LEHEN ORRIALDEA

Euskal Iraultza Sozialistaren bidean...



Aupa denok! Ongi etorri!

Blog honen helburua Euskal Iraultza Sozialistaz gogoeta eta eztabaida egitea da.
Karl Marx militante komunista iraultzailearen esaldi maiteen bidean kokatzen gara:
"De omnibus dubitandum" : "Guztia zalantzan jarri"
"Nihil humanum a me alienum puto": "Humanoa den ezer, ez dut arrotzat jotzen".

Iritzi eta gogoeta guztiak, ados egon ala ez, ongi etorriak dira, adimen kolektiboa eztabaidatuz eraikitzen baita.
Baldintza bakarra: irainak eta zakarkeriak ez erabiltzea, eta eztabaida datuz eta dataz, arrazoiz zein argudioz egitea, jendetasunez eta adeitasunez.
Oroz gainetik, geure egiten dugu XVI. mendeko komunista iraultzaileen oihua:

OMNIA SUNT COMMUNIA!!!

2013/06/02

Feminismo burges (ttipi)aren azken gogoetak...

 

“Marra hori pasatuz gero puta bat izango zara”

2013 Maiatzak 31

Iragan urteko ekimena, Donostian
   Iragan urteko ekimena, Donostian

Sexu langileen nazioarteko eguna ospatuko da ekainaren 2an, igandea. Bilgune Feministako kideek ohartarazi dute ezinezkoa zaigula onartzea haien kabuz lan horretan lan egitea erabakitzen duten pertsonen autonomia. Emakume onaren eta txarraren arteko marra baginetan kokatu dutela gaineratu dute, eta marra horrek auto-kontrolatzera eramaten duela emakumea: “Neska gaiztoak izan gaitezke, errebeldeak, apurtzaileak… Baina, putak, mesedez, inoiz ez”.
Bilgune Feministako kideen artikulua:
Putak eta besteak. Emakume txarrak eta emakume onak. Marra bat, pasaezina den marra bat. Jendearekin ohera zaitezke, baina marra hori pasatuz gero puta bat izango zara. Zure gorputza ezagutu eta ezagutu arazi ahalko duzu, baina marra hori pasatuz gero puta bat izango zara.

Zein da marra hori? Non dago kokatua? Zer dago alde batean? Zer bestean? Marra hori gure buruetan dago. Egin ariketa, zein da zuretzako marra? Nahiko argi izan dezakezu, gutxi gora behera, badakizu non kokatu. Eta marra horiek, sentitzen dut horrela esatea, baina eragin izugarria du gure bizitzetan. Marra horrek, auto-kontrolatzera garamatza, neska gaiztoak izan gaitezke, errebeldeak, apurtzaileak… Baina putak, mesedez, inoiz ez. Eta marra hori guk margotzen dugu gure egunerokotasunean, feministak agian bai, baina putak ez.

Gure marra, emakume onaren eta txarraren arteko marra, gure baginetan kokatu dute. Eta tamalez, askotan, onartu izan dugu gure sexuaren arabera sailkatuak izatea. Bagina on eta eredugarriak, eta bagina zikin eta nazkagarriak.

Sexuaren langileak nola ez, bestea ordezkatzen dute. Sakratutzat hartzen den sexualitate eredu nagusitik ateratzen direlako, duintasun eza ezartzen zaio haien lanari. Prostitutak gaiztoen bandoan sartzen ditugu, kasu askotan, ekonomikoki askeak direlako, haien sexualitatea modu ireki batean azaltzen dutelako, egiten dutenagatik kobratzen dutelako eta prezioa haiek jartzen dutelako. Emakumeoi debekatzen zaizkigun muga asko gainditzen dituztelako.

Eta emakume hauen inguruan sortzen den estigma horrek, ez du balio haiek kontrolatzeko, modu batean “askeak” direlako, estigma horren sorreran, “beste” emakumea (gu) kontrolatzean datza. Estigma hain da handia, norberak ez duela zaku horretan erortzerik nahi, eta edozer egiten duela kontrol minimo baten bidez puten taldean sartua ez izateko. Baina erraza da norbera marraren “beste” aldean ikustea. Putek emakumeoi debekatzen zaigun guztia kondentsatu egiten dute, eta egin ezin ditugun gauza askoren ordezkariak eta gainditu ezin dugun muga dira.

Kontuz ibili behar dugu ere, kolektibo osoa biktima bezala izendatzerakoan. Zaila egiten zaigunez horrelako erabakiak beraien kabuz hartu ditzaketen pertsonak daudela onartzea, sexu langile guztiak “biktimatzat” hartzen ditugu. Engainatuta etorri ziren hona, mafietan, gizon gaiztoek konbentzituta… Baina ezinezkoa zaigu onartzea, haren kabuz lan horretan lan egitea erabakitzen duen pertsonaren autonomia. Bada garaia, beraz, sexu langileek duten indar eta erabakimenaz ohartzeko. Erabakimenez jarduten duten putak subjektu aktiboak dira, euren bizitzaren jabeak, emakume indartsu eta boteredunak.

Euskal Herrian prostituzioa errealitate bat da, nahiz eta zenbait udalek osatu dituzten ordenantzetan errealitate hau ezkutatzeko ahalegin handia egon. Prostituzioa kaleetatik ateratzea da haien helburua, alfonbrapean ezkutatzea azken finean. Kaleetatik bota eta etxe eta klubetara mugatu arazi nahi dute lanbide hau. Haien politiken eta jardunaren bidez patriarkatua eta bereizkeria sozialak bultzatzen dituzten instituzio berdinak dira, egoera hauei aurre egiteko hartzen den lan erabakia oztopatu eta kriminalizatzen dutenak. Eta argi izan behar dugu ere, erabaki honekin, ezberdintasun sozialak eta ekonomikoak erreproduzitzen jarraitzen dutela, prostituzio inmigrante eta txiroa da zigortzen eta ezabatzen saiatzen direna, eta ez elitezko prostituzioa.

