure kasuan, zaila da jakitea...
Afera honetan Parisek entzuteko eta hitz egiteko gogorik ez duelako.
Vallsek azaldu argudioa da froga argiena: «Egin proposamenek zentzua
dute soilik Errepublikaren legea eta Konstituzioaren koadroa
errespetatzen baldin badute».
Ez al du irakurri Hautetsien Kontseiluak
eta Garapen Kontseiluak marraztu proposamena? Alsazian legala dena Ipar
Euskal Herrian ilegala ote da?
Ez al daki Frantziako Konstituzioko 72.
artikuluak planteatzen duela estatutu bereziko lurralde elkargoen
sorrera? Vallsen azalpenak ez du balio. Funtsean, iraganean zehar
Frantziako Gobernuak erabilitako argudio bakar batek ere ez du gaurko
egunean balio. Batetik, hautetsien gehiengoa aurka izatearena. Argumentu
hori zaharkitua da: gutxiengo ttipi bat da ezagupen instituzionalaren
aurka. Hautetsien Kontseilua eta Auzapen Biltzarra, biak ziren
manifestazioaren antolatzaile. Auzapezetik parlamentarietaraino,
hautetsien gehiengo zabalak du euskal lurralde elkargoa galdatzen.
Lapurdiko, Nafarroa Behereko eta Zuberoako 158 auzapezetarik 105 dira
alde eta sei parlamentarietarik bost.
Gobernuak ezin du segitu erraiten
gutxiengo baten eskakizuna dela. Are gehiago, Hautetsien Kontseilua eta
Auzapezen Biltzarrari juntaturik direlarik Baionako Merkatal Ganbera,
Garapen Kontseilua eta Batera plataforma. Hots, Ipar Euskal Herriko
eragile sozial, ekonomiko, sindikal eta kulturalen gehiengoa. Gobernuak
ezin du segitu erraiten herritarretarik urrun geratzen den gai politiko
bat dela. Urrats berri bat egin zen atzo; Parisek ikusi nahi ez duena
begi bistan kausitu zuen: Baionako Herriko Etxearen plaza beterik geratu
zen, jendetza plurala bildu zen. Hemendik datorren aldarria herri oso
baten aldarria da. Zaharkituriko beste argudio bat, bortizkeriarena.
Zaharkitua hori ere. Bake prozesua martxan da eta indarkeria alde batera
utzi eta bake bidera eta aterabide demokratikoetara pasatzeko
engaiamendu tinkoak dira Euskal Herritik emandako alde bakarreko
pausoak. Aro politiko berri batean gara, eta Parisek ere egokitu beharra
du. «Ausardia» eskatu diote François Hollandei Baionatik. Ausardiaz
jokatu eta 200 urte dituen jakobinismoa bigarren maila batera utzi
beharko du. Ausardiaz jokatu eta Madrilen presioari bizkarra erakutsiz,
estatu burujabe gisa erabaki beharko du. Ausartia izanen ote da?
Hauturik ez du, euskal lurralde elkargoa sortu beharko du: ezin duelako Herri oso baten eskakizunari kasurik ez egin. Balizko oinarri
politikorik ez lukete beste erantzunek.
Hizpideak
Demokraziak, ausardia
Jon Ordoñez
jbeasain@berria.info
"Modu baketsuan baina erabakitasun handiarekin»
erantzuteko unea da. Manuel Valls Frantziako Barne ministroak orduan eta
ezkorrago erantzun, orduan eta arrazoi gehiago dago lurralde elkargoa
eskatzeko. Vallsen adierazpenek agerian uzten baitute ukazioa dela euren
estrategia, eta ukazioa da, hain zuzen, arazoa. Parisek ez du
Iparraldean horren inguruan sortu den adostasun zabala ikusi nahi, edo
ikusten duena ez du aitortu nahi. Ausardia behar du, aldarrikapenaren
inguruan dagoen babes eredugarriaren aurrean ez dagoelako aitzakiarik.
Demokraziak ausardia behar eta eskatzen duelako.
Ez zen atzokoa elkargoaren alde Baionan egin den lehen manifestazio jendetsua. Milaka lagun kalera atera, eta babesa eman ondoren, babes horretan oinarrituta eskaeran sakondu besterik ezin da egin. Vallsek uste duenaren kontra, elkargoaren eskaerak bere alde duelako denbora. Ez ikusiarena egitea ez delako estrategia betirako. Determinazioak geroz eta barrurago goldatzen duelako.
“Batasuna desagertu da, baina lotura eskasa ikusten dut militanteen lanaren eta herriko engaiamendu politikoaren artean. Politika ez da soilik Euskal Herriaren osotasunean aritzea, edo eslogan batzuk erabiltzea”. (Dani Blanco)
Aro politiko berria heldu da Ipar Euskal Herrira ere. Hala ere, bertako
eragile politikoen aldarrikapen nagusia (Euskal Departamendua
iraganean) aspaldiko eskaera da, herri mobilizazioen eta borroken
ondorioa: Euskal Lurralde Elkargoa. Herritarrak –eta hautetsien
gehiengoa orobat– enegarren aldiz manifestatu dira ekainaren 1ean,
Baionako karriketan. Azkarateko auzapez abertzale Jean-Michel
Galant-ekin mintzatu gara aro politiko berriaren karietara.
Noraino joateko prest dauden galdetu behar zaie agian?
Galdatzen ahal zaie, baina galdatzen ahal zaie ere beste alderdikoei. Jean-Jacques Lasserre [Hautetsien Kontseiluaren presidentea] azken hilabetetan inoiz baino aitzinago joan da. Agian, asma daiteke, Lurralde Elkargoa erdietsiko bagenu, egitura horren presidentea bilaka liteke. Menturaz, esperantza horrekin ari da. Paueko Kontseiluaren presidentetza galdu baitzuen.
Ez zen atzokoa elkargoaren alde Baionan egin den lehen manifestazio jendetsua. Milaka lagun kalera atera, eta babesa eman ondoren, babes horretan oinarrituta eskaeran sakondu besterik ezin da egin. Vallsek uste duenaren kontra, elkargoaren eskaerak bere alde duelako denbora. Ez ikusiarena egitea ez delako estrategia betirako. Determinazioak geroz eta barrurago goldatzen duelako.
Jean-Michel Galant
"Lurralde Elkargoaren eskaerari
ez erantzutea gaitza litzateke"
1953, Azkarate (Nafarroa Beherea). Laboraria. ABko eta ELBko kidea. 20
urte bete ditu Azkarateko auzapez karguan. Paueko Kontseilu Nagusiko
kontseilaria izana. Garazi-Baigorriko Herri Elkargoaren presidentea da.
Biziki ontsa ezagutzen ditu herri politikaren botere-guneak. Gune xumeak
izanik ere, abertzaleen lehenbiziko xedea horiek hartzea izan behar
dela esan digu.
“Batasuna desagertu da, baina lotura eskasa ikusten dut militanteen lanaren eta herriko engaiamendu politikoaren artean. Politika ez da soilik Euskal Herriaren osotasunean aritzea, edo eslogan batzuk erabiltzea”. (Dani Blanco)
Apirilaren 27an, ehunka eragile politiko, sozial, ekonomiko eta
kulturalek mintegia burutu zenuten Baionako Unibertsitatean. Euskal
Lurralde Elkargoaren eskaera egin zenioten Frantziako Gobernuari. Zer
gogoeta egin duzu mintegiaz?
Guretzat, mintegia barnetik bizi izan dugunontzat, eguna oso
inportantea izan da. Instituzio berri horren galdatzeko alderdi
guztietako ordezkariak bildu baikinen. Nolabaiteko adostasuna badago,
orain arte sekula erdietsi ez dena. Inportantea da azpimarratzea,
diputatuak, senatariak, kontseilariak bildu izana, Euskal Herriko
hautetsien gehiengoa. 500 pertsona biltzea asko da. Alabaina, Parisek
eskaerari erantzun behar dio, eta maleruski, erantzunik ez dugu ukan.
Aldarrikapena egiteaz gain, ekainaren 1ean, berriz ere manifestatzera
deitu duzue Baionako karriketan. Ba al du berezitasunik oraingo deiak?
Berezitasuna da Batera plataforman biltzen garen baino eragile gehiagok
deitzea. Konparazione, Merkataritza eta Industria Ganberak deitzea,
lantegietako nagusiek deitzea, berritasuna da. Indar berria da. Gainera,
lehen Euskal Departamenduaren eskatzen ez zuten eragile batzuek
Lurralde Elkargoa eskatzen dute, eta instituzio horrek eskumen gehiago
erdietsi nahi du. Departamenduaren eskaera abertzaleek bultzatu zuten
batez ere. Geroztik, Baterak eraman zuen iniziatiba. Egun hautetsien
ekimena da bereziki. Ekainaren 1ean dugu hurrengo hitzordua eta segida.
UMPko Alain Lamassoure eurodiputatua egoteak zer adierazten du?
Hor joko politikoan sartzen gara. Jakina denez, politikan eleek ez dute
arrunt gauza bera adierazten. Ez dut uste nehor tronpatzen denik
horretan. Alain Lamassourek aspaldi erran zuen “Le Pays Basque doit être
connu et reconnu”. (Euskal Herriak ezagutua eta errekonozitua izan
behar du). Alta, porrot egin zuen. Oraingo eskaera honek ere ez du
Parisen oihartzunik ukan. Haatik, ez ditugu besoak apaldu behar.
Izanik ere, Frantziako Gobernuaren jarrera betikoa da.
Parisek ez badu entzuten –lurralde bat non herritarren ordezkari
gehienak aho batez mintzo diren–, ez baldin badu erantzun tipi bat
ematen gaitza izanen da. Nik biziki gaitza atzemanen nuke erantzun eza.
Erabateko erantzunik izanen den ere, ez dugu amestu behar. Egia
erraiteko, erantzunik gabe, eza aski argia emana dute. Lurralde Elkargoa
ez da orain gauzatuko naski, baina gure ekarpena hor dago.
Lurraldetasunaren egitura ari da aztertzen Frantzian. Beraiek galdatu
dizkigute ideia berriak, eta guk, bederen, ideiak ekarri ditugu.
Frantziako Gobernua alderdi sozialistaren esku dago. Hemengo diputatuak
–Alaux eta Capdeville– sozialistak dira, baita Espagnac senataria ere.
Horien engaiamendua zintzoa al da, zure ustez?
Ez dakit zer pentsa. Beren bizkar dago eskaera aitzinatzea. Baina ez
badute deus erdiesten, erantzunak eman behar dizkiote herriari. Hau da,
alderdi sozialistarekin ez dagoela ezer egiterik erran, eta, beharbada,
alderdia utzi behar lukete. Edo joko batean ari dira soilik? Alabaina,
biziki urrun joan dira beren aitorpenetan, gauza biziki adierazgarriak
erran dituzte, eta orain afera ez badute gorago eramaten, ez dut ikusten
aterabide erraza dutenik.“Baxenabarre biltzearen aitzakian, Herri Elkargo bakarra nahi dute batzuek. Ez da ene ikusmoldea”
Galdatzen ahal zaie, baina galdatzen ahal zaie ere beste alderdikoei. Jean-Jacques Lasserre [Hautetsien Kontseiluaren presidentea] azken hilabetetan inoiz baino aitzinago joan da. Agian, asma daiteke, Lurralde Elkargoa erdietsiko bagenu, egitura horren presidentea bilaka liteke. Menturaz, esperantza horrekin ari da. Paueko Kontseiluaren presidentetza galdu baitzuen.
Mintegian bake prozesua ere aipatu zen. Lurralde Elkargoa onartzea
lagungarria litzatekeela bide horretan. Adierazgarria inolaz ere.
Hori bortizkeria gelditzearen ondorioa da. Ez dakit Parisen zer eragin
izan duen, baina hemen, bortizkeriaren gelditzeak herritarrek Lurralde
Elkargoaren ideia bere egiten eta onarrarazten lagundu du. Adostasuna
ere lortu da batzuek ez dutelako bortizkeriaren aitzakia Elkargoaren
asmoa baztertzeko. Atzo erraten zuten eskabidea ez zela aitzinatzen
horregatik, beraz, egun alde egon behar dute. Lasserrek goraki erran du
horrek lagundu duela aitzinarazten. Egia edo joko politikoa ote den?
Politika egiaren eta jokoren marra artean egiten da.
Batasuna desegin da Iparraldean. Aro berria iritsi al da hemengo abertzaleen artera?
Aro berria, berria da oraindik. Ez dakit. Ikusi behar da hurrengo herri
hauteskundeetan aro berriak zer emanen duen. Batasuna desagertu da,
baina lotura eskasa ikusten dut militanteen lanaren eta herriko
engaiamendu politikoaren artean. Politika ez da Euskal Herriaren
osotasunean aritzea soilik, edo eslogan batzuk erabiltzea. Edo ez da
horretan soilik ari behar. Ikusi behar da herri tipietan zer harreman
dagoen. Uste dut haustura gisako zerbait dagoela, hori lantzeko dago
oraino.
Anartean, urteetako lanaren poderioz, beste alderdiek abertzaleen helburuekin bat egin dute neurri batean.
Abertzaletasunaren normalizazioa eman da, luzaz apartekoa zen, gauza
ona da beraz. Abertzaleen ideia batzuk hartu dituzte, baina haiek dira
boterean. Eta politikan eragiteko boterean egon behar da. Biziki
inportanteak dira heldu den urteko herriko bozak. Lan handia da egiteko,
hots, herri tipietako beharrez arduratu behar da herriko etxeetan
sartzeko, boterea hartzeko. Abertzaleok hirugarren indarra gara, baina
gobernatzeko lehena izan behar da. Orduan burutu dezakezu egiazki zure
politika. Bide onean ari gara, baiki. Gazte franko ideia abertzaleekin
ari dira, baina besteek ere badituzte gazteak.
Nafarroa Beherea Herri Elkargoa eratzeko asmoa zabaldu da azkenaldian.
Garazi-Baigorri, Iholdi-Oztibarre eta Amikuze elkargoak bateratzea xede
delarik. Zein da zure iritzia?
Herri Elkargoa biharko herria da, herriek egindako egitura.
Garazi-Baigorriko 30 herriek beren gain zuten zenbait zeregin Herri
Elkargoari utzi dizkiote jada. Herriak beren indarrak Herri Elkargoari
ematen ari zaizkie engoitik. Hemendik 10-15 urtetara herriek ez dute ia
deus eginen, zereginak Herri Elkargoen esku izanen dira. Nik
hurbiltasuna hobesten dut, boterearen hurbiltasuna, gauzak ongi egiteko
eremua ongi ezagutu behar da: hondakinen bilketa dela, haur-eskolen
beharra dela. Eguneroko zerbitzuak nola behar diren eraiki zehaztu behar
da. Non egin daiteke hobekienik, 30 edo 70 herri artean? Amikuze eta
Baigorri lurraldeen artean huts izugarria dago, biztanleen arteko
harremanak urriak dira. Batzuek Baxenabarre biltzearen aitzakian,
probintzia batuko delakoan, Herri Elkargo bakarra nahi dute. Ez da ene
ikusmoldea ez nahia.
Eskuinaren nahia al da? Barthelemy Aguerre kontseilariarena tarteko.
Aguerrek eta abertzale hainbatek ere nahi dute. 89 herri elkartuko
lirateke; horietik lau Zuberokoak: Pagola, Domintxine, Etxarri... Alta,
Baxenabarrreko beste bederatzi kanpo geratuko lirateke: Donamartiri,
Donostiri, Isturitze, Aiherra, Heleta... Horiek Hazparneko Herri
Elkargoari lotuta baitaude, eta beste batzuk Bidaxuneko Elkargoari,
Bastida, adibidez. Gainera, ideia hori ez da herrietatik heldu, ezta
prefetarengandik ere. Prefetak bi Herri Elkargo antolatzea proposatu
zuen. Iholdi-Oztibarreko Irisarri eta Suhuskune herriak Garazi-Baigorri
Elkargora pasatzea proposatzen zuen. Eguneroko bizitza hemengo elkargoan
egiten baitute. Baxenabarre Elkargoaren ideia hiru hautetsiengandik
heldu da. Baigorriko auzapeza eta kontseilari nagusia Jean-Baptiste
Lambert-en, Armendaritzeko auzapeza eta Iholdi-Oztibarreko kontseilari
nagusi Lucien Delgue-ren, eta Amikuzeko kontseilari nagusi Barthelemy
Aguerreren nahia da. Beste batzuek ezetz erran dute, Frantxoa Maitia
kontseilariak besteak beste. Prefetak herri horiei galdetu die zer
pentsatzen duten, baina inolako azterketarik egin gabe, herri batzuetan
alde bozkatzen hasi dira. Baina zeren alde? Zein da Elkargoaren
proiektua? Zer ondorio ekarriko du horrek zergen aldetik? Galdera horiek
erantzun gabe daude.