Iaz, Donostiako kaleetan Transmarikabollofeminista koordinakundeak abesten zuen bezala:

Gure hautua,
 errespetatu,
bizi baldintzak,
eskubideak,
 defendatu.



Elkarlanerako garaia da, puten bandoan gauden guztiak elkartzeko garaia da, langileak eta afizionatuak, patriarkatuaren arauak betetzen ez ditugun horiek asko diogu elkarri erakusteko eta kontatzeko. Haiengatik” erabakiak eta eztabaidak emateari utzi, eta haiekin, guztiok, lan egiten hasi behar dugu. “Besteak” garen horiek, norman sartzen ez garen horiek, asko gara.

Epaiketa moralak alde batera utzi, eredu dikotomikoak ezabatu, eta “gu” bat osatu dezagun sexu langileen eskubideen alde. Puton marra gorriak identifika ditzagun, eta ez daitezela hemendik pasa! 



Ametsaren espaloitik

Maddi Ane Txoperena Iribarren

Hendaia - Lesaka

Kale ixkinan exeri eta mundua ikusgai. Ikusteko; begiradaz itotzeko. Kontatzeko; apainduraz islatzeko. Haserretu, aldatu eta nahasteko, erortzeko. Azazkal more baten azpitik, mundua aldagai.

Denok gara putak

2013 Ekainak 1

Honen antzeko esaldi batekin hasten du Itziar Zigak Devenir Perra liburua: “Beste inork esan aurretik abixatzen zaituztet: puta, euskaldun, feminista, erradikal eta panfletaria bat naiz”.

Itziar Ziga
Itziar Ziga

Erabat markatu ninduen libururuaren sarrerak berak. Irakurtzen nuen kutsu transfeministako lehenengo liburua zen. Orduz geroztik, pixkanaka artista ezberdinak deskubritzen joan naiz : Itziar Ziga bera, baina baita Virginie Despentes, Diana J.Torres, eta oraindik deskubritzeke ditudan hainbat eta hainbat.

(Trans)Feminismoaren ildo ezberdinak garatu arren, denek egiten dute bat prostituzioari buruzko diskurtsoan, aldaketak aldaketa. Bereziki gaia sakonki lantzen du Itziar Zigak berak Devenir Perra liburuan, nire ustez.

Hain zuzen, puten estigmatizazioa salatzen du alde batetik, lanbidea defendatuz, baina badago ulertzeko zailagoa egin zitzaidan bertze zerbait. Puta izendapena, janzkera, jarrera, izaera… gisara hartzearena. Izan ere, jokabide batzuk izateagatik emakume batzuk puta deitzen gaituzte. Hark proposatzen duena, ematen diguten izen horren jabe egin eta harrotasunez erabiltzea da. Vulpess taldeak zion bezala : “Me gusta ser una zorra” (puta izatea gustatzen zait).

Las Vulpess musika taldea
Las Vulpess musika taldea

Gauza bera egiten du Diana J.Torres-ek ere “pornoterrorista” edota bertze izendapen batzuekin ere. Izan ere, horiek onartuz eta bere eginez, alderdi txarra edo estigmatizatzailea kentzen zaie hitzei, eta norberak nahi duen zentzua eman. Interesgarria iruditzen zait niri oso, ikusteko modu hori.

Eta Euskal Herrian ere, ekainaren 2a ospatzen hasi ziren joan den urtean, oker ez banago, prostituten eskubideen alde. “Denok gara putak” leloa erabili zuten horretarako.

Hortaz, atera gaitezen gu ere bihar kalera, eta gure egin ditzagun irain modura botatzen dizkiguten adjektiboak. Izan gaitezen gaizto, bihurri, lizun, izan gaitezen puta.

Behin lagun bati aditu nion bezala,
“Neska txintxuak zerura, besteak, nahi dugun lekura !”
P.D.: irakurgai interesgarriak:

http://topatu.info/marra-hori-pasatuz-gero-puta-bat-izango-zara/

- ZIGA, Itziar. Devenir Perra, (2009), Melusina.

- DESPENTES, Virginie. “Coucher avec l’ennemi”, Théorie King Kong (2006), Grasset. –>gazteleraz era badago

- J.TORRES, Diana. “La puta monstruosa : prostituciones divergentes y una reflexión sobre la profesión”, Pornoterrorismo(2011), Txalaparta.

  1.  Oparitxo bat, lagun batzuk duela urtebete egindako aldarria: http://vimeo.com/m/43305520


  2. Sinplea baina Ona!Zure iritzi berdiñekoa nauzu. 

    Atzo bertan honen gainean eztabaida bat zalabdu zuen oso atsegin dudan twittera feminista batek. Orain ezin dut aurkitu twitter eztabaida hori(asko twitteratzen baitu), baina horrelako gaiak atsegin badituzue gomendatzen dizuet bera jarraitzea twitterren, bere gunetxo hori altxon handi bat baita feministontzat: @Lena_Prado 

    Jarraitu ezazue eta gozatu!

               



    Geografia eta gorputzak (II): Sexual Herria

    Publikatua 2012/12/24 by


    Sexual_Herria
    (Argazkia liburuaren azalekoa: Rodrigo van Zeller)

    Kronika hau gaurko egunean argitaratzean badakigu nahiko kamikaze dihardugula, edo hala lirudike ahalik eta irakurle gehien lortzearen ikuspuntutik behintzat. Dena den, gutako askok gaur gauean gure etxe guztiz laikoetan Ama Birjina Jesukristoz erditu zela ospatuko dugun honetan, ohikoa denez neurriz kanpo jan eta edanez (arlo ekonomikoan zein digestiboan), polita iruditzen zitzaigun Itziar Zigak duela urtebete inguru proposatu zigun aberri berriaz mintzatzea, zeinak egungoa baino gutxienez apurtxo bat dibertigarriagoa baitirudi: Sexual Herria (Txalaparta, 2011). Egutegiak eta blogerako plangintzak ere izan dute zerikusirik, ez dut ukatuko. Buruz buru ekin baino lehen abisu txiki bat eman nahi nuke elearazleen jardunaren inguruan opor hauetan. Batzuetan hala ez badirudi ere, badugu bizitzarik zibermundutik at, edo hori sinetsi nahi dugu, eta datozen (gutxi gorabehera) bi asteetan ez dugu post berririk eskegiko. Ostera, ia urtebete honetan zehar ekarri dizkizuegun gure lan gogokoenekin hit-parade bat osatuko dugu facebooken, egunero-edo post bat akordaraziz. Periferikoa izango da, oro har sinpenanigloriaki igaro diren arren guk asko estimatzen ditugun hitak batuko dituena. Behin hori esanda, beraz, harira.

    Pasa den asteartean, hilak 18, irakurle eskola feministakook bildu ginen Itziar Ziga kazetari sexiliatuaren hirugarren liburuaren bueltan, jada aipatutako Sexual Herria. Ziga ekintza feminista nekaezinean aritu da azken hogei urteotan, besteak beste Andra aldizkarirako idatzi du, ex_dones mugimenduan jardun du Monica Boixekin batera eta honez gain 2009an bi saiakera plazaratu zituen Melusina argitaletxearekin: Devenir perra eta Un zulo propio.

     Barkatuko didazue baina nostalgiara joko dut apur bat, gogoan dut Sexual Herria lehendabizikoz irakurri nuenekoa, harrigarriro herriko liburutegian topatu nuen plazaratua izan zela jakin eta asko jota bi astetara. Langabezian zaudenean ti-ta irakurtzen den horietakoa da, 110 orri inguru dituelako baina batez ere barrutik kanpora astintzen zaituen moduagatik. Gasteizen aurkezpena egingo zutela iragarri zuen Txalapartak eta Aranako taberna batera elkartu ginen lagun batzuk, Itziar Ziga y sus Migas ikustera, copleraz jantzita, peineta buruan eta gintonica eskuan. Liburuaz jardun zuten, baina aurkezpena bera izan zen egiatan Zigaren tesiaren erakusgarri ozenena. Festa giroa bai, baina diskurtsoa ere baita.

     Kaxildara itzuliz, Sexual Herria aski liburu ausarta da eta ildo horretatik hainbat aspektu ditu goraipatzekoak. Hori ebatzi genuen talde txikitan bildu ostean testuaren lehen zoom bat egiterakoan. FRESKOA da, bostehun urtez lizuna gorde duen soto bat egurastea bezala. Bestetik, jada esan bezala emakumearen rol tradizionalarekiko erabateko apurketa dakusagu orrialdeotan, Ziga ez da txintxoa, ez isila, ez apala, ez otzana, ez neurritsua, ezpada guztiz kontrakoa, ahoberoa, gehiegikerian erortzen dena sarri, ingurukoen arreta pizten duena ia beti. Eta garrantzizkoena, ez da damu. Azpimarratzekoa iruditu zitzaigun halaber ez duela ustezko objektibotasun baten atzean ezkutatuta predikatzen, baizik eta bere esperientzia subjektibotik mintzo dela, are ez dituela ezkutatzen ziurrenik paperean aitortzeko zailak gertatu daitezkeen hainbat detaile. Zalantza egin dugu geu ere gai izango ginatekeen horretarako. Gainera, ikusgarritasuna ematen die muturrekoki ikusezinak diren hainbat bizitza eredu eta sexualitate aukerei. Eta batez ere, gertutik lantzen du Euskal Herriko egoera eta aurreko saioko artikuluetan jorratutako hiru gai nagusiekin loturak ezartzen ditu: herritartasuna, posizio soziala eta espazioa.