Abertzale batzuek ere hori nahi dutela erran duzu.
Baxenabarre batzearen ametsa Lurralde Elkargoaren asmoarekin lotzen
dute zenbaitek. Nonbait, diote, hemen halako elkargo-egitura handia
balitz errazagoa litekeela Lurralde Elkargoa erdiestea. Nik ez dakit
hori nola asmatu ahal den, bi egitura maila ezberdinekoak baitira. Herri
Elkargoak eguneroko gauzez arduratzen dira, eta Lurralde Elkargoak,
egungo Kontseilu Nagusiaren eskumenak kudeatuko lituzke. Ez dut
loturarik ikusten.
Laborariak, oro har, ez daude ados.
Nahiz eta Herri Elkargoek laborantzaz ardura apala duten, Aguerrek
–Lurberri kooperatibaren nagusietarik bat–, ez du mendialdeko etxaldeen
alde inoiz egin, Amikuzeko etxaldeen alde baizik. Artoaren alde egin du,
ez du kabala-hazkuntza batere sostengatu anitz urtez. Garazi-Baigorrin
oso berezia da etxaldea. Laboraria mendian bizi da gehien bat, kabalak
hazten ditu, ardiak bereziki. Guretzat galtze handia liteke Amikuzeko
laborantzak markatzea gure laborantzaren geroa. Lurberri nola garatu den
ikusi besterik ez duzu.
Baxenabarre Herri Elkargoa eskuinaren faborean dela diote sozialistek.
Anitz gauza nahasten da hor. Eremu hori ez bada egituratzen, Amikuze
eskualdea Bearnorekin joan daitekeela diote zenbaitek, Euskal Herriaren
muga aldatu litekeela. Eta Zuberoa zer? Hari horretatik arrazoitzen
bada, Zuberoa Bearnoarekin joanen da? Euskal Herriaren mugak Lurralde
Elkargoak zaindu behar ditu, eta horretan hautetsi denak ados daude.
Herri Elkargo guztiak batzean dagoen arriskua hurbiltasuna galtzea da,
eskuinak anitz urtetarako Herri Elkargo horretan boterea hartzea.
Abantaila gutxi zure ikuspuntutik, beraz.
Bai. Urepeletik Amikuzeko beste muturrera oren bat dago bidean. Zer
motibazio ukanen du elkargoan arituko den ordezkariak? Egun, 50 kide
biltzen dira Baigorri-Garaziko herri kontseiluan, elkar ezagutzen dugu,
gizartea egina da, gurutzamendu naturalak horiek dira, eguneroko
beharren araberakoak. Guk Donapaleutik haragoko herriekin ez dugu
harremanik, egunerokoaz eta hango problematikaz gutxi dakigu. Denak
bilduko bagina, 89 ginateke gutxienez kontseiluan. 50 hamar ordezkari
sobera dira, beraz, ene beldurra da, motibazioa galtzea. Herriko
Etxeetako bozen motibazioa galduko da, ez baitute ia deusen egiteko.
Hemen ene beldurra da helbururik gabe aurrera egitea. Helburuak idazteko
baitira.
Zein da zure proposamena?
Bi Herri Elkargo egitea. Iholdi-Oztibarre bitan zatitu, alde bat
Garazi-Baigorrin eta bestea Amikuzen sartzea. Hartara, lau Herri Elkargo
antzekoak lirateke barnealdean: Zuberoa, Amikuze, Hazparne eta
Garazi-Baigorri. 14.000 biztanlekoak, kasik berdinak. Barnealdeko
lurraldea orekatzeko molde egokiena.Autonomia Lehen Urratsa
12/11/2009
Ekhi Erremundeguy / Ikasle
Maite dugu gure Herria. Ta askatasun eguzkia.” Hala zioen Hertzainaken kantuak. Ta egia da. Maite dugu gure Herria.
Baina zapaltzen gaituzten bi estatuek ez digute guk nahi bezela maitatzen uzten. Nire nortasun agirian frantsesa naizela idatzi zuten, paper puska batek, nire izatea erabaki baleza bezela. Baina nik argi dut nor eta zer naizen eta gazte gisa nire ekarpena egiteko gogoa eta beharra sentitzen ditut.
Urteak daramatza Euskal Herriak ezagupenik gabe, urteak ere, gatazka politiko luze batean murgildurik. Borrokak, gaur dugun egoerara ekarri gaitu, bizirauten lagundu digu, baina, orain erabakiak hartzeko momentua heldu zaigu, geroari begira eman beharreko pausoak zehaztu eta bizirautetik bizitzera iragaiteko.
Ipar Euskal Herriko egoera politikoaren azterketa labur bat egingo bagenu, lehen ondorioetako bat mugimendu abertzalea indartzen ari dela litzateke. Indartzen ari gira, baina, ez gira existitzen.
Norbaitek galdegiten didanean : “zu nongoa zira?” “Ni Euskal Herrikoa naiz” erantzuten diot. Baina Euskal Herria ez da exixtitzen!” izaten da erantzun ohikoena. Eta egia da : Euskal Herria ez da exixtitzen. Ez behintzat mapa bati begiratuta. Hori horrela, Ipar Euskal Herriak legezko onarpena behar du, ezagupena behar du.
Azken urteetan, aldarrikapen horrek garrantzia handia hartu du gure 3 probientzietan. IKren proposamena eta Eraikitzen gogoeta prozesuarekin alde batetik eta BATERA plataformarekin bestetik.
Baina, Frantziar estatua lurralde antolaketa aldatzeko prozesu batean sartua den honetan, gure aldarrikapena bururaino eramateko momentua da. Boterearen deszentralizazioa behar dugu, Autonomia bat. Beste modu batera erranda, Ipar Euskal Herria botere gune bilakatu behar dugu, Parise, Bordale edo Pauen hartzen diren erabakiak Baionan, Donibane Garazin edo Maulen har daitezen.
Autonomia estatutu batekin, gaur egun gure gain ez diren hainbat eskumen lor genitzazke, problema politiko, ekonomiko edota sozialak guhaurk kudeatzeko gisan. Eta gazte euskaldun gisa, problema horietako zonbait hubiletik pairatzen ditut.
Ikasketa guziak Euskaraz egin ondoren, Baxoa Frantsesez pasa behar izan nuen, Euskara ez delako legez onartua. Ikasketa prozesuan barna, frantziar hezkunde ministeritzak onarturiko programa ikasi behar izan nuen, hortaz, ez dut nire herriko historia ezagutzen. Unibertsitateko ikasketak egiteko Bilbora joan naiz, Euskaraz segitzeko nuen bide bakarra zelako. Nire lagun batek aldiz, Baiona txikian alokatzen zuen etxea utzi behar izan zuen, udan, berez hilabetero zor zuena astero pagatzeko eskatzen baitzioten.
Autonomia batekin, gure lurraldeak behar duen hizkuntza politika egokia diseina genezake. Hezkuntza arloan, curriculum propioa osa genezake eta etxebizitza politika eraginkor batekin espekulazio imobiliarioaren arazoa konpontzeko beharrezko neurriak har genitzazke.
Azaroaren 14ean Azkaineko Kiroleta kiroldegian urteetako aldarrikapen bati arnas berria emanen zaio, abiada berria. Abertzaleei ez ezik, herritar guziei irekitzen zaien bidea. Autonomiak proiektu politiko guziak barnebiltzen ditu. Frantziar lege egitasmoarekin, departamenduaren aldarrikapena hanka motz gelditzen da hurrengo urteei begira eta BATERAk aipatzen duen lurralde antolaketa berezitua, funtsean, Autonomia estatutu bat da. Gauza berdina aldarrikatzen dugu baina hitzek berldurtzen gaituzte.
Hortaz, nik behintzat argi dut zein den aitzina begira eraman beharrekoa bidea. IKak bere txostenean “Autonomia lehen urratsa” aipatzen zuen. Beraz, Azkainetik hasita, ekin diezaiogun lanari eta lortuko dugu : Gaur Autonomia, bihar Independentzia !
2007ko apirilaren 8an
«Ardurak hartzeko garaia da. Euskal Herritarren gehiengoa konponbidearen alde dago»
Ekhi Erremundeguy / Ikasle
Maite dugu gure Herria. Ta askatasun eguzkia.” Hala zioen Hertzainaken kantuak. Ta egia da. Maite dugu gure Herria.
Baina zapaltzen gaituzten bi estatuek ez digute guk nahi bezela maitatzen uzten. Nire nortasun agirian frantsesa naizela idatzi zuten, paper puska batek, nire izatea erabaki baleza bezela. Baina nik argi dut nor eta zer naizen eta gazte gisa nire ekarpena egiteko gogoa eta beharra sentitzen ditut.
Urteak daramatza Euskal Herriak ezagupenik gabe, urteak ere, gatazka politiko luze batean murgildurik. Borrokak, gaur dugun egoerara ekarri gaitu, bizirauten lagundu digu, baina, orain erabakiak hartzeko momentua heldu zaigu, geroari begira eman beharreko pausoak zehaztu eta bizirautetik bizitzera iragaiteko.
Ipar Euskal Herriko egoera politikoaren azterketa labur bat egingo bagenu, lehen ondorioetako bat mugimendu abertzalea indartzen ari dela litzateke. Indartzen ari gira, baina, ez gira existitzen.
Norbaitek galdegiten didanean : “zu nongoa zira?” “Ni Euskal Herrikoa naiz” erantzuten diot. Baina Euskal Herria ez da exixtitzen!” izaten da erantzun ohikoena. Eta egia da : Euskal Herria ez da exixtitzen. Ez behintzat mapa bati begiratuta. Hori horrela, Ipar Euskal Herriak legezko onarpena behar du, ezagupena behar du.
Azken urteetan, aldarrikapen horrek garrantzia handia hartu du gure 3 probientzietan. IKren proposamena eta Eraikitzen gogoeta prozesuarekin alde batetik eta BATERA plataformarekin bestetik.
Baina, Frantziar estatua lurralde antolaketa aldatzeko prozesu batean sartua den honetan, gure aldarrikapena bururaino eramateko momentua da. Boterearen deszentralizazioa behar dugu, Autonomia bat. Beste modu batera erranda, Ipar Euskal Herria botere gune bilakatu behar dugu, Parise, Bordale edo Pauen hartzen diren erabakiak Baionan, Donibane Garazin edo Maulen har daitezen.
Autonomia estatutu batekin, gaur egun gure gain ez diren hainbat eskumen lor genitzazke, problema politiko, ekonomiko edota sozialak guhaurk kudeatzeko gisan. Eta gazte euskaldun gisa, problema horietako zonbait hubiletik pairatzen ditut.
Ikasketa guziak Euskaraz egin ondoren, Baxoa Frantsesez pasa behar izan nuen, Euskara ez delako legez onartua. Ikasketa prozesuan barna, frantziar hezkunde ministeritzak onarturiko programa ikasi behar izan nuen, hortaz, ez dut nire herriko historia ezagutzen. Unibertsitateko ikasketak egiteko Bilbora joan naiz, Euskaraz segitzeko nuen bide bakarra zelako. Nire lagun batek aldiz, Baiona txikian alokatzen zuen etxea utzi behar izan zuen, udan, berez hilabetero zor zuena astero pagatzeko eskatzen baitzioten.
Autonomia batekin, gure lurraldeak behar duen hizkuntza politika egokia diseina genezake. Hezkuntza arloan, curriculum propioa osa genezake eta etxebizitza politika eraginkor batekin espekulazio imobiliarioaren arazoa konpontzeko beharrezko neurriak har genitzazke.
Azaroaren 14ean Azkaineko Kiroleta kiroldegian urteetako aldarrikapen bati arnas berria emanen zaio, abiada berria. Abertzaleei ez ezik, herritar guziei irekitzen zaien bidea. Autonomiak proiektu politiko guziak barnebiltzen ditu. Frantziar lege egitasmoarekin, departamenduaren aldarrikapena hanka motz gelditzen da hurrengo urteei begira eta BATERAk aipatzen duen lurralde antolaketa berezitua, funtsean, Autonomia estatutu bat da. Gauza berdina aldarrikatzen dugu baina hitzek berldurtzen gaituzte.
Hortaz, nik behintzat argi dut zein den aitzina begira eraman beharrekoa bidea. IKak bere txostenean “Autonomia lehen urratsa” aipatzen zuen. Beraz, Azkainetik hasita, ekin diezaiogun lanari eta lortuko dugu : Gaur Autonomia, bihar Independentzia !
2007ko apirilaren 8an
Ipar Euskal Herriaren autonomia
eskatu du gogoeta talde zabal batek
IK-ko preso ohiek eta kultura eta ekonomia arloko jende askok sortu dute ekimena, konponbideari begira
Eneko Bidegain
Baiona
Ipar Euskal Herriarentzako autonomia proiektua
Iparretarrak (IK) erakunde armatuak plazaratu zuen 1993an. Hori argi
utzi nahi izan zuten, atzo, ehun bat lagunek. Horietarik anitz IK-ko
preso ohiak ziren, tartean Ttotte Etxebeste eta Gabi Mouesca. Halarik
ere, atzoko agerraldiaren helburua ez zela proiektuaren jabegoa beren
gain hartzea azaldu zuten. «Pozten gara alderdi politiko batek proiektu
hori berriz har dezan», azpimarratu zuen Gabi Mouescak. «Gero eta jende
gehiagok ikusten du autonomia estatutua dela aterabidea Ipar Euskal
Herriarentzat».
Autonomia proiektuaren aldarrikapena mahai gainean ezarri duen gogoeta taldeak, gatazkaren konponbidearen testuinguruan kokatu du adierazpena. Konponbide horretan Ipar Euskal Herriarentzat autonomia lehen urrats gisako aterabidea dela azpimarratu zuten. «Hastapen batean, autonomiarekin baizik ez ditugu lortuko gure duintasunerako baliabideak», erran zuen Mouescak.
Frantziako Estatuari «gatazka honetan duen erantzukizuna onar dezan eta Euskal Herriarentzat ondorio latzak ukan ditzakeen frustrazio egoera sustatzeko orde, gatazkaren konponbidean zintzoki sar dadin» eskatu dio gogoeta talde horrek. «Negoziazioa da bizi dugun gatazkatik ateratzeko bide zuzen eta demokratiko bakarra», gehitu du.
Azken urteetan Ipar Euskal Herrian ez dela borroka armaturik izan, baina «agintarien jarrera ez dela aldatu» ohartarazi dute. Aldi berean, aldarrikapen «minimalistak» zabaldu izanagatik, Frantziak beti ukapen jarrerarekin jarraitzen duela salatu dute. «Ipar Euskal Herriak lurraldetasun ezagupenik gabe jarraitzen du. Euskara gero eta kenka txarragoan da, 152 euskal preso daude Frantzian...», zerrendatu zuen Filipe Lazkaraiek. Etxebizitzaren sektoreak egoera txartu dela salatu zuen. «Immobilismoak eta mespretxuak gure herria heriotzarat kondenatzen dute. Egoera horrek gatazka akula lezake. Frantses Estatuak eta alderdi nagusiek, Iparraldean dagoen gatazka gorde nahi dute, Euskal Herriaren gutxienezko ezagupena beti ukatuz eta errepresioa mantenduz, jendeen frustrazio eta haserrea piztuz», dio ehun bat lagunek izenpetu duten agiriak.
TALDE ZABALA. IK-ko preso ohi andana batek bat egin du agiri horrekin. Baina agiriarekin bat egin duten guztiak ez dira IK-ko kide ohiak. Hainbat gizarte sektoreko pertsona batu dira deialdi horretara, hala nola sindikalgintzan, ekonomian edota kulturgintzan ari den jendea. Halaber, gazte asko ere agertu dira agiriaren sinatzaileen artean. «Gaur ere gatazka konpontzeko nahikaria beti hori da, indar abertzaleen aldetik eta herritar gehiengo baten partetik», dio agiriak. Ekimenaren helburuetariko bat «Iparraldeko jendeari demokrazia eta gure eskubideak gara ditzakeen prozesu horretan inplikatzeko gogoa ematea da».