     Euskal Herria birputatzeko ahaleginean Zigak hainbat muturrei egiten die tira, sorgin iraganari barne, noski. Irudikatzen du akelarreen garai kobazuloetako bat non emakumeak askeagoak ziren eskubideen aldetik, non sexua jarduna ez zen hain parametro hertsien baitan legeztaturik bizitzen, alegia, soilik modu heterosexualean eta ezkontzaren instituzioaren barruan. Kontrara, aukera anitzagoa omen zen eta ohiz kanpokoa ez zen laidoztatzen. Hori guztia konkista gaztelauak suntsitu zuen. Taldeko hainbat kideren artean zalantza sortu du kontakizun mota honek, ez ote den mitifikatu(egi)a galdekatu dute, nahiko estereotipatua dela eta ea zenbat dagoen zin-zinezkotik. Esan beharra dago Zigak garbi uzten duela fantasia bat eraikitzen ari dela, berari lagungarriak zaizkion eta borroka feminista euskaldunari bultzada bat eman diezaioketen mitoak sortzen dituela. Alde horretatik, beraz, sorginen irudiaren erabilera estrategikoa da, xaxatzeko era bat. Ezin ahantzi eraginkorki ekin dezakeenik, izan ere, nazio gisa etengabe ukatu izan eta ukatzen gaituztenez herri honetan askotan jo izan dugulako lehenaldira zuribide bila, haatik, arriskutsua izan daiteke modus hori, tradizio maskulino bertikal bat erreproduzitu baitezake, alegia: iraganean izan garelako gara, historikotasunak zilegitzen gaitu.
     Konkista gaztelauaz ere zabal mintzo da Ziga liburuan eta zorrozki kritikatzen du. Atergabe aldarrikatzen du puritanokeria Errege Katolikoen zapalkuntzarekin batera iritsi zela gure lurralde berde zein horietara eta egun beharrezkoa dela Oteizak behinola aipatutako berrehun urteko apaiza behingoz uzkitik kanporatzea. Elizaren hipokresia ere gogor erasotzen du, haatik, zenbait talde feminista kristauen lan eskerga goresten du. Koroa eta gurutze gaztelauak erlijioaren izenean krimen doilorrak burutu zituen, hala nola sorgin-ehiza eta beraiek izan ziren kristautasunera behartu gintuztenak, dena den, ezin diegu gaitz guztia kanpokoei egotzi, euskal abertzaletasuna ere sortzez katolikoa izan zen eta euskaldunek beraiek zeresan eta eragin handia izan dute genero rol oso zehatzak eraikitzeko orduan. Erdi Aroan kasu, heresia-egileak zeuden, alegia, plazetan kantatzen zuten emakumeak. Bertsolaritzaren aitzindaritzat har daitezkeenak zentzu batean. Horien jarduna Bizkaiko Foruak debekatu zuen, hau da, arau autoktono batek. Eta liburuan zehar gaian hainbeste fokatzen ez bada ere Alvarez Rabok hitzaurrean ondo aipatzen duen moduan ikurrinak, sinboloetan sinboloak, bi gurutze ditu: alde batetik zuria, birjinarena, eta bestetik, berdea, gudariarena.

     Mugimendu abertzaleek eta feminismoek ezkontza zaila izan dute historikoki (eta hau azkeneko saioan landutako Martín Lucasen artikuluarekin lotzen da). Euskal Herriaren kasuetara ekarrita: XIX. mendearen hondarretan sortutako euskal abertzaletasun tradizionalak Elizarekiko atxikimendu estua izan du hamarkada luzez, eta horren ondorioz emakume eta familia eredu zehatz bat bultzatu du gehien-gehien (Emakume Abertzaleen Batza gorabehera). Bestetik, ezker abertzalearen zein ETAren baitan, askapenerako borrokaren eta Estatuaren etengabeko opresioaren eta indarkeriaren aurrean gudari rola bultzatu da nagusiki eta horrek ere alimaleko eragina izan du. Hain zuzen borrokalari eredua da Zigak putago bilakatu nahi duena, trabestitu nahi duena, baina egiatan birjinarenari kontrajartzen zaio areago. Horrekin loturta, independentziarako bidean helburu jakin batzuk lehenestearen aferaz honakoa dio (101. orrialdean):
    Pactamos un orgulloso silencio para mantener la prioridad de los asuntos relevantes. La moral del gudari que manda callar a la puta. Siempre hubo cosas más importantes para el pueblo que matar al cura. Y la voluptuosidad debilita el ímpetu revolucionario. ¡Maldita renuncia cristiana!
     Horrez gain aipatu behar da ideologia feminista berandu heldu zela euskarara, hain zuzen hizkuntza tradizioaren eta kulturaren gordailu denez, hasieran gutxienez buru egin ohi diolako kanpotik datozen gai arrotzak onartzeari. Apur bat ildo orixetiarretik, euskaldun jator fededunarentzat aproposak ez diren ideia degeneratuak ez ditu euskarak erreproduzitu behar. Noski joera dezente aldatu da zorionez azken urteotan, mugimendu feministak egindako lan ikaragarria begiratzea besterik ez dago, baita euskaraz ere. Eta zenbait borrokaren lehentasunen inguruan, jakingarriak dira hAUSnART aldizkariaren 2. alean Zaloa Basabek eta Ainhoa Güemesek argitaratutako artikuluak. Basabek, esaterako, honela ixten du berea:
    Feminismoa ezin da ponentzia politiko baten 7. puntua izan, ezta Iraultza Sozialaren VII kapitulua ere. Feminismoa ez da negoziazio mahai baten bosgarren hanka, feminismoa mahai gaineko ukabilkoa da, kontratu sozialen oinarriak hankaz gora jartzen dituena, kapitalismoaren adierazpen guztien aurrean alternatiba erreal eta integrala izango duena”.
    Zigaren liburuan zentrala da halaber espazio publikoan eta pribatuan baimentzen denaren arteko hipokresia, gogor egiten die kontra azkenaldian ugaldu diren ordenantza publikoei, 2006an Bartzelonan ezarri zutenetik hasita, duela gutxi Bilbon onartu zutenera arte. Aurreko saioko Preciadoren artikuluaren ildotik, hiriaren espazioa bera ikuskari eta kontrolatzaile bilakatzen da. Zigaren arabera ustez formalki askatasun gehiago dauden garaiotan, orain arte debekatuta zeuden zenbait eskubide lege bitartez teorikoki bermatzen diren honetan, kontrol soziala izugarri handitu da, ustezko askatasun zabalago hori errealitatean bortizki mugatuz.  Droga kontsumoa edo sexu-jardun desegokia (noski arau-emaileek epaitzen dutelarik zer den zehazki sexu-jarduna eta horren baitan zer den desegokia eta zer egokia), norbanakoek plazer iturri gisa darabiltzatenak biak, soilik espazio pribatura gotortzera derrigortzen dute gisako ordenantzek. Zigak hori irauli nahi du, droga erabilpena zein harreman fisikoak publikoki eta ozen, lotsarik gabe, adieraztea aldarrikatuz.