Gogoeta taldea «hastapenetan» dela zehaztu zuten. Datozen egun edo asteetan biltzen jarraituko dute, eta biltzar nagusi baten egiteko asmoa agertu dute. Oraingoz ez diote izenik eman. Lotura zuzenik ez badute era Oinarrizko Hitzarmen Demokratikoa edo Nazio Eztabaidagunea bezalako egiturekin, gogoeta talde horretako kide batzuk ekimen haietako partaide direla zehaztu zuten.
«Gero eta jende gehiagok ikusten du autonomia estatutua dela aterabidea Ipar Euskal Herriarentzat»
Autonomia proiektuaren aldarrikapena mahai gainean ezarri duen gogoeta taldeak, gatazkaren konponbidearen testuinguruan kokatu du adierazpena. Konponbide horretan Ipar Euskal Herriarentzat autonomia lehen urrats gisako aterabidea dela azpimarratu zuten. «Hastapen batean, autonomiarekin baizik ez ditugu lortuko gure duintasunerako baliabideak», erran zuen Mouescak.
Frantziako Estatuari «gatazka honetan duen erantzukizuna onar dezan eta Euskal Herriarentzat ondorio latzak ukan ditzakeen frustrazio egoera sustatzeko orde, gatazkaren konponbidean zintzoki sar dadin» eskatu dio gogoeta talde horrek. «Negoziazioa da bizi dugun gatazkatik ateratzeko bide zuzen eta demokratiko bakarra», gehitu du.
Azken urteetan Ipar Euskal Herrian ez dela borroka armaturik izan, baina «agintarien jarrera ez dela aldatu» ohartarazi dute. Aldi berean, aldarrikapen «minimalistak» zabaldu izanagatik, Frantziak beti ukapen jarrerarekin jarraitzen duela salatu dute. «Ipar Euskal Herriak lurraldetasun ezagupenik gabe jarraitzen du. Euskara gero eta kenka txarragoan da, 152 euskal preso daude Frantzian...», zerrendatu zuen Filipe Lazkaraiek. Etxebizitzaren sektoreak egoera txartu dela salatu zuen. «Immobilismoak eta mespretxuak gure herria heriotzarat kondenatzen dute. Egoera horrek gatazka akula lezake. Frantses Estatuak eta alderdi nagusiek, Iparraldean dagoen gatazka gorde nahi dute, Euskal Herriaren gutxienezko ezagupena beti ukatuz eta errepresioa mantenduz, jendeen frustrazio eta haserrea piztuz», dio ehun bat lagunek izenpetu duten agiriak.
TALDE ZABALA. IK-ko preso ohi andana batek bat egin du agiri horrekin. Baina agiriarekin bat egin duten guztiak ez dira IK-ko kide ohiak. Hainbat gizarte sektoreko pertsona batu dira deialdi horretara, hala nola sindikalgintzan, ekonomian edota kulturgintzan ari den jendea. Halaber, gazte asko ere agertu dira agiriaren sinatzaileen artean. «Gaur ere gatazka konpontzeko nahikaria beti hori da, indar abertzaleen aldetik eta herritar gehiengo baten partetik», dio agiriak. Ekimenaren helburuetariko bat «Iparraldeko jendeari demokrazia eta gure eskubideak gara ditzakeen prozesu horretan inplikatzeko gogoa ematea da».
Gogoeta taldea «hastapenetan» dela zehaztu zuten. Datozen egun edo asteetan biltzen jarraituko dute, eta biltzar nagusi baten egiteko asmoa agertu dute. Oraingoz ez diote izenik eman. Lotura zuzenik ez badute era Oinarrizko Hitzarmen Demokratikoa edo Nazio Eztabaidagunea bezalako egiturekin, gogoeta talde horretako kide batzuk ekimen haietako partaide direla zehaztu zuten.
Gabi Mouesca
IK-ko preso ohia
«Ardurak hartzeko garaia da. Euskal Herritarren gehiengoa konponbidearen alde dago»
Filipe Lazkarai
IK-ko preso ohia
L’AUTONOMIE : UNE REVENDICATION HISTORIQUE
ErantzunEzabatuPublié par auteur dans AUTONOMIA
Le souhait d’une autonomie institutionnelle pour le Pays Basque nord n’est pas – contrairement à ce que certains ‘départamentalistes’ voudraient faire accroire –, une revendication récente.
1945La preuve incontestable en est apporté par le premier des documents PDF que nous vous proposons aujourd’hui. Il s’agît du texte in extenso du Statut d’autonomie du Pays Basque dans la République Française – c’est l’intitulé exact –, présenté à Paris par le député basque Jean ETCHEVERRY-AINTCHART à la première Assemblée Constituante française de l’après Seconde Guerre Mondiale, en septembre 1945. Même si les idées qui y sont énoncées étaient sans doute le fruit d’un travail collectif, on sait que le rédacteur du texte fut un abertzale plutôt atypique de la période d’avant ENBATA : Marc LÉGASSE. Au moment d’exprimer ses opinions, il n’avait pas la réputation de garder la langue dans sa poche et lorsque, en septembre 1973, il publia – sous couvert des Éditions Hordago, mais en fait à compte d’auteur – le texte du statut de 1945, il précisa : «Aucun des mouvements de défense de l’ethnie basque, nés depuis lors [1945 – N.d.l.r], à savoir ENBATA, INDAR BERRI, AMAYA, ne reprirent le projet autonomiste. ENBATA se contentant seulement dans son programme d’ITSASSOU [la Charte de 1963 – N.d.l.r], de lui emprunter le préambule de l’article 1er tendant à la création d’un département basque ‘non doté d’institutions autonomes’ (…)». Rien de nouveau sous le soleil du Pays Basque… on sait aujourd’hui que l’Histoire allait se répéter plus tard !…
Esprit jacobin et abertzale déboussolés…
ErantzunEzabatuL’initiative de présenter un Projet de Loi d’Autonomie pour le Pays Basque, au sortir de la Seconde Guerre Mondiale, représentait une formidable opportunité politique. La France était alors à reconstruire dans tous les domaines, y compris au niveau de ses institutions. Oui, mais, on sait ce qu’il en advint : le texte rédigé par Marc LÉGASSE et présenté par Jean ETCHEVERRY-AINTCHART allait rejoindre les archives du Palais Bourbon, sans même être inscrit à quelque ordre du jour que ce soit et donc – évidemment – sans être le moins du monde discuté. L’évidence n’avait pas tardé à s’imposer : rien de nouveau non plus sous le soleil de Paris… l’esprit jacobin français avait survécu au cataclysme de 1939-1945 !…
Presque un demi-siécle plus tard, en mars 1993, l’organisation politico-armée IPARRETARRAK allait porter sur la place publique, non seulement la revendication de l’autonomie pour le Pays Basque nord, mais aussi et surtout un avant-projet de cadre institutionnel et de modèle de société, ouverts à la discussion et à l’amendement, dans un document intitulé 20 ans de lutte – autonomie et avant-projet (PDF nº 2). Oui, mais, les esprits chagrins et hypocrites qui sévissaient déjà, et depuis fort longtemps, dans le monde abertzale allaient se récrier qu’une proposition politique élaborée par une organisation clandestine ne pouvait pas être une base de revendication portée par le mouvement politique ‘légal’ et, au delà, par la société basque dans sa diversité.
Les ‘anti-autonomie’ pour le Pays Basque nord, qui étaient dans le même temps ‘pro indépendance’ pour le Pays Basque sud, ‘oubliaient’ juste deux choses. La première était que si IK avait fini par prendre l’initiative d’élaborer – avec des sollicitations et apports très larges auprès et de la part de la société basque, cela doit être dit – un avant projet d’institution d’autonomie et de modèle sociétal… cela résultait du fait que le mouvement abertzale – là encore malgré moultes invitations et incitations –, en fut tout à fait incapable !…
ErantzunEzabatuLe second ‘oubli’ des ‘anti-autonomie’ pour le Pays Basque nord – et ceci explique le cela de l’incapacité du mouvement abertzale à élaborer et porter un projet politique clair et fédérateur –, c’était celui de se reconnaître ouvertement pour ce qu’ils étaient : des personnes et des structures totalement inféodées au Pays Basque sud et, plus précisément, de simples succursalistes des forces politiques abertzale de ‘l’autre-côté’. Les déclarations et écrits de l’époque attestent amplement de cette opposition, le plus souvent sournoise, des milieux subordonnés aux «grands frères du Sud», pour lesquels la proposition IK de 1993 était vraiment par trop ‘autonome’…
Tourner casaque… pour monter le mauvais cheval !
une_eraikitzenPour autant, entre travail de sape et chausse-trapes divers et nombreux des ‘succursalistes’, une structure baptisée ‘Eraikitzen’ allait se mettre en place et mener, par le biais de réunions thématiques et de débats ouvert à tous – le député basque RPR Michel INCHAUSPÉ lui même en fut un jour un participant… –, un très important travail de réflexion et d’amendement de la proposition IK. Le fruit de ce processus démocratique fut le document intitulé Autonomia – projet d’un peuple diffusé en juin 1994 (PDF nº 3). Mais là encore, au delà des menées succursalistes habituelles, l’immaturité politique du mouvement abertzale en iparralde allait concourir à saboter ce qui aurait pu constituer une avancée majeure pour le devenir du Pays Basque nord.
Un certain nombre de participants au travail ‘Eraikitzen’ allaient, quasiment du jour au lendemain, tourner casaque et, rejettant le projet de l’autonomie qu’ils avaient pourtant contribué à enrichir, rejoindre les rangs de la revendication départementaliste. Il est parfaitement vain et inutile aujourd’hui de démontrer combien ce choix complétement erroné du «plus petit commun dénominateur possible» a porté tort, non seulement au mouvement abertzale en particulier –ce qui ne serait finalement que moindre mal – mais aussi au Pays Basque nord en général – ce qui est beaucoup plus grave. Une douzaine d’années a été perdue en vaines chimères… un luxe dont se serait passé notre pays, englué dans bien des difficultés et confronté à bien des défis.
La roue de l’Histoire continuant inéxorablement de tourner, il semblerait que le concept de l’autonomie revienne à nouveau d’actualité au sein du monde abertzale… aidé, il est vrai, par des perspectives d’évolutions institutionnelles en France, largement prévisibles depuis belle lurette. Instruit par les errements passés, il serait vraiment nécessaire que le mouvement abertzale nourrisse, défende et porte la revendication de l’autonomie – en tant que cadre institutionnel mais aussi comme une structure sociale la plus démocratique possible – en direction de la société basque dans sa pluralité et sa complexité. Car l’autonomie, si elle doit être le projet politique soutenu et argumenté en premier lieu par le mouvement abertzale, doit surtout être comprise, acceptée et faite sienne par la population du Pays Basque nord. L’autonomie sera la revendication sinon d’un peuple tout du moins d’une majorité la plus large possible de la population, ou elle ne sera pas. Tel est l’enjeu.
Ce bulletin a été publié le Mardi 13 octobre 2009 9 h 05 min et est classé dans AUTONOMIA
14 réponses à “L’AUTONOMIE : UNE REVENDICATION HISTORIQUE”
ErantzunEzabatuXan Ansalas dit :
13/10/2009 à 21 h 34 min
Très intéressant article, bravo !
Une petite remarque en forme de précision, toutefois. Iparretarrak a rendu publique sa revendication autonomiste pour la première fois le 26 mars 1983 en revendication de son action contre la Villa Bakea, résidence d’alors du Conseil général à Bayonne. On en trouvera l’explication politique dans le Ildo n°8 qui suivra (un document à ressortir en pdf également). Encore bravo camarade !
Apatxe dit :
ErantzunEzabatu14/10/2009 à 7 h 53 min
Milesker Xan pour cette précision importante.
Pour ce qui est de la volonté d’autonomie d’Iparralde, il faudrait être un imbécile pour oser dire que c’est un phénomène de mode, la lecture de ces différents documents fait prendre conscience que cette démarche est profondément ancrée dans notre peuple, que depuis toujours des hommes et des femmes se battent pour défendre des projets qui tiennent la route, qui sont viables, mais que les politiques s’obstinent à ignorer, voir à enterrer. On ne peut que regretter que des documents plus anciens encore aient disparus.
Jusqu’à quand ignorera-t-on nos revendications ?
Merci à vous de permetttre à un grand nombre d’avoir connaissance de ces documents !
Txakal dit :
ErantzunEzabatu20/10/2009 à 15 h 43 min
« il faudrait être un imbécile pour oser dire que c’est un phénomène de mode »..
Eh, les copains! les imbéciles se multiplient de nos jours comme des petits pains. Regardez autour de vous… et l’exemple vient de haut…
Si au moins, c’était génétique (vous savez bien, »un génie politique ne peut avoir qu’un génie comme fils »…), ils ne pourraient en faire qu’un à la fois… Mais non! ils en fabriquent à la pelle, à la chaîne, des clones d’imbéciles. Même quand ils sont intelligents, ils préfèrent jouer aux cons! Question de carrières, vous comprenez?
Curutx dit :
ErantzunEzabatu26/10/2009 à 11 h 02 min
Première fois que je viens sur ce blog… premier texte que je lis et, d’entrée, je me sens agressé. Alors voilà, c’est comme toujours dans le microcosme abertzale, on ne s’en sort pas. Il y a d’un côté les « esprits chagrins », les « hypocrites », les « incapables », « saboteurs », « déboussolés », « immatures », et de l’autre donc, un mouvement abertzale qui s’appuie sur l’Histoire, militant, déterminé, désintéressé, bref, les Gentils, quoi. On se demande même pourquoi vous continuez à qualifier les premiers d’abertzale, tant ils complotent contre l’abertzalisme et Ipar EH dans son ensemble. Ce sont des traîtres ! Mais cette dichotomie, on la connaît bien : les politicards, fossoyeurs de l’Idéal, pourris, mus par des intérêts personnels et par l’appât du gain et de l’autre les militants, sincères, dévoués à la Cause et n’en retirant aucun bénéfice que le Bien du Peuple. Fatiguant. C’est beau mais fatiguant.
La vérité c’est que, après tant d’années, le mouvement abertzale, principalement à Gauche, chez nous (enfin, quand je vous aurai dit à quel parti j’appartiens, vous ne me considèrerez plus de gauche) reste en grande partie incapable de débattre. Proposition contre proposition. Il préfère se battre. Idéologie contre idéologie. Les Gentils contre les Méchants. Ici, dans ce forum, bien sûr, c’est vous les Gentils. Et moi, qui suis à AB (horrreurrr !) je suis le Méchant (et je complote en faisant perdre des décennies aux autres abertzale).
ErantzunEzabatuLe problème c’est que ça, c’est le monde merveilleux de George Bush ou de Walt Disney ! D’un côté les Méchants, de l’autre les Gentils. C’est facile pour se repérer ! Merde, qu’est ce qu’ils font tous ces abertzale à traîner à AB ! C’est bien qu’ils sont perdus, qu’ils ne voient rien, qu’ils sont (évidemment) manipulés !
Moi, je suis né dans la revendication « Autonomia ». J’ai grandi dans cette ambiance et même si ma famille n’était pas au cœur du débat, j’ai eu, assez tôt entre les mains, les documents des uns et des autres. J’ai eu l’occasion de discuter avec les promoteurs de l’autonomie pour Ipar EH des années 80-90. Je suis venu au forum de trois jours à l’ancienne Fac de Bayonne et j’ai entendu les différents intervenants. J’ai participé au débat sur l’autonomie lorsqu’il a eu lieu dans mon village. Il me semblait que c’était parce que ça m’intéressait et que j’avais envie de comprendre. Après vous avoir lu, j’ai compris, tout ça, je l’ai fait simplement parce que je complote contre les vrais abertzale.
Bref, passons. Après toutes ces démarches, l’état actuel des choses, je ne sais absolument pas quoi penser de la revendication sur l’autonomie.
Premièrement, je ne crois absolument pas à la sincérité de Batasuna qui, après l’avoir combattu pendant des décennies, s’en fait maintenant le porte-étendard zélé qui n’a plus que ce mot à la bouche. C’est simplement une façon de se démarquer d’AB en promouvant autre chose, en traçant sa propre voie pour essayer de ramasser certains abertzale historiquement éloignés de leur parti.
ErantzunEzabatuEnsuite, après tous les témoignages, je n’arrive pas à en sortir une idée claire, à y voir une unité, une ligne directrice. Il me semble bien avoir entendu les représentants du Tavini Huiratiraà parler de confrontation entre les autonomistes et les indépendantistes. Avoir entendu dire que Flosse avait utilisé l’autonomie pour enterrer la revendication indépendantiste. Il me semble bien aussi qu’en Corse, les abertzale traîtres sont les autonomistes, quand les indépendantistes sont les gentils. Je me souviens avoir entendu, de la bouche de l’un des participants au forum (peut-être maître Choucq) que tous les habitants des DOM et TOM sont considérés comme peuples « de la mer » (bon, ce n’est pas tout à fait ce terme, mais je ne me souviens plus du terme exact qui figure dans le texte) selon la Constitution, donc, distincts du peuple français auquel nous, d’après la Loi fondamentale, nous appartenons. Ce qui signifie qu’eux et nous, quand nous revendiquons, nous ne jouons pas dans le même cadre avec les mêmes ttantto. Je me rappelle entendre, au cours de ce débat dans mon village, l’un des intervenants dire que c’était d’autonomie qu’il fallait parler et uniquement de cela car quand on mêlait la revendication à d’autres concepts (l’indépendance), on mélangeait les esprits, on créait la confusion chez celui qui nous écoute qui ne sait plus trop quoi penser. Que pour socialiser l’autonomie, il fallait être clair sinon, on serait contre-productifs. Au cours de cette même réunion, un élu, proche de Batasuna, nous disait par contre que l’autonomie, il la revendiquait en tant qu’indépendantiste, qu’elle n’était qu’une étape, alors que pour le précédent, elle était plutôt un but. Enfin, je ne crois pas me tromper en disant qu’un argument force de certains, dans Autonomia Eraiki, est de dire que les abertzale départementalistes-light se trompent car il faut se recentrer sur une revendication clairement abertzale, celle de l’autonomie. Alors qu’à la fin de votre article, vous, vous nous dites « Car l’autonomie, si elle doit être le projet politique soutenu et argumenté en premier lieu par le mouvement abertzale, doit surtout être comprise, acceptée et faite sienne par la population du Pays Basque nord ». Une phrase qui, pour moi, en plus de porter en elle-même une contradiction (« en premier lieu » en même temps que « surtout »… c’est quoi le plus important ?) est en contradiction avec l’idée précédente, et avec certains des promoteurs de l’autonomie qui rabâchent à l’infini que l’autonomie n’est pas une revendication abertzale, mais une revendication pour un Peuple.
Voilà mon problème et le problème d’une grande, très grande majorité des gens d’AB. On ne sait pas trop où on va avec l’autonomie. Beaucoup de contradictions, beaucoup de flou, des désaccords profonds entre abertzale pour qui elle est parfois un piège (dixit une responsable de Batasuna lors du forum) ou l’objectif à atteindre, ou encore la première étape d’un processus. Nombre d’abertzale ne sont pas opposés par principe, par idéologie ou par calcul politicien, à l’autonomie, ils n’en voient pas, pour le moment la substance profonde, la façon dont elle pourrait être défendue efficacement et avec succès. C’est tout. Depuis les années 80, les lignes ont bougé. Nombre d’anciens d’EMA ne défendent plus du tout l’autonomie alors que certains proches d’ETA ne font plus que ça !
ErantzunEzabatuJe pense qu’il n’échappe à personne qu’un statut d’autonomie est plus alléchant qu’un pauvre département, d’ailleurs en sursis. Je pense qu’il n’échappe non plus à personne que la souveraineté pleine et entière, l’indépendance, est plus alléchante qu’une simple autonomie dans la République Française… là n’est ni le débat, ni l’enjeu, selon moi.
Mais encore faut-il vouloir débattre, sans traiter son adversaire de salaud, de conspirateur ou d’incapable. Car, si au sein du mouvement abertzale même, vous ne parvenez pas à convaincre, avec de vrais arguments, du bien fondé d’une campagne puissante sur l’autonomie, comment, avec quels arguments, convaincrez-vous tous les autres ? En les invectivant aussi ?
Jon dit :
ErantzunEzabatu27/10/2009 à 20 h 00 min
Komunikazioaren izenean, frantsesez idatzi ohi dute anitzek (izan AB, Batasuna, ETA… edo dena delako sigla baten izenean aurkeztuta) baina, printzipioek ez didate ama hizkuntza baztertzen uzten eta beraz, Euskaraz idatziko dut nire iritzia. Eztabaida handia da eta luze joko du. Autonomia, departamendua, beste antolaketa forma bat… Aitzinekoaren arabera, Autonomiaren aldarrikapenak kontraerranak baizik ez dakartza : etapa?, helburua?,… Baina nik justu kontrakoa uste dut. Autonomiak iritzi guziak barnebiltzen ditu. Izan departamendua, izan independentzia. Biak autonomia formak dira. Lehena maila apalekoa eta bigarrena maila gorenekoa. Departamendua Autonomia forma bat da. Arazoa da, Departamenduaren izenpean egitura finko bat dela, eskumen jakin batzuk dituena. Eskumen berdinak Autonomia izendapenaren pean lortuko bagenitu, Departamenduaren baliabide berak eskainiko lizkiguke, baina, aldaketa batekin, garatzeko aukera badela. Autonomia, negoziazio prozesu luze bat da. Hasieran eskumen batzuk lortzen dira, batzuon ametsa den Erabateko Autonomia edo Independentziara heltzeko aukerarekin. Aitzinera joan ahala, batzuk bidean geldituko dira beharbada, haiek nahi zuten eskumenen mugara heldu girelako eta beharbada beste batzuk batuko dira, gehiagoren gosea izango dutelako.Horregatik, Autonomia da abertzale gisa aitzinera eraman behar dugun aldarrikapena. Autonomia da, abertzale guziak batu gaitzakeen aldarrikapena. Abertzaleen Batasun bat lortu behar dugu, zinezkoa, hori baita jakobinismoari aurre egin eta behingoz gure herria eraikitzeko bidea!
Curutx dit :
ErantzunEzabatu28/10/2009 à 13 h 01 min
Ados erraiten duzunarekin Jon, bainan zuk diozuna da printzipio bat, ez da batere konkretua. Erran nahi dut ez dela argi eta garbi proposatzen proiektu bat, zuretzat autonomia baita tendentzi guzien proposamenak onartzen dituen printzipioa. Ene gustuko, horrelako jarrera bat denfendiatzeko jendartean ez da batere posible, gehienentzat, ez baitu gauza handirik erran nahiko… “Zer nahi dute ? – Depende, nor den mintzo !”
Bertze bi pundu : autonomia da, zuretzat, abertzale guziak biltzen ahal dituen ideia. Bai, bainan abertzaleak, %12-15a ordezkatzen dugu jendartean, eta oraino, zatituak gira ideologi zahar batzuen gatik (eta batzuek hautsi dutelakotz ginuen elkargune bateratua). Autonomia balin bada zuretako abertzaleen biltzeko tresna bat, hesten dituzu ateak, zeren eta abertzaletasun berri bat eraikitzen bada autonomiaren inguruan, kontzeptu hori, abertzaleen hitza bezala ikusia izanen da jendartean eta ondorioz, ainitzek ez dute beren gain hartuko errebendikapen hori.
Bururatzeko, zure printzipioa segitzen badugu, autonomia aldarrikatzen dutenak, departamenduaren alde dira orduan, bainan urrunago joan nahi dute. Ez dut ulertzen orduan zergatik ainitzentzat autonomia errebendikapena den departamenduaren kontra egiten den kanpaina bat. Zure erranen arabera, departamenduaren alde zira eta orduan BATERA kanpainan sartzeko prest, buru belarri ! Gainerat, berrirakurtzearekin, ohartzen niz nihaur tronpatzen nintzala, lehiaketa hori arrunt depasatua baita. BATERA-k abiatzen duen kanpaina berrian, ez da baitezpada departamendua aldarrikatzen, azken hori kondenatua baita eta BATERA-ko kide guziek hori ongi ulertu dutelakotz. Hauxe da pausatua izanen den galdera martxoko hauteskundekari antolatuko den kontsultan : “Ipar Euskal Herriak instituzio bat (departamendua edo Lurralde Elkargo berezia) ukaitearen alde zirea ?”. Ez dea hau, abertzale guziak batzen ahal dituen proposamen bat ?? Duen abantaila da pentsatua, formulatua eta erabakia izan dela tendentzi desberdin ainitzen artean (Abertzale, MoDem, Berde, Sozialista, Nouveau Centre…) Ez dea hori aterabidea ? BATERA kanpainari lotu ! Aintzina eremaiten dugu jendarte guzia. Erreposki egia da, bainan tendentzi guziek onartzen duten aldarrikapenak finkatuz, abertzaleen ikusmoldearen haritik direnak, ez ? Hobe urrats ttipi bat denek elgarrekin ezen eta hamar urrats handi abertzaleek bakarrik ! BATERA-rekin gauzak aise argiago ditut baitakit nola borrokatu behar dugun, nola aintzinatzen giren. Gero, egia da “Lurralde Elkargo” berezi hori ez dela biziki zehatza, ainitz gauza desberdin ikusten ahal dela horren inguruan. Pixka bat ene lehen idatzian salatzen nuena autonomiari buruz. Abantaila handia da galdera definitua eta onartua izan dela denen artean.
fred dit :
ErantzunEzabatu16/11/2009 à 22 h 42 min
Difficile de ne pas avoir l’impression que les partisans de l’autonomie sont très vindicatifs ces temps-ci, mais après tout peut-être est-ce seulement parce qu’ils sont convaincus de ce qu’ils défendent…
http://www.paysbasqueinfo.com/eu/component/content/article/1412-politique/3374-le-mouvement-abertzale-se-debat-publiquement.html
admin dit :
21/11/2009 à 23 h 56 min
Salut Fred,
la solution à la polémique développée dans l’article de Pays basque info est simplement d’écouter l’intervention de Gabi, qui a été mise en ligne sur le site; pas de quoi casser trois pattes à un canard.
Curutx dit :
22/11/2009 à 18 h 55 min
« Pas de quoi casser trois pattes à un canard », mais toujours l’éternel discours de « l’abertzale-traître » opposé au sang versé de l’abertzale-qui-se-sacrifie »… très, très, TRES fatiguant…
Piarres dit :
ErantzunEzabatu26/11/2009 à 22 h 08 min
Salut Curutx
depuis des années, le milieu abertzale fonctionne en clans séparés,où les lieux de rencontre sont quasiment inexistants, avec souvent les mêmes modes de fonctionnements dans les différents clans, l’exclusion, les mauvaises réputations, les tours de putes sont monnaies courantes pour ceux qui ne se soummettent pas, il n’y a pas de limites et plus d’éthique . Perso, ce n’est pas cela qui m’a attiré. Il y eu un temps, ou tout semblait possible, et où il n’était pas nécessaire d’avoir, un chef, et des sous chefs, ne serait ce que pour organiser, un apéro, sans que ça foire.
Le discours de « l’abertzale traite » est partagé équitablement de tous les côtés, les passes droits aussi.
Il faut dépasser certaines appartenances, et simplement voir, avec qui c’est possible, et avec qui ce n’est pas possible, c’est tout.
Par contre, à certains moment ça devient perso, ou alors on est arrivé à un tel marasme, que ça n’a plus d’importance.
Dans la vie on fait des choix, et on pose des actes, même quand c’est le groupe restreint (sectaire ou non) ou élargi qui a pris la décision (ce qui n’a plus rien à voir avec l’engagement politique), on est ainsi responsable de nos actes et de leurs conséquences. Il n’y a donc pas de traitres, il n’y a que des choix et des engagements personnels et on est surtout responsable devant nous même.
Je partage l’analyse de Gabi, quand il dit que la situation est critique, je pense même qu’elle est désespérée, et là, la faute n’appartient pas à une personne, ou à un groupe d’individu, mais à tout le monde.
Quelque part, nous sommes tous devant un hiatus, y’aura t’il un après?
Je ne pense pas qu’il y ait eu la moindre volonté de stigmatiser qui que ce soit, simplement de dire qu’il y a le feu.
mailys dit :
ErantzunEzabatu01/12/2009 à 18 h 59 min
Je ne pense pas non plus qu’il n’y ait volonté de stigmatiser qui que ce soit, quelque tendance que ce soit..
Seulement une ferme volonté d’aller de l’avant, et de réfléchir les moyens qui permettront au peuple basque reconnaissance et surtout de véritables moyens d’existence… Et de réfléchir à ces moyens tous ensemble.
L’idée qui est stigmatisée je crois, est bien celle de l’autonomie (ou ne serait-ce ses pourfendeurs qui seraient visés par les critiques?): « on ne sait pas ce que ça veut dire », « on ne sait pas quelle est la volonté qui se trame derrière… », « la réappropriation de quelles compétences défend-on? »…
L’autonomie pourtant est un concept on ne peut plus clair.
L’autonomie est d’abord la faculté d’agir par soi-même en se donnant ses propres règles de conduite; l’autonomie permet l’accés à la liberté individuelle, et dépend d’une capacité à choisir de son propre chef sans se laisser dominer par certaines tendances naturelles ou collectives. En politique, l’autonomie désigne donc l’autogouvernance d’un groupe ou d’une communauté qui se choisit les lois qui régiront la vie de ce groupe ou de cette communauté, sans se laisser dominer de façon servile par une autorité extérieure.
Par conséquent, défendre l’autonomie pour Iparralde consiste en défendre une institution locale qui disposerait des compétences propres à gérer administrativement le territoire auquel elle se réfère. La différence avec la revendication départementaliste consiste donc dans le fait que l’autonomie étant un processus non figé, les compétences qui s’y réfèrent peuvent être de plus en plus importantes au fil du temps, la première étape consistant par exemple dans la récupération des pouvoirs attribués aujourd’hui au département, et l’étape finale étant la pleine autonomie, soit la récupération de tous les pouvoirs, jusqu’aux compétences en matière d’affaires étrangères, défense ou encore monnaie (encore que, à l’heure du renforcement de l’Union Européenne toutes les compétences ne puissent être envisagées).
L’autonomie est donc le moyen pour les basques (au sens de communauté de destin, est-il besoin de préciser?) de se réapproprier leur destin.
Chacun peut défendre dans l’autonomie les compétences qui lui semblent prioritaires pour permettre à Iparralde d’adopter des politiques sociales, économiques, culturelles… propres à répondre aux besoins de la population.
L’autonomie est par conséquent une revendication qui devrait réunir tous les abertzale en premier lieu, mais également tous les habitants d’Iparralde puisqu’il s’agit de réclamer la réappropriation de la décision locale, afin que les politiques appliquées se rapprochent au plus près des revendications et des aspirations de la collectivité vivant sur le territoire d’Iparralde.
Défendre l’autonomie, c’est donc refuser de subir les décisions prises à un échelon ne connaissant pas nos besoins véritables, et réclamer le droit de décider de ce qui est bon ou pas pour nous!!
Se réunir autour de la revendication d’autonomie enfin, c’est montrer que nous sommes unis face à la tutelle française, que nous avons la volonté de nous affranchir de cette tutelle, et que nous sommes capables de construire ensemble un projet pour Iparralde et peut etre, demain, de décider librement pour Iparralde?
Manex dit :
ErantzunEzabatu14/12/2009 à 18 h 02 min
D’accord Maylis tout ceci est très intéressant, mais il y a une question fondamentale et sous-jacente dans la revendication institutionnelle (qui à mon avis est trop souvent éludé) qui est celle de savoir concrètement le rapport de force qu’on est capable de mettre en place face à l’Etat Français, pour arracher une reconnaissance institutionnelle.
Je ne pense pas qu’il ne faut pas poser le débat en terme de savoir ce qui est le « mieux », de savoir si l’autonomie est mieux que le département ou l’indépendance totale mieux que l’autonomie… Mais le vrai débat devrait-être de savoir « comment », s’y prendre pour avancer, en prenant la réelle mesure de nos forces et de celle de nos adversaires.
Jusqu’à présent, à mon avis, seul la dynamique Batera a été en mesure de proposer quelque chose d’intéressant à ce niveau (par exemple autour de Laborantxa Ganbara et le département). Et c’est en ces termes qu’il faut comprendre le combat pour le département Pays basque. Quand le mouvement abertzale (alors regroupé au sein de Abertzaleen Batsauna) avait décidé il y a 10 ans de centrer tout ses efforts autour de la revendication du département la stratégie était claire : revendiquer le premier échelon institutionnel existant dans l’architecture institutionnel français (non pas par conviction, mais comme un pas tactique ou un minimum syndical en quelque sorte) pour essayer d’articuler une majorité d’habitants d’Iparralde autour de cette revendication et d’essayer d’arracher une première reconnaissance institutionnelle.