    Amaitu aurretik, sexilioaren gaiari heldu genion ezinbestean. Izan ere, Zigak liburuan kontatzen du nola Bartzelonara joatea erabaki zuen sarriago eta askeago zabaltzeko gogotsu zeudekeen hankarte bila, izan ere, Euskal Herrian larrutan egitea oso zaila ei baita. Taldean nahiko aho batez adostu genuen sexilioaren fenomenoa erreala dela, are sarri antzean gertatzen dela. Hala ere, ez dugu uste horren atzean ustezko eusko idiosinkrasia ez-larruzale bat dagoenik, Vaya Semanita telesaioak zabaldu duen moduan. Aldiz, beste arrazoi posible batzuk aipatu genituen (Zigak zerrendatzen dituenez gain), hala nola gauzak konplikatuagoak izan ohi direla komunitate txikietan, non esaten den moduan guztiok ezagutzen baitugu elkar eta non ez baitago nolabaiteko anonimotasuna eskainiko duen metropoli handirik. Horrez gain koadrila aipatu genuen genero-kontrolerako tresna aski eraginkor modura diharduen instituzio gisa.

    Ziur tira egiteke utziko (ge)nituela hainbat hari. Atea parez pare zabalik du beraz iruzkinik, zehaztapenik, ekarpenik egin nahi duen orok, irakurle taldekoa zein irakurlego orokorragoko parte izanik.

8 iruzkin:

  1. Arteaga: "Gizarteak prostituzioaz duen ikuspegia da arazoa"

    Emakundeko zuzendari ohiarekin elkarrizketa digitala egin du BERRIA.INFOk. Zaintza partekatuaz, Emakundez, feminismoaz eta maskulinitateaz eta abarrez hitz egin du Arteagak.

    Txaro Arteaga

    Emakundeko zuzendari ohia

    2013-06-05 - 11:00

    Duela 25 urte hartu zuen Emakunderen zuzendaritza, Jaurlaritzak erakundea sortu zuenean, eta 2005 arte gidatu zituen berdintasunaren aldeko politikak. Aurretik Herri Irratian kazetari aritu zen.

    Erantzundako galderak

    13

    G. Kaixo: Emakumnden hasi zinenetik gaurdaino urte asko igaro dira. Orduztik ezer asko edo gutxi aldatu da berdintasuna lortzeko bidean? Aitziber

    E. Asko lortu da, eta asko falta da.

    12

    G. Kaixo Txaro. Ze balorazio egiten duzu Emakunderen 25 urterena? Zein izan da lorpenik handiena? Eta frustraziorik handiena? Eneritz

    E. Berdintasunaren Legea izan da lorpenik handiena. Frustrazioei dagokienez, bidegabekerien koadernoa itxita daukat jadanik.

    11

    G. Gizonezko bat izan daiteke Emakunderako zuzendari egokia? Asier

    E. Oraindik ez, nire ustez. Dena dela, emakume izateak ez du bermatzen ondo defendatuko duenik Emakunderi legeak eman dion eginkizuna.

    10

    G. Ez al zaizu iruditzen epela dela PPk Españian egin nahi duen abortoaren erreformaren aurrean orokorrean erakundeak eta herritarrak ematen ari garen erantzuna? Eneritz

    E. Bai. Eta ez horretan bakarrik.

    ErantzunEzabatu
  2. 9

    G. Emakundeko zuzendari izan zenean, lehendakariek kasu egiten zizuten? Berdintasunean sinesten zuten? Inoiz plantorik egin al zenien? Maider Aldasoro

    E. Esan behar dut erantzun oso ona izan nuela, eta lehendakariek konpromisoa hartu zutela, eta guk bezala, haiek ere asko ikasi zutela. Bakoitzak, bere gauzak egiteko moduarekin, ni oso babestuta sentitu nintzen. Nire lehendakariak Ardanza eta Ibarretxe izan ziren. Ardanzaren legealdian Emakunde sortu zen, eta Ibarretxe lehendakaria zela, Berdintasunaren Legea onartu zen. Eta horrek zerbait esan nahi du, konpromisoari buruz. Bai Ardanza eta bai Ibarretxe beti etortzen ziren gure Aholkularitza Zuzendaritzaren bilera guztietara, aholkulari guztiak dira horren lekuko, eta ez dut ezagutu ezein kargudun politikorik, Ibarretxek bezala barneratua duena feminismoaren filosofia, eta gaiarekiko duen konpromiso pertsonala izugarria da. Ah, eta plantoak askotan egin ditut. Ez bakarrik gobernuan.