Pour moi, d’un point de vue historique, il a plusieurs acquis à mettre à l’actif de ce combat :
ErantzunEzabatu• D’abord elle a permis de sociabiliser la revendication institutionnelle et de la placer au premier plan de l’agenda politique d’Iparralde (plusieurs sondages favorables, mobilisation sans précédents au niveau des élus, des maires, des conseils municipaux, organisation de grands rassemblements avec plusieurs milliers de personnes à chaque fois, pétition de 35 000 signatures, etc.).
• De créer un nouvel espace de dialogue et de travail en commun entre abertzale et secteurs « basquisant » autours des 4 revendications de Batera. C’est une chose qu’on considère comme évident et acquis aujourd’hui mais à mon avis on ne mesure pas suffisamment l’importance de cette évolution d’un point de vue historique.
Mais force est de constater, que cette revendication, même si elle a été un exemple de mobilisation démocratique, non violente etc., c’est toujours heurté à l’intransigeance de l’Etat français. Même s’il cela ne nous a jamais surpris je crois que c’est un élément important à souligner et à prendre en compte à l’avenir.
Alors aujourd’hui, il semble que le mouvement abertzale soit confronté à un dilemme : continuer dans la dynamique d’ouverture aux non–abertzales « type batera » ou opter pour une radicalisation qui à mon avis serait une fuite en avant, et risquerait d’annuler les acquis des 10 dernières années en privilégiant le travail en commun entre abertzale seuls.
A mon avis la première stratégie est la plus appropriée : continuer à revendiquer une institution capable de rassembler le plus grand nombre (ce qui est qualifié avec dédain dans l’article ci-dessus comme la « stratégie du plus petit dénominateur commun ») en prenant en compte le faible poids des abertzale (entre 10 et 15%) en continuant à faire évoluer l’ensemble de la société vers nos idée en partageant nos revendication. Par exemple, si aujourd’hui la majorité des acteurs présents au sein de Batera sont prêts à aller plus loin que le département (et les abertzale de tout bord ne peuventt que s’en réjouir) c’est aussi, parce que depuis dix ans nous partageons un même combat autour de la revendication du département, et que nous nous heurtons au même refus au même mépris de l’Etat français.
ErantzunEzabatuAlors, aujourd’hui, à la veille de bouleversement important dans le paysage institutionnel français, que faut-il revendiquer ? Une autonomie ? Si la majorité des habitants d’Iparralde était ont pour l’autonomie moi je n’y verrais aucun inconvénient (au contraire !), mais j’ai bien peur qu’il s’agisse de quelque chose d’assez abstrait pour la grande majorité de la population. Il s’agit en outre d’une revendication « rupturiste » dans la mesure où elle suppose de rompre avec le modèle d’organisation jacobin de l’Etat français. Ce n’est pas que je suis contre la rupture (et encore moins du modèle jacobin français !), mais comment avoir gain de cause avec une revendication comme l’autonomie, alors que 10 ans de revendication pour le département n’ont rien donné ?
À mon avis il est plus judicieux de revendiquer un statut comme celui de la Corse, qui existe déjà au niveau de l’Etat français (hors dom Tom), je crois que c’est plus porteur que de revendiquer un statut d’autonomie type Hegoalde encore abstrait pour beaucoup.
Mais en réalité, pour être franc, je crois que tout le monde est conscient de cette situation et derrière la revendication institutionnelle j’ai bien peur que les abertzale nous ayons des objectifs bien différents, qui le plus souvent ne sont pas clairement affichés:
D’un coté la tendance AB (qui est la mienne) s’inscrit dans la dynamique Batera en sachant pertinemment qu’elle se heurtera au refus de l’Etat français. Mais elle voit dans la revendication institutionnelle le moyen de faire progresser les idées abertzale au sein de la société d’Iparralde considèrant que nous seront en mesure d’influer sur le cours des choses, que quand nous représenterons un poids électoral important (20, 25, 30, 40%). Car n’oublions pas que même si demain on nous concède une institution (département, institution spécifique, où autonomie) en l’état actuel du rapport de force politique, elle serait dirigée par l’UMP… difficile dans ces conditions d’entrevoir des changements réels dans la gestion des principales questions affectant Iparralde. Autrement dit, l’essentiel restera à faire…
ErantzunEzabatuDe l’autre coté Batasuna se sert de la revendication de l’Autonomie pour disputer le leadership à AB, au sein du mouvement abertzale, c’est son objectif depuis la scission de 2001 (c’est écrit clairement dans leurs documents de réflexion interne). C’est pour cela qu’elle crée également des « plateformes de citoyens abertzale indépendant » à chaque élection, au lieu de se présenter en son nom. C’est pour cela qu’elle diffuse des contre-vérités comme par exemple, lors de la crise du lait de cet automne, quand elle soutient qu’avec une autonomie le Pays basque pourrait décider de sa politique agricole… alors que tout le monde sait que la PAC est fixée à Bruxelles…
Et puis, il ya aussi l’héritage du mouvement IK… Il y a, je crois, une certaine « fidélité historique » par rapport au combat menés et aux positions défendues dans les années 70-80. Probablement, il y a 10 ans, quand le mouvement abertzale opta pour la revendication du département, cette décision avait été vécu, par certains, comme un renoncement ou une concession à l’unité de l’époque (qu’on me corrige si c’est faux). Pour d’autres, il y a également l’insupportable sentiment que Batasuna récupère cette revendication et cet héritage pour son compte.
C’est pour toutes ces raisons, que personnellement, je ne me sens pas à l’aise avec la revendication de l’autonomie. Il y a trop de non-dits, trop d’intérêts non avoués, de la rancœur aussi… Mais moi, j’étais un enfant dans les années 80. Les débats d’alors m’intéressent bien sûr, (car ils font partie de l’histoire du mouvement abertzale), mais ils me paraissent si lointains… je m’y sens étranger.
Piarres dit :
ErantzunEzabatu12/01/2010 à 13 h 46 min
Salut Manex
ton sujet est argumenté, mais il ne prend en compte que les dernières années de l’histoire abertzale d’Iparralde, et de la bi-valence AB/Batasuna. Des années 1970 à la fin des années 1990, le monde abertzale ne s’articulait pas à cette seule option.
Il existait alors, un Front en Iparralde (EMA comme parti politique, la Commission Anti-Répression (CAR) comme structure anti-répressive, IK en tant que groupe politico-militaire, et Ekaitza comme organe d’expression écrit).
De cette période, reste le journal Ekaitza (mais qui s’est éloigné de la voie de ses créateurs pour voguer vers d’autres idées), et la CAR qui continue à payer amendes et remboursements de procès de ceux qui furent condamnés et incarcérés pour le nord. Ce front était alors la principale force abertzale.
Il suscitait, néammoins à l’époque l’opprobre et parfois une haine viscérale de ceux qui n’en faisaient pas parti au sein du mouvement abertzale (ex: certains militants d’IK, avant de partir pour des dizaines d’années de prison, se sont fait qualifiés de delateurs et traiter de flics, certains allant même jusqu’à faire des bombages « IK=Flics » sur les routes du Pays Basque intérieur). De plus, deux théories s’affrontaient aussi: celle du front unique (Iparralde devait servir de base arrière, et rien ne devait bouger) privilégiée par les organisations du sud, et celle des deux fronts (la lutte devait se développer à la fois en Iparralde et en Hegoalde) privilégiée par les organisations du nord (Deux théories dont le but étaient le Zazpiak Bat).
IK privilégiait une doctrine politico-militaire, avec une atteinte aux personnes la plus réduite possible (ce qui entrainait aussi plus de risques). Son but était de privilégier des dialogues avec certains représentants de l’État français, afin d’obtenir des avancées, sans en arriver à des affrontements meurtriers. L’impact économique fut certain, en bloquant pendant des années les dérives spéculatives immobilières, tels ceux prévus par la MIACA (cf: article p28-29-30 de L’Unité organe de presse du PS du 21 novembre 1975).
La création d’EMA s’était faite à partir des Herri Talde. Chaque Herri Talde correspondait à une zone géographique, avec un maillage qui recouvrait tout Iparralde . Les Herri Talde étaient les successeurs des comités de soutien à Xan Marguirault (premier preso membre d’IK). EMA a fonctionné au départ en tant que coordination des différents groupes locaux, qui avaient tous leur action, dans la politique du territoire où ils étaient implantés. L’appartenance à EMA était conditionnée par le respect des valeurs qu’il portait (Iparralde, de gauche, «Autonomia lehen urratsa askatasunaren bidean», complémentarité des luttes …), et une carte annuelle accessible à toutes les bourses. Dans ses dernières années, le droit de vote était conditionné par une cotisation mensuelle à l’association Kutx ala Pil, structure économique d’EMA, EMA étant défini comme parti politique, mais avec une existence d’association de fait. Dans ses prémisses, du fait de son maillage local, les débats touchaient tous les publics, il ne s’agissait pas d’une structure fermées, où les débats ont lieu en vase clos. Car les débats en vase clos, pour confortables qu’ils puissent être, ne touchent que les personnes qui y participent, le fait de convaincre les acteurs de l’assemblée, n’a aucune influence sur l’extérieur, les arguments dispensés en interne, ne touchent, ni n’atteignent les gens de l’extérieur, qui souvent sont la majorité de la population.
Les avancées que l’organisation politico-militaire a négocié avec les pouvoirs publics perdurent. Par contre l’image du Front s’est effondré avec l’abandon par EMA et ses dirigeants des campagnes sur l’Autonomie. Les dirigeants d’EMA de cette époque pensaient prendre le pouvoir dans ce qui était alors une coalition électorale: AB. La neutralisation d’EMA n’as pas amené à ce que l’idée d’Autonomie ait une place prépondérante dans AB. Les dirigeants d’EMA s’intégrant dans AB ne représentaient que le nombre de voix qu’ils étaient, et non le nombre des votes dont ils avaient été dépositaires dans les campagnes antérieures. Leurs détracteurs qui les recevaient dans AB étaient, de fait, la majorité dans AB. Le rapport de force (très chèrement payé), étant devenu caduque par l’effondrement du Front, l’État Français n’avait donc plus besoin d’octroyer, plus que ce qui l’avait déjà été. Le blocage idéologique à la vente et à la spéculation immobilière pouvait aussi disparaître, car ce ne sont pas les étrangers qui ont vendu les terres des basques.
ErantzunEzabatuL’idée d’Autonomie a continué à être porté par, successivement, EMA-élargi, Eraiki, puis Autonomia Eraiki. La démarche Eraiki, malgré son côté semi-privé du fait de débats et de préoccupations internes, a amené nombre de partis abertzale à se positionner sur l’autonomie, quittes parfois pour ceux-ci à adopter des positions changeantes.
Le futur rapport de force dans l’euro-région Aquitaine / Poitou-Charente, nous donne une population d’à peu près 300.000 habitants en Iparralde (275.000 en 2005), (avec des impacts de mouvements migratoires d’autres régions, telle la région PACA), de 3.176.000 habitants en Aquitaine en 2009 et 1.739.780 habitants en Poitou -Charente en 2007. Soit un total, à minima, de 4.838.780 habitants pour la Région Aquitaine / Poitou-Charente, signifiant un pourcentage de 6.2% pour la population d’Iparralde,. Dans le cas d’une euro région Aquitaine, la population d’Iparralde représenterait 9.68% de celle ci. Les résultats des législative de 2007, donnent un total de 10781 votes abertzale, soit 0.35% de la population pour l’euro région Aquitaine, ou 0.22% de la population de l’euro-région Aquitaine / Poitou-Charente. En prenant le nombre de signataire Batera (32.049), nous obtenons 0.66% de la population de l’euro région Aquitaine / Poitou-Charente, ou 1.03% de l’euro région Aquitaine.
Quel sera l’impact du monde abertzale, en face des euro régions annoncées, dont la préparation de la mise en place a commencé depuis près de 20 ans, dans un espace français qui dans sa doctrine a abandonné le département depuis presque autant de temps? Est il encore temps pour une euro-région Iparralde, Hego-alde ou tout simplement Euskal Herria ?
Quant à certains aspects de ce texte, ce n’est pas à moi de les expliciter, mais peut être à certains témoins de l’époque, dans un soucis de vérité historique, (peut être par un livre dont la conception de départ ne puisse être une analyse à charge, tout en respectant l’anonymat des participants de l’époque).
Ipar Euskal Herriaren autonomia proiektua aurkeztu du Batasunak
ErantzunEzabatuIpar Euskal Herriarentzako autonomia eskatu du Batasunak, gaur arratsaldean Uztarritzen (Lapurdi) hiru lurraldeetarako aurkeztu duen proposamenean.
Hain zuzen, Autonomia izena eman dio proiektuari, eta Frantziako Estatuari erran dio hori izanen dela "minimoaren minimoa", eta Lapurdiren, Nafarroa Beherearen eta Zuberoaren nortasuna aitortzeko. Euskal Departamenduaren proposamena baino urrunago doala adierazi dute, eta proposamena ez dela itxia.
Berria.info 2007-01-27 - 20:36:56
"Nazio ikuspegitik eta konponbidearen ildoan" aurkeztu dute. "Euskal Herri osoko koadro transitorio batera joan behar da. Hegoaldean gauzak helduak badira ere, Iparraldean ezin da mimetismoz hartu. Beste errealitate batean bizi gara", dio Batasunak.
Euskal Herria 2010 eta 2020 ekimenekin, "ziklo bat bukatu" dela uste du Batasunak, eta bere proposamena "alternatiba" dela.
Proposamen horrekin alderdi abertzaleak "borroka izpiritu bat berreskuratu" nahi du. "Orain arte anitz instituzionalizatu da. Alorretatik abiatu beharko gara. Gure nortasunaren zutabeetan tonoa igo behar da".
BERRIA 2008ko maiatzaren 25ean
ErantzunEzabatuIpar Euskal Herriaren autonomia proiektua azaltzeko txostena egin du Batasunak
Ekainean izenpetuko den Euskal Herria 2020 egitasmoaz itxaropenik ez duela azaldu du alderdiak
Xan Aire
Baiona
2007ko urtarrilean, Ipar Euskal Herriarentzako autonomia proiektua proposatu zuen Batasunak, Uztaritzen (Lapurdi). Urte bat eta erdiren buruan, «txosten pedagogikoa» argitaratu du alderdiak, bere proposamena azaltzeko xedearekin. Txostenaren «zabalpen masiboa» egin nahi du Batasunak, Iparraldeko etxe guzietan banatuz, ahalik eta herritar gehienengana hurbiltzeko helburuarekin. Merkatu egunetan banaketak antolatzeko asmoa du. Lekuka etxez etxe ibiltzeko prest ere agertu da.
Hilabeteen lana aurreikusia dute Batasuneko kideek. «Aste luzeetan iraunen duen dinamika», atzo emandako prentsaurrekoan iragarri duten bezala, Xabi Larralde, Migel Torre eta Maite Goienetxe mahaikideek eramanik. Autonomia gatazkaren aterabide «justu eta iraunkorra» dela berretsi du Larraldek. «Euskal herritarren erabakitzeko eskubidearen onarpena, eta lurraldetasunaren auzia, hots, gatazkaren bi erro politikoak konpontzeko aukerak eskaintzen ditu autonomiak».
Euskal Herriaren gero hurbilari bi aukera harrapatu dizkio Larraldek: «Errealki erantzun gatazka politikoari, eta errealki saiatu gatazka hori konpontzen. Edo sasibidea segitu, eta 30 urtez iraun duen gatazka zikloa errepikatu». Hego Euskal Herria ere aipatu du Larraldek. «EAJren ahotik, ez da sekulan iradoki Espainiako Konstituzioa gainditzeko prest dela. EAJ bera ere dago instituzio horren esparruan». Horiek horrela, «euskal herritarren borondate libreak izan behar luke muga bakarra».
FILLONEN BISITA, EKAINEAN. Ekain hondarrean, Euskal Herria 2020 ekimena izenpetu beharra dute, François Fillon, Frantziako lehen ministroarekin. Batasunak ez du, ordea, itxaropenik agertu egitasmo horrekin. «Euskal Herria 2010 deitu zutenaren errepikapena baizik ez da. Ez dugu sorpresa berririk itxaroten», ohartarazi du Larraldek. «Ikusiz, gainera, Frantses gobernua diru laguntzak bortizki murrizten ari dela. Euskal Herria 2020 erabat instrumentalizatua da».