    8

    G. Arratsaldeon Txaro. Emakundek lan bikaina egin 25 urteetan baina iruditzen zait kasu batzuei, politikoei, ez diela batere erreparatzen. AskeGunean ertzain batek neska bati zorra deitzen badio edota Maria Atxabalek bezala emakume batek inkomunikazioan eraso, tortura eta irain sexistak jasaten baditu, ez lituzke horiek ere Emakundek salatu behar? Eskerrik asko, itzalak itzal, herri honi egindako ekarpenagatik. Zunbeltz

    E. Emakundek berak duen lege aldetik gaitasunetik beti salatu ditu, kasuz kasu gainera, jakin izan dituen egoerak. Eta lagundu du kasu batzuetan arazoa bideratzen, baina pertsonen joerak ez dira errazak gainditzen.Dena den, zuk esaten duzun kasuan, zigortu egingo beharko litzateke, ez delako legezkoa eta bidezkoa. Horrez gainera, erakundeena, kontuan izan behar da botere harremanak ez direla izaten bakarrik gizonen eta emakumeen artekoak, herrien artekoak ere izaten dira. Beraz, gure estatua eta legeak ez ditugun bitartean, beti egongo gara beste estatu eta legeen menpe.

    7

    G. Aurreko legislaturan jaurlaritzak martxan jarri zun indarkeria matxistaren aurkako legea, eta oraingoan ematen du ez dutela egingo. Uste duzu behar dugula? Patxi

    E. Berdintasunaren Legeak dagoeneko proposatzen du behar bezala nondik nora jo behar duen gizarteak aurrera egiteko. Hori nola gauzatu, era batera edo bestera egin daiteke, baina bidea legeak markatzen du, ondo. Indarkeria berdintasun ezaren ondorioa da, beraz, ezberdintasuna da gainditu behar dena. Ondorioei aurre egiteko egon daitezke metodo ezberdinak, eta segur aski, denek lagunduko dute hobetzen egoera.

    6

    G. Zer iritzi duzu zaintza partekatuaren inguruan? Gizon bat

    E. Behar-beharrezkoa. Dena dela, batzuk horretan geratu dira, eta gizarte aldaketa hori baino askoz gehiago da. Zaintzak ez luke mugatu behar pertsonaren garapena, ez emakumeena, ez gizonezkoena, baina zoritxarrez orain arte emakumeak izan dira eta dira berengan dutenak ardura hori, esaten dena esaten dela. Zaintza gizarte osoaren ardura da, beraz, gobernuek zaintza horren parte izan beharko lukete, direna baino askoz gehiago, irtenbidea ez baita karga indibiduala mugatu gabe etorriko. Adibidez,Europako iparraldean, gizartearen banaketa eredu hori erabilita, zaintza denon ardura dela barneratuta, askoz aurreratuagoak dira, aberatsagoak. Datu bat emango dizut: mundu mailan, Nazio Batuen Erakundearen datuak dira, munduan egiten den lanaren %80 emakumeek egiten dute; gizonek, %20. Hala ere, emakumeok aberastasunaren eta jabegoaren %1 bakarrik daukagu, eta gizonezkoek beste %99. Mendebaldean egoera askoz aurreratuagoa daukagu, baina, zein erraza den atzera urratsak egitea, une honetan ikusten den bezalaxe.Denok gara genero sistemaren biktimak, nahiz eta batzuk ez diren konturatzen. Gizonezkoengan normalagoa da, beraiek daude-eta agintean. Emakumeengan zailagoa egiten zait ulertzea. Baina esan dudana: barneratu behar dugu gizarte osoaren ardura dela zaintza, erankundeak barne.

    ErantzunEzabatu
  3. 5

    G. Inoiz, Txoko-Latex-en zu imitatzen zintuztenean, ados izan zinen zeure muñekotearen interpretapenarekin?

    E. Ez. Eta esan nion egileari aurkezten zuten pertsonaia feminismoaren estereotipo ezkorra zela, hau da, gizonezkoen kontra arituko bagina bezala, feminismoa eta matxismoa txanpon baten bi aurpegiak direla, eta hori ez da horrela, feminismoak matxismoa dagoelako sortu ziren, eta hori gainditu nahian. Nire egitekoa, eta nik ordezkatzen nuena, gizartea denon artean aldatu behar genuela zen, non gizonak eta emakumeak aske izango garen, eta ez generoak baldintzatuta. Dena dela, nik jakin badakit, txotxongiloetan exajerazioa dela oinarrietako bat, eta ez da erraza izaten ateratzea betiko bideetatik. Pertsonalki ez zitzaidan axola.

    4

    G. Zer iruditzen zaizu Irungo eta Hondarribiko alkateek alarde tradizionalak babestea? Zer egin daiteke alor horretan? Carmen Zabala

    E. Ez dakit, neska. Nik ahaleginak egin nituen hori aldatzen, Emakundeko zuzendari nintzenean, eta legeak eta ardurak ematen zizkidan aukerak aprobetxatuz. Liburu bat idazteko emango lidake urteetako zenbat ahalegin eta istorio gertatu diren kontatzeak gai hori dela-eta. Baina alkateei buruz galdetzen didazunez, nik hiru alkate ezagutu nituen: bata Alberto Buen. Horrek ez zuen gaia ulertzen. Benetan sinesten zuen hori ez zela diskriminazio bat, nahiz eta behin eta berriz berarekin eztabaidatu gaia. Beste biek, Borja Jauregi Hondarribiko alkatea eta Jose Antonio Santano Irungoa, horiek biek oso garbi daukate emakumeen eskubidea dela parte hartzea, baina botoak ez galtzearren beste joko bat erabiltzen dute.

    3

    G. Berdintasunari begira gizonok hausnarketa egin behar dugula-eta... Zein aldaketa lehenetsi beharko genuke? Rober

    E. Zuen gizontasuna aztertu beharko zenukete, eta ondorioz, jokaera aldatu. Emakumeok aspaldi gure emakumetasunari buruz egin dugun eta etengabe egiten ari garen azterketa egin beharko zenukete, hortik aurrera izango genuke aukera gure feminitate eta maskulinitate berriekin elkarbizitzeko. Gure komunitate autonomoan, aspaldidanik, hogeita hamar bat urte, badaude gizon batzuk hau aztertzen. Xabier Odriozolak idatzi zuen, oraindik argitaratu gabe dagoen liburu interesgarri bat esperientzia horrekin. Oso interesgarria, nire ustez, beste gizonak gogoeta hori egiten has daitezen beren buruetatik hasita. Zain nago oraindik nork argitaratuko duen liburu hori. Emakundek bultzatu duen "Gizonduz" proiektua izan daiteke horretarako hazia. Behar dena da gizon askok konpromisoa hartzea proiektu horiekin.

    ErantzunEzabatu
  4. 2

    G. Kaixo Txaro. Bilboko gimnasiokoaren irudiak eta guzti dituzte telebistek. Hor ari dira eman eta eman, erasotzailea psikopata azkar bat ote den, burua joan ote zaion tumore bat duelako, nolakoa zen... Genero indarkeria non geratu da? Zer iruditzen zaizu komunikabideeen jokaera? amaia

    E. Genero indarkeriari buruz, are gehiago genero sistemari buruz, formazio gutxi dago, baita komunikabideetan ere, eta albiste hauek ematen duten gehienek ere ez dute formaziorik. Nire ustez, oso garbi dago, datuen arabera, genero indarkeria dela. Komunikabideetatik saiatu beharko liratake egoera hauek baliatzen, hain justu, jendeari erakusteko zer gertatzen den, eta non dagoen gakoa. Eraso hauen oinarrian gizon eta emakumeen arteko ezberdintasuna dago, eta generoaren baitako sozializazioa. Gizona ez da gizona sentitzen kontrolatzen ez badu, agintzen ez badu, eta emakumea mendekotasunean sozializatzen da.Hau noski oso gai konplexu eta sakonaren sinplikazioa da.

    1

    G. Kaixo Txaro, Bilboko azken erasoa dela eta izan da eztabaida igandean jipoitu zuena prostituzioan aritzen zen edo ez komunikabideek esan behar ote duten. Zer deritzozu? Leire Manias

    E. Komunikabideetatik ahalik eta datu gehienak eman behar dira, edozein egoeretara egokitzeko. Arazoa da gizarteak daukan ikuspegia prostituzioari buruz. Azpimarratu nahi izanez gero prostituta izateak justifikatzen duela eraso bat, orduan ez, ezerk ez baitu justifikatzen eraso bat, baina egoera bat argitu nahi baduzu beste datu bat bezala ongi legoke. Gauza da zaila dela irakurleak zein irakurketa egiten duen jakitea. Intentzionalitatearen araberakoa da, eta eztabaidagarria betiere.

    ErantzunEzabatu
  5. BERRIA IRITZIA

    Munstroak

    Idurre Eskisabel

    Badute zerbait liluragarria munstroek. Lagun psikologoak dio geure joera ezkutuenen oihartzuna dakarkigutelako dela. Ez dakit. Nolanahi ere, Bilbon andre bat koman utzi eta gutxienez beste bat hil duen Juan Carlos Aguilar munstroari buruzko solasak entzun ditut azken orduetan etengabe eta nonahi: lanean, trenean, igogailuan... Izu eta gaitzespen adierazpenen hari luze bat, eta aieruen bidez islatutako lilura. Eta hedabide nagusiek elikatu baino ez dute egin, erasotzailearen izaera bitxia nabarmentzen eta izugarrikeria egiteko izan dituen motiboen bilaketan tematu baitira.

    Nolanahi dela, erosoak zaizkigu munstroak. Izan ere, guk, jendarteak, eraso izugarri horietan dugun arduratik salbuesten gaituzte: esate baterako, Ada izeneko 29 urteko pertsona bat, emakumea, beltza, imigrantea, pobrea eta sexu langilea delako eskubide gabe laga izatetik. Geuk egin baitugu hori, adibidez, kaleak prostitutez —hori orbana!— garbi uzteagatik mundukoalkaterikonena txalotuz. Edo geurea kentzera datozen kanpotar basatiei muga gotorrak eraiki dizkieten agintari ordenakoei botoa emanez. Edo bestearen menderakuntzan oinarritutako arrakasta, garaipen eta gizontasun ereduak betierekotuz.

    Bai, badute zerbait liluragarria munstroek: geu garen munstrotik salbuesten gaituztelako, ziurrenik.

    ErantzunEzabatu
  6. BERRIA 2013-06-05

    Analisia
    Harria bota eta eskua gorde

    Iñaki Petxarroman

    Bilbon basakeria matxistak eragindako minaren zirrara oraindik puri-purian dagoela, ez litzateke ahaztu behar gertatutakoa ez dela kasu bakartu bat, ez dela burua galdu duen saileko hiltzaile batek gauzatutako ankerkeria bat. Bilbon gertatutakoa gizon batek gauzatutako krimen sexista bat ez ezik, gizarte patriarkal matxistaren ondorioa da, eta gizarte osoak dauka arduraren zati bat.