Bestalde, hainbat alderdi eta sindikatuekin harreman dinamika bat abiatzeko xedea ere dauka Batasunak. «Aktualitate sozialak bultzatzen gaitu gure txosten horrekin elkarrizketatzea», azaldu du Larraldek. «Zerbitzu publikoa salbatu nahi baldin badugu, Estatu zentralizatu horren sistema gainditzeko garaia etorri da». Azkenik, Batasunaren txostena Autonomia Eraiki mugimenduaren lanaren osagarri izanen dela espero du Larraldek.
Lurralde Elkargoa alde batera utzirik bertze erakunde bat sortzeko emendakina aurkeztu du Espagnacek Senatuan
ErantzunEzabatuFrederique Espagnac senatari sozialistak emendakin bat aurkeztu zuen maiatzaren 24an Senatuan, Deszentralizazio Legearen baitan Lurralde Elkargoa ez den beste erakunde bat galde egiteko. Euskal Herrirako "Antolamendu eta kooperazio polo" bat sortzea galdetzen du emendakinak. Erakunde honek ez lituzke larunbatean (ekainaren 1ean) Baionako karriketan Espagnacek berak, milaka pertsonekin batera, galdetu zituen Lurralde Elkargo bereziaren eskumenak izanen. Erakunde proposamen honek Deszentralizazio Legeak aurrikusten dituen "metropoli polo"-en eremuan kokatuko litzateke, eta bere baitan hartuko lituzke gaur egun Ipar Euskal Herrian diren hamar herri elkargoak eta Pays egituraren baitan diren Hautetsien Kontseilua eta Garapen Kontseilua.
Berri honek lehen erreakzioak piztu ditu, Autonomia Eraikik argiki erran du "Espagnac andereak Senatura eramanen duen emendakina bide okerretik doa" gaineratu du: "ez dugu onartzen sahiesbide hori". EH Baiko Peio Etcheverry-Aintziartek adierazi du "Espagnac eta bere jarrera lainotsuak argitzen ari dira emendakin proposamen honekin. Ahalgingarria". Koordinazioko kidea den UMPko Max Brissonek "Sozialistek haien hutsa emendakin honekin ezin dutela bete" adierazi du. Martine Bisauta, Baterako kideak "taktika" bat izaten ahal dela adierazi du.
Larunbateko manifestazioak 5.500 pertsona bildu zituen Baionako karriketan Lurralde Elkargo berezia galdetzeko. Horren deitzailea izan zen Euskal Herriko Lurralde Koordinazioa ekimenaren balorazioa egiteko bilkura antolatua zuen gaur goizean, baina emendakinaren berriak eztabaida piztu du. Irakurri manifestazioaren ondoren Baionako herriko etxearen aitzinetik Hollanderi igorri zioten mezua.
Espagnacek aurkeztu duen emendakina "metropoli polo"-en atalean da, 45. artikuluan. 2015era arte indarrean den pays "Pays Basque" egitura metropoli bihurtzea proposatzen du. Egitura honen proposamena janeko aipatua izan zen Lurralde Elkargoa onartaraztearen zailtasunak agerian gelditu zirenean, baina Euskal Herriko Lurralde Koordinazioak, Espagnac barne duena, hautu hori ez hartzea deliberatu zuen, eskumen guttiago baititu.
Frederique Espagnac Alderdi Sozialistako bozeramailea da, eta François Hollanderen gobernutik hurbil da. Gobernuak behin baino gehiagotan adierazi du Ipar Euskal Herrirako Lurralde Elkargorik emateko asmorik eza, azken adierazpenak Manuel Valls Barne Ministroak egin zituen joan den ortziralean.
Euskal Herrirako "Antolamendu eta kooperazio poloa"
Ipar Euskal Herriko hamar herri elkargoak biltzea proposatzen du emendakinak. Horretaz gain gaur egungo Pays Pays Basqueren baitan diren Hautetsien Kontseilua eta Garapen Kontseilua ere izanen lirateke barnean.
Espagnacek adierazi du eskualdeak eta departamenduak bat egin dezaketela "Ipar Euska Herriaren antolaketa eta elkarlan" poloaren baitan.
Egitura onartuko balitz arlo ezberdinetan izanen luke eragina: antolaketa arloan etxebizitza arazoak gainditu eta ingurumena zaintzeko; tokiko garapena bermatzea, ekonomia, laborantza eta turismo arloetan bereziki.
Aldi berean euskal kulturaren eta euskararen garapena ere bermatzea du xede. Ipar Euskal Herriaren aitortza, garapena bermatuz eta onartuz dituen berezitasunak.
Projet de loi
ErantzunEzabatuModernisation de l'action publique territoriale et affirmation des métropoles
(1ère lecture)
(n° 581 , 580 , 593, 598, 601)
N° 622
24 mai 2013
AMENDEMENT
présenté par
Mme ESPAGNAC
ARTICLE ADDITIONNEL APRÈS ARTICLE 45 TER
Après l'article 45 ter
Insérer un article additionnel ainsi rédigé :
A compter du 1er janvier 2015, un pôle d'aménagement et de coopération du Pays basque est issu de la transformation de la structure associative porteuse du pays « Pays Basque », créée dans les conditions de l'article 22 de la loi n° 95-115 du 4 février 1995 d'orientation pour l'aménagement et le développement du territoire avant son abrogation par l'article 50 de la loi de réforme des collectivités territoriales du 16 décembre 2010, , et regroupe la communauté d'agglomération Côte Basque Adour, la communauté d'agglomération Sud Pays Basque, la communauté de communes du Pays de Bidache, la communauté de communes du Pays d'Hasparren, la communauté de communes d'Amikuze, la communauté de communes d'Errobi, la communauté de communes de Garazi Baigorri, la communauté de communes d'Iholdi-Ostibarre, la communauté de communes de Nive-Adour, la communauté de communes de Soule.
Le pôle d'aménagement et de coopération du Pays basque a pour mission de coordonner certaines actions définies d'intérêt commun en matière de développement économique et agricole, de promotion de l'innovation, de la recherche, de l'enseignement supérieur, de la culture et de la langue basque, d'aménagement de l'espace par la coordination des schémas de cohérence territoriale dont le périmètre est identique à celui des établissements publics de coopération intercommunale qui composent le pôle, de coopération transfrontalière, afin de promouvoir un modèle de développement durable du pôle d'aménagement et de coopération du Pays basque et d'améliorer la compétitivité et l'attractivité de son territoire.
ErantzunEzabatuLa région et le département peuvent adhérer au pôle d'aménagement et de coopération du Pays basque.
aLes organes délibérants de chaque membre du pôle de coopération se prononcent, par délibérations concordantes, sur l'intérêt commun des actions confiées au pôle d'aménagement et de coopération du Pays Basque.
Un conseil de développement réunit les partenaires économiques, sociux et culturels du territoire. Un conseil des élus réunit les conseillers municipaux, départementaux et régionaux, les parlementaires nationaux et européens du territoire ainsi que les membres du gouvernement en exercice et issus du territoire. Le conseil de développement et le conseil des élus sont consultés sur les principales orientations de l'établissement public. Le représentant de l'État dans le département est membre du conseil de développement et est invité au conseil des élus.
ErantzunEzabatuLe pôle d’aménagement et de coopération du Pays Basque est soumis aux règles applicables aux pôles ruraux d’aménagement et de coopération prévu par l’article L. 5741-1 du Code général des collectivités territoriales.
Le pôle d'aménagement et de coopération du Pays Basque est associé de plein droit à l'élaboration de la convention d'application spécifique à son territoire dans le cadre du contrat de projet conclu entre l'État et la région en application de la loi n° 82-653 du 29 juillet 1982. Un arrêté du préfet fixe le siège du pôle d'aménagement et de coopération du Pays Basque.
Objet
Créée en 1995 sous forme associative, le pays « Pays Basque » a fait ses preuves : fédérant les élus du territoire au sein du conseil des élus et les acteurs de la société civile au sein du conseil de développement, il a incontestablement contribué à une dynamique de développement local, reconnue par tous. Il a enfin conclu deux la convention d’application spécifique à son territoire dans le cadre du contrat de projet conclu entre l’État et la région pour les périodes 2000-2006 puis 2007 - 2013.
Aujourd’hui, il convient d’aller plus loin dans la coopération institutionnelle locale afin de répondre aux enjeux locaux en termes :
- d’aménagement, de développement durable, de logement, notamment apporter une réponse aux besoins de logement d’une partie de la population, tout en préservant la ressource foncière ;
- de développement local, économique, touristique et agricole, de promotion de la culture et de la langue basque et de coopération transfrontalière ;
- de modernisation des outils d’action publique en regroupant au sein d’une structure commune, qui remplace la structure associative du pays, les dix établissements publics de coopération intercommunale à fiscalité propre, regroupant au moins de 290 000 habitants ;
- de reconnaissance du territoire basque, de son développement et de ses problématiques spécifiques.
À cette fin, cet amendement vise, à la suite de l’article 45 relatif aux pôles métropolitains, à créer un pôle d’aménagement et de coopération entre les établissements publics de coopération intercommunale à fiscalité propre du Pays Basque. Ce pôle se substitue à la structure associative du pays « Pays Basque ».
Il s’agit d’assurer par la loi une reconnaissance au Pays basque et de répondre aux enjeux de développement durable de ce territoire. Cette disposition répond à l’objectif de la loi de modernisation de l’action publique locale de reconnaître la libre organisation de l’exercice des compétences à l’échelle et dans le respect de l’identité des territoires, et de moderniser les modalités d’exercice de l’action publique locale au bénéfice des habitants et des acteurs socio économiques.
Lurralde Elkargoaren aldeko martxara joateko deia zabaldu dute xiberotarrek, gazteek, ekologistek eta autonomistek
ErantzunEzabatuArgitaratua: 2013-05-25 09:54:21
Lurralde Elkargoaren alde ekainaren 1ean Baionan eginen den manifestazioa sostengu anitz biltzen ari da azken egunetan. Ipar Euskal Herriko besta komiteek, Gaztetxeek, Euskal Herria Zuzenean festibalak eta Euskaldun Gazteriak deia zabaldu dute gaur goizean Baionan. Egin duten agerraldian azpimarratu dute "hurbileko kudeaketa administratibo batek, bertako problematika eta berezitasunei errazago erantzutea ahalbidetuko" lukeela. Bestalde Xiberoako eragile politiko eta sozialek ere bat egin dute deialdiarekin. 14 hautetsik deitu dute ekimenera, horien artean bi kontseilari orokor dira, Pepela Mirande eta Arnaud Villeneuve. Gizarte, kultura, laborantza eta enpresa sailetako xiberotarrek ere bat egin dute deiarekin.
Autonomia Eraikik Baionako karriketan manifestatzera deitu du: "Gure eskabide nagusia da Ipar Euskal Herriarentzat autonomia estatutu bat plantan ezarri dadin. Haatik, Euskal Herriko Lurralde Kolektibitate Berezi bat eraikitzea beharrezko urrats bat bezala ikusten dugu gure Herri honen ezagupen instituzionalaren bidean".
CADEk, Ingurumenaren defentsarako elkarteen kolektiboak, martxara joateko gomita zabaldu dute ekainaren 1ean Baionara joateko.
Makea, Itsasu, Hazparne, Jatsu, Baigorri, Suhuskune eta Aiherra eta Mugerreko besta-komiteek eta Urruña, Ziburu, Azkaine, Getari, Donibane Lohizune, Sara, Senpere, Biarritz, Baiona, Uztaritz, Kanbo, Itsasu, Hazparne, Makea, Donapaleu, Doanixti eta Donibane Garaziko gazte asanbladek, Euskal Herria Zuzenean, eta Euskaldun Gazteeriak taldeek bat egin dute, heldu den larunbatean, 17.00etatik goiti Baionan Lurralde elkargo bereziaren sorrera aldarrikatzeko eginen den manifestazioarekin.
Gazteek azpimarratu dute "hurbileko kudeaketa administratibo batek, bertako problematika eta berezitasunei errazago erantzutea ahalbidetuko" lukeela. Horrez gain, "bertako politiken eraginkortasuna areagotuko" litzatekeela uste dute.
Xiberoako eragileak
Xiberoako politika eta gizarte eragileek Lurralde Elkargo bereziaren aldeko deiarekin bat egin dute. Hautetsiak, elkarte kulturalak, laborariak eta enpresetako buruak elkartu egin ziren eta Baionara joateko deia egin zuten Maulen. Batera plataforma izan da eragile guztiak biltzera eta deia egitera animatu dituenak.
Batera plataformako Frantxua Camusek Xiberoan hautetsien %80a herri elkargoaren alde dela nabarmendu du.
Autonomia Eraiki
Autonomia Eraikik ekainaren 1ean eginen den manifestaziorako deia egiten du, Lurralde Elkargoa Ipar Euskal Herrirako ezagupen instituzionalaren lehen urrats gisara. Hala ere argi erraten du:
"Euskal Herriko Kolektibitate Berezi honek hastapenetik behar luke bilakagarri bezala pentsatua izan, denborarekin eskuduntza gehiagoz jabetzeko gisan eta egiazko autonomia batera joaiteko xedean".
Plataformak euskal herritarrengandik hurbil den erakundea eta Euskal Herri mailan harreman insituzionalak izateko bidea ere izaten ahal dela azaldu du: "Lurralde Kolektibitate Berezi honek lehen ezagupen ofizial bat emanen dauku, instituzione eta administrazione alorretan. Iparraldeko hiru probintzia historikoetara hedatuko den eta herritarretatik hurbilenik izanen den botere erabakitzaile batez jabetzeko ahala emanen dauku. Hego Euskal Herriko bi botere autonomoekin – Euskal Autonomi Erkidegoa eta Nafarroako Foru Komunitatea – harreman instituzionalak bideratzeko paradarik ere emanen dauku".
Aupa,
ErantzunEzabatuZenbait gogoeta :
-Nik uste dut Baionoko manifa porrot bat izan dela, deitzaileen aurreko euforia et anbizioak entzunda. 5500 pertsona, EELV, PNV, PSF, Modem, UMPk osstengatzen duten aldarrikapen batentzat ? Hum, badago arazo bat. Ezker abertzaleko Herriaren parte batek bizkarra eman die (eta zirenen iritzi zehatza behar litzateke jakin), eta alderdi burgesek herri mobilizaziorako zero gaitasuna dute, galdera honi dagokionez bederen. Aldarrikapena ez dago Herrian errotuta, normala, Sortu, EHBai, Baterak, euskal burges-ttipîek ez dute oinarriko herri antolakuntza bilatzen.
-Komunistok eta iraultzaileek sostenga ote ditzakegu, departamendu, lurralde elkargo, autonomia aldarrikpenak ?
Nere ustez, bai. Baina funtsezko galdera da, zein formatan ?
Antolakunde komunista batek behar luke diskurtso oso oso argi bat ukan. Beti erranez aldarrikapen TAKTIKOA dela, eta Ipar EHko PS eta UMPko politikari burges ustel oportunisten jarrera kritikatuz, jaunttoen, burgesia "ez-politikaria"ren zati batena, Merkatal ganberako presidentea...etab, haien klase interesak esplikatu eta agerian utzi, eta ber momentuan, Sortuko burokrata oportunistena : hots denek super-kontseilu orokor-kontseilu erregional hipotetiko bateko postuak baizik ez dituztela nahi.
Antolakunde iraultzaile batek behar luke zehaztu baita ere, nere ustez, gaur egungo "eskeman", sasi-"indar harremanean", hots politikari burges oportunista eta elektoralisten (hots, ez dutenak bistan da inolako "borrokarik" eramango "Paris"eren aurka, Espagnac ek oraintxe erakutsi duen bezala, zozoek froga bat behar bazuten... baina bat ez da aski izango !!) eta euskal burgesia-ttipi "ezkertiar", "abertzale", "progresista"ren (oportunista berdin) arteko "aliantza" horretan, lurralde elkargoa ez dela inoiz egingo...
Behar bada, borroka iraultzailearen fase aintzinatu batean, Botere Bikoitz egoera batetik hurbil, burgesiaren parte bat taktikoki atzera egiteko prest denean, "elkargo" edo "autonomia" zerbait lortzea posible litzateke, baina hau litzateke sekulako klase gerra, kaos batean ; ezin eta ezingo da energia gehiegi xakutu horretan...
-Beste funtsezko galdera bat da : departamendu, elkargo edo autonomia aldarrikapenak sostenga ote daitezke, AUTODETERMINAZIO ESKUBIDEA ez badute barneratzen ere ? Jakinda, hau gabe ere seguraski erreforma "positiboa" litzatekela, "aintzinamendu" bat, euskarari dagokionez bederen, "konpetentzia" minimo bat baldin badu, bistan da... Inolako konpetentzia berezirik gabeko departamendu edo elkargo "huts" (bueno bai, dirua eta postuak...) baten hipotesia ezin delako erabat baztertu, ikusita adibidez Espagnac en proposamena...
Egia erran ez dut gogoratzen IKren posizioa galdera honi dagokionez, ez dut uste Bidegain-en liburuan aipatzen denik.
IKren planteamenduen eboluzioa aztertu behar litzateke 80 eta 90. hamarkaden artean, 90. hamarkadako autonomia proposamena irakurrita, inpresioa emaiten du dimentsio TAKTIKOA ez zela batere azpimarratua.
Azkenik, irri egin dezagun pixka bat :
ErantzunEzabatu"L'opinion - Tribune Libre
Edito : les Basques ont rendez-vous avec l’histoire par Antton ETXEBERRI
01/06/2013
La déclaration du ministre de l’Intérieur français Manuel Valls a voulu produire l’effet d’une bombe, à deux jours de la manifestation pour une collectivité territoriale. Pas une bombe comme celles utilisées dans le passé qui servaient de prétexte pour refuser toute avancée institutionnelle pour le Pays Basque. Ni même comme celles sans lesquelles le gouvernement ne sait plus vraiment quelles raisons il peut avancer au Pays Basque pour justifier son entêtement irresponsable. Manuel Valls répète qu’une collectivité territoriale n’est pas à l’ordre du jour et que les “propositions n’ont de sens que si elles se situent dans les lois de la République et dans le cadre de la Constitution”… Sous-entendant que ce n’est pas le cas aujourd’hui avec le projet de collectivité territoriale présenté par l’ensemble des composantes politiques, sociales, économiques et culturelles du Pays Basque. Les arguments avancés par le futur prétendant à l’Élysée n’ont aucun fondement, dans le sens où ce qui est proposé depuis le Pays Basque respecte complètement les lois de la République française et sa Constitution. Preuve en est la collectivité territoriale accordée il y a déjà des décennies en Corse, ou le référendum de ce début d’année en Alsace. Ces projets sont-ils en dehors de la légalité pour Valls ? Sont-ils anticonstitutionnels ? À la tête de toutes les polices et gendarmeries de France, le ministre de l’Intérieur a une nouvelle fois voulu montrer ses muscles. En réponse à ce mépris insupportable, il ne fait aucun doute que les élus et habitants du Pays Basque seront des milliers à parcourir les rues de Bayonne pour réclamer une collectivité territoriale. Le Pays Basque a connu de nombreuses embûches pour le développement de son avenir : ils s’appelaient Deferre, Pasqua, Chevènement, Alliot-Marie, Sarkozy, Guéant… Aujourd’hui, c’est Manuel Valls… Personne n’a jamais pu empêcher le Pays Basque d’aller de l’avant et, bien au contraire, toutes ces frustrations accumulées ont pour conséquence le résultat d’aujourd’hui : un pays tout entier, dans toute sa diversité, qui s’unit pour exiger à Paris une reconnaissance institutionnelle. Tous à Bayonne !"
http://www.lejpb.com/paperezkoa/20130601/405758/fr/Edito--les-Basques-ont-rendez-vous-avec-l%E2%80%99histoire-par-Antton-ETXEBERRI
Baina, zergatik ez du aipatzen PIERRE JOXE bere zerrendan ... ?
GAL garaiko Barne ministro frantsesetako bat izan zena eta 1988an guardia civil aren presentzia baimendu zuena frantses Estatuan...
"Pays Basque
EzabatuSuccès en demi-teinte pour les organisateurs de la manifestation
04/06/2013
Carole SUHAS
Certains y ont vu un verre à moitié plein, d’autres à moitié vide. Ce samedi 1er juin à Bayonne, la manifestation pour une collectivité territoriale Pays Basque a rassemblé entre 4 100 et 6 000 personnes, selon que l’on se fie aux chiffres de la police ou des organisateurs. Au regard du consensus historique affiché au Pays Basque, ces chiffres peuvent décevoir. Les organisateurs, eux, préfèrent insister sur la diversité “jamais atteinte jusque-là” des représentants politiques derrière la banderole.
“On peut, en apparence, se dire que la mobilisation n’a pas été du niveau espéré”, consent Max Brisson, secrétaire départemental de l’UMP, “mais réunir plus de 5 000 personnes sur un projet de gouvernance territoriale n’est pas dérisoire”. Martine Bisauta, membre de Batera, ne peut qu’acquiescer. “Eu égard à la complexité du débat, je pense que nous avons eu une magnifique réponse ce samedi”, affirme-t-elle.
Pour autant, la comparaison avec la mobilisation de 1999 pour un département Pays Basque, citée en exemple par l’élue bayonnaise, n’est pas flatteuse. Entre 6 000 et 12 000 personnes, selon les sources, avaient alors défilé dans les rues de Bayonne. “Les conditions climatiques étaient difficiles cette année, sans compter qu’il est toujours plus dur de manifester pour que contre quelque chose”, justifie Martine Bisauta.
Lancé le 27 avril dernier, l’appel à la manifestation n’a laissé que peu de temps pour vulgariser un sujet juridique et institutionnel complexe et remuer les foules. Si des réunions publiques ont eu lieu dans les communautés de communes, Martine Bisauta ne se voile pas la face. “La collectivité territoriale restera un débat assez hermétique et institutionnel, quelque chose d’abscons” pour la plupart des citoyens.
Pour Jean-Jacques Lasserre, “la société a peut-être été absente” d’un dialogue resté l’apanage d’initiés.
Indifférence et adversité
À en croire Max Brisson, la Coordination territoriale, qui réunit des élus de tous bords, a préféré travailler d’arrache-pied pour obtenir les signatures d’une majorité de maires, “en espérant que les gens habitués viendraient d’eux-mêmes”. “Nous avons plutôt recherché un dénominateur commun, ce qui n’est pas le meilleur moyen de mobiliser ceux qui ont l’habitude de manifester”, reconnaît le secrétaire départemental de l’UMP.
La manifestation a en revanche été un succès de réunion des sensibilités politiques parfois radicalement opposées. “J’ai été ravi de voir à côté de moi des gens comme Odile de Coral [maire d’Urrugne] ou Guy Poulou [maire de Ciboure] tous les deux encartés à l’UMP”, a commenté l’élu de droite.
“Même si le gouvernement nous oppose un refus, il faut continuer à chercher le consensus et lutter contre l’indifférence et l’adversité”, ajoute celui qui fut un temps réfractaire à la scission du département. “Après avoir entendu les sarcasmes de Georges Labazée [sur une manifestation qui a réuni seulement “2 % de la population”] et de David Habib, on voit qu’il y a clairement une ligne politique au PS – qui ne concerne pas tous les élus socialistes – qui est en train de gagner”, ajoute M. Brisson.
Message à François Hollande
Ce samedi après-midi, réunis sur la place de la mairie, les élus se sont adressés au président français en lui demandant de “prendre acte de l’espoir qui s’est levé” et de ne pas y répondre “par un silence”. “Nous avons, jusque dans un passé très récent, connu de profondes déceptions, fait face à des promesses toujours renouvelées et jamais tenues, nous avons dû affronter le mépris et l’ignorance”, ont-ils ajouté avant d’exhorter le gouvernement français à rendre possible l’expérience de collectivité territoriale, qui fait désormais consensus auprès des forces gouvernantes de ce territoire."
http://www.lejpb.com/paperezkoa/20130604/406217/fr/Succes-demi-teinte-pour-les-organisateurs-manifestation
Burgesek onartzen dute erdi-porrota... baina Sorturen hitzik ez.
Milesker, lagun anonimoak, zuen ekarpenengatik!
ErantzunEzabatuEgia erran, eztabaida piztu nahian ekarri dut informazio hau guztia orriotara, Ipar Euskal Herriko Lurralde Elkargoaren gaia ez bainuen bat ere garbi ikusten... Ez nekien zer pentsatu. Zuek emandako informazioei esker, argiago iksuten dut orain afera hau.
Argi dago pasa den larunbateko manifestazioa ez zela oso arrakastatsua izan, erdipurdi atera da, eta horretz gogoeta egin beharko genuke. Sistema frantsesan integratutako alderdi gutiek deiturik, UNPtik PSFrat, eta hala ere, 6.000 lagun? Euskal Lurralde Elkargoa erdiesteko kporu horren doblea behar zen, bertzenaz Estatu Frantesa ez duzu inolaz ere mugiarazten... Eta horretarako berdin dio Hollande, Sarkozy edo Melanchon, den-denak nazionalista frantximant etnozidak dira, burges jakobino amorratuak eta Errepublika Frantses Burgesaren defendatzaile sutsuak.
Baina funtsezko galdera hauxe da: euskaldun iraultzaileok, komunista euskaldunok zer egin behar dugu? Garbi dago gure helburua Euskal Errepublika Sozialista dela, eta Errepublika Sozalista horrek egitura federala izan beharko duela, lurralde, herrialde eta eskualde guztiak ongi uztartzeko. Anartean, zer? Hego-mendebaldeko Euskal Herrian bi instituzio autonomo dugu, autodetermaniazio eskubiderik gabe, marko burges kapitalista batean. Bainan hala ere, bi instituzio espainol-autonomiko horiek, burgesak izanik ere, nolabaiteko existentzia legal-instituzionala ematen diote Euskal Herriari. Ipar-ekialdean ez dugu fitsik. Ez gara existitzen. Frantses Errepublikako departamendu ttipi eta bazterreko baten eskualde "bitxia" gara, bertzerik ez. Zer egin, orduan?
Nire ustez, IKk bete-betean asmatu zuen: AUTONOMIA behar dugu, Frantziaren baitako etnozidioaren abiadura moteltzeko eta ekonomikoki Ipar Euskal Herria, marko kapitalistan bada ere, pittin bat suspertzeko. Autonomia helburu taktiko eta minimo gisa.
Geroago segituko dut gogoeta hauekin....
Ados nago lagun anonimo batekin, hau dioelarik:
ErantzunEzabatu"Antolakunde komunista batek behar luke diskurtso oso oso argi bat ukan. Beti erranez aldarrikapen TAKTIKOA dela, eta Ipar EHko PS eta UMPko politikari burges ustel oportunisten jarrera kritikatuz, jaunttoen, burgesia "ez-politikaria"ren zati batena, Merkatal ganberako presidentea...etab, haien klase interesak esplikatu eta agerian utzi, eta ber momentuan, Sortuko burokrata oportunistena : hots denek super-kontseilu orokor-kontseilu erregional hipotetiko bateko postuak baizik ez dituztela nahi."
Antolakunde iraultzaile batek argiro erran beharko luke hori, hots, Euskal Lurralde Elkargoa edo horrelako egitura frantses admministratibo hutsak ez direla inolaz ere aski, guztiz mugatuak eta insufizienteak direla, eta funtsezko arazoa ez dutela inolaz ere konponduko. Baina gaur egun Ipar-ekialdeko hiru herrialdeetako nazio eta klase kontzientziaren maila ikusirik, ezin gara horrelako ekimen aurka agertu, Herri Langilearen sektore askorengandik urrundu gabe. Beraz, kanpaina hauek erabili beharko genituzke AUTONOMIAren aldeko propaganda egiteko. Bainan ez nolanahiko "Autonomia", baizik eta Euskal Herriaren existentzia onartuko lukeen Autonomia Estatutu bat baizik. Honek erran nahi du Frantziako V. Errepublikaren baitan ez dagoela zereginik, eta VI. Errepublika federal baten alde egin behar dela, bandera hori "ezkerreko" jakobino frantximantei kenduz. V. Errepublikaren Konstituzioa erabat etnozida da, eta zuzen jo behar dugu haren aurka: burges-kapitalista eta jakobino-etnozida delakotz.
Behin AUTONOMIAren aldeko mugimendu sendoa sortu ondoren, aldarrikapen estrategikoari eman beharko genioke garrantzia: Euskal Errepublika Sozialistari, alegia. Bistan da, Ipar-ekialdeko militante iraultzaileen artean oraindanik hasi behar da helburu taktiko-estrategiko honen aldeko propaganda-lana egiten. Taktiko-estartegikoa diot, zeren zinezko helburu estrategikoa Komunismoa baita, jakina.
Bainan egun bereizketa hauxe egiten ahal dugu: helburu ultrataktikoa, etengabe kritikatu behar dena, aldi berean erabat kontra agertu gabe: Euskal Lurralde Elkargoa. Anonimoak ongi dioenez: "Antolakunde iraultzaile batek behar luke zehaztu baita ere, nere ustez, gaur egungo "eskeman", sasi-"indar harremanean", hots politikari burges oportunista eta elektoralisten (hots, ez dutenak bistan da inolako "borrokarik" eramango "Paris"en aurka, Espagnac-ek oraintxe erakutsi duen bezala, zozoek froga bat behar bazuten... baina bat ez da aski izango !!) eta euskal burgesia-ttipi "ezkertiar", "abertzale", "progresista"ren (oportunista berdin) arteko "aliantza" horretan, lurralde elkargoa ez dela inoiz egingo..."
Helburu taktikoa: AUTONOMIA ESTATUTUA, Euskal Herriaren ezagupena subjektu politiko gisa, eta beraz, Autodeterminazio eskubidearen aitortza, Euskararen ofizialtasuna, politiko ekonomiko autonomoa egiteko eskuduntzak, eta abat, eta abar... Hau Frantziako V. Errepublikaren baitan arras ezinezkoa denez, nik uste dut iraultzaile euskaldunok eta euskaldun iraultzaileok argi erran beharko genuke VI: Errepublikak, izatekotan, FEDERALA/KONFEDERALA beharko duela, orain eta hemen kritika gupidagabea eginez "ezkerreko" jakobino horien aurka (FRONT de GAUCHE, Melanchon eta ixtorio...)
Bukatzeko, helburu estrategikoa, EUSKAL ERREPUBLIKA SOZIALISTA. Gaurdanik bertatik zaladu behar diegu militante abertzale iraultzaileei hori dela gure lau helburu historikoak (Independentzia, Sozialismoa, Birbatasuna eta Berreuskalduntzea) hobekien laburbiltzen dituen helburu sintetikoa, eslogana, aldarrikapena.
Agian eztabaida honekin segitzen ahal dugu, lagunok! Uste dut ez dugula oraindik finitu, eta Ipar-ekialdeko kontu taktiko eta estrategikoak aski ezezagunak dira Hego-mendebaldeko lagunendako.
ErantzunEzabatuAnimatu, faborez, eta egin iruzkin hauen kritika!
BERRIA
ErantzunEzabatuAsteazkena, 2013ko ekainak 5 - 18:32
LURRALDE ELKARGOA
Batera-k ez du bat egiten Espagnacen zuzenketarekin
Ipar Euskal Herriarentzako Frederique Espagnac senatariak eskatu "antolaketarako eta kooperaziorako poloa" ez da koordinazioak eramandako eskakizuna, hots lurralde elkargo bat. Hori dela eta Batera-k ez du bat egiten Espagnacek bere kabuz aurkeztu zuzenketarekin. "Biziki urrun da lurralde elkargo batetik", Jakes Bortairu Batera-ko kidearen hitzetan.
Jenofa Berhokoirigoin 2013-06-05 - 13:47:22
Ipar Euskal Herriarentzako Frederique Espagnac senatariak eskatu "antolaketarako eta kooperaziorako poloa" ez da koordinazioak eramandako eskakizuna, hots lurralde elkargo bat. Hori dela eta, "izan funtsaren aldetik ala forma aldetik" Batera-k ez du bat egiten Espagnacek bere kabuz aurkeztu zuzenketarekin. "Biziki urrun da lurralde elkargo batetik", Jakes Bortairu Batera-ko kidearen hitzetan. Are gehiago, egitura hori sortzen balitz "konplexutasuna eta gardentasunik eza emendatuko luke".
Gaur egun euskal lurralde elkargoaren aldeko koordinazioak bizi duen egoera zaila dela aitortu dute: "Momentu zaila bizi du, baina ez da azken hatsean", Martine Bisautak dionaz.