    Bizkaian ehunka dira —mila inguru, azterketa batzuen arabera— prostituzioan ari diren andreak. Asko mafien sareek kontrolatuta, beste asko aukera handirik ematen ez dien bazterketa larri batek hartaratuta. Kaleko prostituzioa debekatu zuen Bilboko Udalak 2010ean, prostituten aurkako kanpaina gogor baten ostean. Iñaki Azkuna alkateak esan zuen ezin zitzaiela utzi «kaleaz modu txarrean nagusitzen». Osasun publikoaren aurkako «arrisku bat» ziren, agintarien ustez. Droga saltzaile, lapur, mafioso eta beste batzuen pare jarri zituzten, «hezibide oneko» herritarrak gogaitzearen errudun.

    Ez dira erasoetatik salbu egon prostitutak. 2009ko martxoan, esate baterako, perdigoi tiroz eraso zioten bezeroen bila ari zen emakume talde bati Miribilla parkearen inguruan —bi zauritu zituzten—. Kaleko prostituzioaren aurkako manifestazio ugariren testuinguruan jazo zen erasoa. Azkunak «oieskeriatzat» jo zuen.

    Prostituten aurkako kanpainak eduki zuen bozgorailurik hedabideetan. Kasu askotan, prostituzioari buruzko iragarkiak euren orrietatik kentzeari uko egiten dioten egunkariek—Zapateroren gobernua saiatu zen iragarkiak debekatzen, eta hedabide indartsuek atzera eginarazi zioten— jarri zituzten andreak herritarren haserrearen jomugan. Harria bota, eta eskua gorde.

    Kaleko jarduera debekatu eta gero, are eta arriskutsuago bilakatu da prostituten jarduera. Kaleak arrisku ugari ditu, baina babesa ematen du. Eta hori ez da gutxi, sarritan, salatzeko aukerarik ere ez duten paperik gabeko etorkinentzat.

    Gizarte matxistaren ondorioetako bat da prostituzioa. Eta ez da eztabaida erraza zer egin harekin, arautu edo debekatu. Garbi dago, ordea, prostituzioa ez dela norabide bakarreko arazoa, alegia, sexu zerbitzuak saltzen dituzten emakumeena. Bistan da haiek ez luketela zerbitzurik salduko eroslerik ez balitz.

    Genero indarkeriaren aurkako etengabeko borrokan, prostituten egoera duintzea, zaintzea eta babestea da gizartearen ardura, are eta gehiago jakinda zaurgarritasun eta arrisku gehien duen jardueretako bat dela. Justu kontrakoa egin du gizarte honek gehienetan. Gustu txarrekoa da orain eskuak burura eramatea. Are gustu txarrekoagoa, erasotzaile matxistari justifikazio edo aringarriak bilatzea, biktimen lan jarduera aitzakiatzat hartuta.

    ErantzunEzabatu
  7. BERRIA 2013-06-05

    Komunikazioa. Ekografiak
    Kazetariei dagokie

    Aritz Galarraga

    Shaolin maisuarekin bromaren bat egitea ez da oso zaila izan behar; baina, zer nahi duzue, gaur ez zait ateratzen. Nik ere ikusi ditut hainbat telebista katek erakutsi dituzten irudiak, tipoa salto azkarrak ematen Kung Fu Panda dela sinetsita, depilazio sistema berritzaile bat praktikan jartzen aizto ezin zorrotzago batekin. Baina ileak moztu beharrean beste zerbait moztu izan balu bideo horietan, puskaz hobeto. Eta irudi horiek ikusita, kosta egiten da irenstea hainbat hedabidek Bilboko shaolin maisuaz eman duten morroi arruntaren irudia. Pixka bat ezentrikoa, nahi baduzue, baina gainontzean normala. Horrek, ordea, ez dio aferari kentzen garrantzia. ETB1eko Azpimarra saioan uste dut finkatu zituztela zuzen koordenatuak: biolentzia matxista.

    Ezen Bilboko gimnasio horretan gertatu direnen gainean argi gutxi daukagu oraindik. Esan zuten albistegietan: luzerako izango da ikerketa —jarraian inork konfirmatu gabeko datu parrasta emateko, hori bai—. Baina garbi dagoena da gauza bat: gizonezko batek hiltzeraino jipoitu du emakume bat. Asteleheneko lehen orduetan, saio serioenek esan ziguten emakumea beltza zela, Nigeriakoa, 29 urtekoa, prostituta. Arratsalde parterako dagoeneko datu batzuk ez ziren gehiago esaten. Izan liteke, La Sextako kazetari batek zabaldu bezala, emakumearen lagunek ez dela prostituta esan zutelako. Izan liteke egun osoan eztabaida interesgarri bat eman zelako: ea biolentzia matxistaren biktima izandakoaren inguruan ze datu eman behar diren; kasu honetan —eta egiaztatuko balira datuok—, beltza, afrikarra, batez ere sexu langilea dela nabarmendu beharko litzatekeen. Batzuek zioten ezetz, erasoari garrantzia kentzeko modu bat izan daitekeela, biktima ez hain biktima gisa aurkezteko saio bat prostituta izateagatik. Beste batzuek, aldiz, nabarmendu behar zela zioten, genero afera batean klase eta arraza osagaiak ere bisibilizatu behar direlako.

    Eta ulertzen dut lehen jarrera, oso erraza baita horikeriatan erortzea, jendarte aurreriritzien arabera biktimaren inguruko epai paralelo bat sortzea. Baina garrantzitsuagoa iruditzen zait niri arazoa osotasunean azaltzea. Beraz, esaten den, ez den esaten, nola esaten den iruditzen zait gakoa, informazio bera oso ezberdin erabil daiteke-eta. Eta kazetariei dagokie ondo erabiltzea.

    ErantzunEzabatu