Euskal lurralde elkargoaren eskaera ozenki eramaten segituko du Batera-k. Berriz ere "politikoa den arazo honi begira erantzun politiko bat" exijitu diote François Hollande Frantziako presidenteari. Goizean egin dute prentsaurrekoa Baionan, Jakes Bortairu, Martine Bisauta eta Nikolas Blain Batera-ko kideek.
Euskal lurralde elkargoaren proposamena alde batera utzirik, Ipar Euskal Herriarentzako «antolaketarako eta kooperaziorako polo» baten sorrera galdetu du Frederique Espagnac senatari sozialistak, zuzenketa bidez. Frantziako Senatuan eman pausoak harridura eta kexua sortu du lurralde elkargoaren aldekoen artean, bere kabuz eta gehiengoaren nahiaren aurka eginez hartu duelako erabakia. Zuzenketa maiatzaren 24an aurkeztu zuen; hots, Baionan euskal lurralde elkargoaren alde egin manifestazioa baino aste bat lehenago. Bertan egon zen lurralde elkargoa aldarrikatzen, Senatuan emandako pausoaren berri eman gabe.
Aupa, nik nituen utzi 3 iruzkinak.
ErantzunEzabatuEzinbestekoa da iraultzaile guztiontzat "Républicanisme"-aren izaera ulertzea. Laburbiltzeko, Irlandan, eta neurri handi batean espainiar Estatuan, duen zentzuaren erabateko alderantzizkoa da. "Frantzia"ko benetako Estatu erlijioa da, burgesia elkartzen duena FNtik "Front de gauche"era, "iraultzaile" asko ideologikoki preso atxikitzen dituena, maila ezberdinetan. Laburbilduz, Herriaren sumisioa burgesiaren legeei eta baloreei, "klaseen gaineko Estatu neutroa"ren mito erreakzionarioa, eta nola ez "République une et indivisible"ren ideologia, jakobinismoa, biltzen dituena.
Ondorioz "VI. Errepublika" ezin da iraultzaileon, euskaldunon eta besteena, kontsigna bat izan. Horrek zapalkuntzaren kate ideologikoak mantenduko edota indartuko lituzke, Mélenchon-ek egiten duena.
Ados gaude komunistok ez garela lurralde elkargo edo autonomiaren aldarrikapenei oposatu behar.
Baina ber momentuan, 40 eta 50 urteko borrokatik irakaspenak atera behar ditugu ezinbestean, Iparraldean eta Hegoaldean.
Iparraldean erakunde armatu indartsu bat zen garaian, eta gainera Hegoaldeko ENAMen "presioarekin" ere, departamendu bat ere ez da lortu, hots inolako instituziorik.
Gaur, burgesia lokalaren parte handi batek eskatzen du, eta Estatuak kakara igortzen ditu hala ere.
Ideologia "republikanoaren" garrantziagatik burgesia frantsesaren hegemoniarendako, frantziar burgesia autonomiak ematen hasten bada bere metropolia inperialistan, bere bukaeraren hastapena litaike, suizido bat. Aski da ikustea nola Kortsikan eta "DOM-TOM" kolonietan ere ez duen ezer ematen.
"Frantses Estatua" konfederela bada egun batez, da ez dela gehiago "frantziar Estatua" izanen, baizik-eta "Hexagone"ko Errepublika Sozialisten Batasuna, Herriek horrela erabakitzen badute...
Beraz, federalismoa aipatu gabe ere, badu momentu bat uste dudala frantses Estatua instituzionalki definitiboki erreformaezina dela... eta espainiar Estatua ere, beste neurri batean, hots burgesia madrildarrak deszentralitatu zuen ahal duen bezainbait duela 35 urte, baina ezin da urrunago joan, bere biziraupenerako.
Eta nola ez, kapitalismoaren krisi orokorraren fase terminalak darrai, larritzen. Burgesia tinkatzen da.
Bistan da, bere borroka garatzen joan arau Mugimendu Komunista Internazionalak egoera aski aurreikusezinei aurre eginen du, bere egokitzapen taktikoa eskatuko dutena. Burgesiak behar bada "VI. Errepublika" (edo zerbait oraindik "hobekiago" !) bezalako "aterabide" erreformistak proposatuko ditu, borroka iraultzailea gelditzeko esperantzarekin, orduan Alderdiak erabakiak hartu beharko ditu, baina "VI.errepublika" ezin da kontsigna progresista bat izan.
Bistan da erreforma/iraultza dialektikaren eztabaida konplexuenetarikoa da...
Hegoaldeari dagokionez uste dut aski ados garela irakaspenetako bat izan dela "presio-negoziazio"ak influentziatutako (geroz eta gehiago 90. hamarkadatik goiti) estrategiak porrot egin duela.
Nere ikuspuntua da ENAMen estrategia iraultzaileak garaiko baldintzengatik "presio-negoziazio"aren eragina jasan zuela saihetsezinki, 80. hamarkadan mugimendu iraultzailea asko ahultzen ari zelako mundu mailan eta Europan (90. hamarkadan dakizkigun porrot eta atzera egite handiak jasanez), eta ondorioz, Euskal Herria salbuespen bakarrenetarikoa izanik, ENAMek bere borroka heroikoa isolaturik zeramalako ; eta segitu du hala izaten, 2009an likidazioa gertatu arte. Hots bortxaz Estatu burgesaren soilik PARTE bat ahuldu edota suntsitu nahian, metropolia inperialistaren xoko bat dislokatu nahian, beraz momentu batean edo bestean etsaiarekin "negoziatu" beharrean txakurradaren ateratzea... KAS Alternatiba.
Galdera da : hau posible ote zen, iraultza posible ote zen soilik EHko lurraldean ?
Aupa Gorri!
EzabatuLehenik eta behin, zure iruzkin eta ekarpen mamitsuak eskertu nahi dizkizut, benetan aberasgarriak! Zenbait egun eman ditut zure gogoetak hausnartzen...eta erran behar dizut ados nagoela, arrazoi duzula, Ipar-ekialdeko Euskal Herrian ere, Euskal Iraultza Sozialistaren aldeko lanari ekin behar diogu, eta Euskal Errepublika Sozialistarren aldeko propagandari, erranez, Autonomia, lortzekotan, Euskal Errepublika Sozialistaren baitan erdietsiko dela, eta ez lehenago, seguraski, zuk aski ongi diozun bezala, Frantses Errepublika burges-jakobinoak ez baitu deus ere emanen, alderantziz, gure aurkako etnozdioa bururaino eramanen du, eta zapaluntza kapitalista areagotuko,krisian larritu eta sakontzen den heinean...
Nabari dut badela sintonia gure artean, eta gustora eztabaidatuko nuke zurekin buruz buru. Bainan hori zure eskutan uzten dut. Bitartean, milesker blogaren ztabaidak animatzeagatik, geroago bertze gogoetaren bat eginen dut zure iruzkinei buruz.
Izan ongi, Gorri!
Fermintxo
ErantzunEzabatu2008ko krisiaren fase terminalaren leherketarekin egoera aldatu da. Aukera historikoa zabaldu da mundu mailan eta Herri guztientzat.
Zoritxarrez (saihetsezina ote zen ?) euskal mugimendu iraultzailea erabat berreraiki behar dugu, baina Euskal Herria ez da gehiago bakarrik izango. Iraultzarako baldintza objektiboak denetan daude. Espainiar eta frantziar Estatu burgesak ERABAT suntsitzeko Herri guztiek prozesu iraultzaileak hasteko baldintzak daude.
Beraz biziki laburbilduz, nere ikuspuntua hau da : helburu (ultra-)taktikoak lortzeko manera hoberena, helburu estrategikoentzat borrokatzea da, hots Estatu burges aparatua erabat suntsitzeko tresnak eraikitzen hastea, eta ez sobera zentratzea kontsigna "erreformistetan", oraindik gehiago gaurko egoeran, horregatik nion :
"Behar bada, borroka iraultzailearen fase aintzinatu batean, Botere Bikoitz egoera batetik hurbil, burgesiaren parte bat taktikoki atzera egiteko prest denean, "elkargo" edo "autonomia" zerbait lortzea posible litzateke, baina hau litzateke sekulako klase gerra, kaos batean ; ezin eta ezingo da energia gehiegi xakutu horretan..."
Gorri
Ruairi O Bradaigh erraldoia hil da atzo arratsaldean.
ErantzunEzabatuAgur eta Ohore !!!
Gorri
KAZETA INFO
ErantzunEzabatuEspagnacek dio emendakina Ipar Euskal Herriak ezagupen bat izan dezan aurkeztu duela
Frederique Espagnac senataria Donibane Lohizunen prentsaurrekoa eskeini du. Nicole Pery ministro ohia eta Sylviane Alaux deputatu ziburutarra ondoan izan ditu senatariak. Deliberoa hartzea zaila izan dela eta bere ardurak hartzeko prest dela adierazi du Espagnacek: "Arduragabekeria izanen zen senatari gisara emendakin hau ez aurkeztea". Lurralde Elkargoaren eta metropoli polo baten izateko emendakinei Parisen ezezko erantzunak izan eta gero Ipar Euskal Herriak ezagupenen bat izateko egin duela azaldu du. Koordinazioko kide batzuk emandakinaren berri bazutela ere gaineratu du senatariak. "Hautetsien eta Garapen Kontseiluek polo honi esker segitzen ahalko" dutela adierazi du Espagnacek. Aldi berean Lurralde Elkargoaren aldeko desmobilizaziorik ez dela izanen baieztatu du. Marylise Lebranchu Deszentralizaziorako ministroak Euskal Herrira etortzeko gomita beti hor dela adierazi du senatariak. Peio Etcheverry-Aintziartek EH Bairen izenean erran du: "Pays egitura departamenduaren antidotea izan zen 10 urtez. Bozkatua bada, polo berria lurralde_kolektibitatearena ez ote da izanen?".
Autonomia Eraikik erantzuna eman du janeko "Alderdi sozialistari diogu bere arbuioa ordaiduko dutela etorriko diren hauteskundeetan. Guretazat borrokak segitzen du". Deszentralizazio legearen baitan Antolamendu eta koordinazio polo bat sortzeko maiatzaren 23an aurkeztu zuen emendakina atzo onartu zuen Senatuak.
Jean-Jacques Lasserre senatari zentristarekin batera Lurralde Elkargoaren aldeko emendakin bat aurkeztu behar zuela azaldu du Espagnacek gaur. Aldiz Lasserrek Herri Urratsen ez zuela eginen erran omen zion, lan hori Gobernuaren eskutan izan behar zela erranez. Aldiz Espagnacek Marylise Lebranchuk Ipar Euskal Herrirako errekonozimendua emendakinen bitartez pasatu behar zela gogoan ekarriz, senatariak testua aurkeztu zuela erran du. Aldiz Gobernuak gibelera bota zuela.
Orduan Ipar Euskal Herrirako metropoli polo bat egitea galdetzeko emendakin bat aurkeztu zuen, baina Senatuko komisioak gibelera bota zuen, bereziki garraioaren eskumenak arazoak sortzen zituelako. Azken aukera gisara, Antolamendu eta koordinazio polo hau aurkeztu zuela azaldu du.
Espagnacen arabera polo honek Lurralde Elkargoak galde egiten zituen zortzi eskumenetatik zazpi badituela erran du, eta eskas den garraioarena, Komisioak metropoli poloa ezeztatu zuenean kendu behar izan zuen, horrek blokatzen omen zuelako emendakina.
Aldi berean Lurralde Elkargoaren aldarrikapenaren aldeko defentsa atxikitzen duela baieztatu du Espagnacek eta poloa izateak ez duela zertan desmobilizatu behar. Poloak Euskal Herriak dituen baliabideak ez galtzeko aurkeztu duela gaineratu du. Izan ere 2013arekin Pays "Pays Basque" egitura bukatu eginen da, eta horrekin Hautetsien Kontseilua eta Garapen Kontseilua. Honen bitartez egitura horiek mantendu nahi izan dituela adierazi du senatari euskal-biarnesak.
ErantzunEzabatuHala ere Pays egiturarenen desagerpena eta 2015ean abiatuko litzateken poloaren artean gelditzen den urte bateko hutsunea nola bete aztertu beharko dela adierazi du.
Heldu den asteetan Deszentralizazio Legearen lehen partea (Ipar Euskal Herrirako emendakina barne duena) Asanblea Nazionalean aztertu egin behar da, eta orduan Colette Capdevielle eta Sylviane Alaux deputatuen lana izanen dela azaldu du senatariak. Bai urte beteko zilo hori nola antolatzen ahal den, baita garraioaren eskumena nola eskuratu.
Kontrakotasuna
ErantzunEzabatuIpar Euskal Herriko gizarteko ordezkari anitz metropoli polo honen kontra agertu dira, bai forman baita edukian ere. Formari dagokionez, astelehenan jakin zen Espagnacek bere aldetik Koordinaziko bere kideekin eztabaidatu gabe emendakina aurkeztu zuela, ekainaren 1ean Lurralde Elkargoaren alde egin zen manifestazio jendetsua aitzin. Edukiari dagokionez Koordinazioak janeko hautu hau aztertu eta baztertu egin zuen.
Senatuan
Frederique Espagnacek Ipar Euskal Herrirako Antolamendu eta koordinazio polo bat galdetzeko ezarri duen emendakina atzo izan zen onartua Senatuan. Gehiengoko senatari guztiak alde agertu dira, zentroko alderdietako batzuk ere alde bozkatu dute. Senatarien parte bat abstenitu egin da, eta bozka gutti batzuk izan dira kontra, Espagnacen bulegoak ezagutzera eman duenaren arabera. Gobernamenduko ordezkariak ez du ez alde ez kontra egin, "Senatuaren jakitatea" onartu du bozketaren ondoren.
Joan den astelehenean (ekainaren 3an) eman zen ezagutzera Espagnacek maiatzaren 24an emendakin bat ezarria zuela Deszentralizazio Legearen barnean metropoli polo bat galdetzeko. Hau da ekainaren 1ean Espagnac Baionako karriketan Lurralde Elkargoaren alde milaka pertsonekin batera manifestatu aitzin.
Eztabaida biziak Espagnacen emendakina sorpresa handia izan da gizarte guztiarentzat, baita berarekin Lurralde Elkargoaren galdetzen ari ziren Koordinazioko kideeentzat ere. Astelehen goizean bilkura antolatua zen larunbatean Baionan 5.500 pertsona bildu zituen manifestazioaren balorazioa egiteko eta hurrengo pausuak zeintzuk izan behar ziren deliberatzeko, baina emendakinaren berriak hiru oreneko eztabaida piztu zuen, beste gaiak bazterrean utziz.
Colette Capdevielle deputatu sozialistak berak berria astelehenean izan zuela adierazi du, eta Kooperazio poloa "gutxieneko aukera" dela ere gaineratu du.
Atzo bertan Koordinaziko kidea den Batera plataformak prentsaurrekoa eskeini zuen, Espagnacen emendakina ez duela sostengatzen adierazteko, "ez forman, ezta edukinean ere". Plataformak Lurralde Elkargoaren aukerarekin aitzina segituko zuela nabarmendu zuen.
EAJ, EH Bai, Autonomia Eraiki eta UMPko departamentuko presidentea den Max Brisson ere Espagnacek egin duen desmartxaren kontra agertu dira.
Alde agertu dira aldiz Sylviane Alaux deputatu sozialista eta Christine Bessonart Senpereko auzapeza eta Auzapezen Biltzarreko presidentea.
Euskal Herrirako "Antolamendu eta kooperazio poloa"
Ipar Euskal Herriko hamar herri elkargoak biltzea proposatzen du emendakinak. Horretaz gain gaur egungo Pays Pays Basqueren baitan diren Hautetsien Kontseilua eta Garapen Kontseilua ere izanen lirateke barnean.
Espagnacek adierazi du eskualdeak eta departamenduak bat egin dezaketela "Ipar Euska Herriaren antolaketa eta elkarlan" poloaren baitan.
Egitura onartuko balitz arlo ezberdinetan izanen luke eragina: antolaketa arloan etxebizitza arazoak gainditu eta ingurumena zaintzeko; tokiko garapena bermatzea, ekonomia, laborantza eta turismo arloetan bereziki.
Aldi berean euskal kulturaren eta euskararen garapena ere bermatzea du xede. Ipar Euskal Herriaren aitortza, garapena bermatuz eta onartuz dituen berezitasunak.