STALIN : LENINISMOAREN OINARRIAK (2)

LENINISMOAREN OINARRIAK (2)

J.V. Stalinek, 

Sverdlov Unibertsitatean 1924an

 belaunaldi leninistari emandako hitzaldiak

BAT:

 LENINISMOAREN SUSTRAI HISTORIKOAK

Leninismoa Inperialismoaren garaian sortu eta garatu zen, Kapitalismoaren kontraesanak muturreraino iritsi zirenean, Langile Iraultza egungo ekintza-gai bihurtu zenean, Langile Klasearen Iraultzarako trebakuntza maila gorenean zegoelarik, aro berri bat zabaltzear, hots, Kapitalismoaren aurka azken kolpea emateko tenorea zabaltzear zegoenean.

Leninek Inperialismoa, “hilzorian dagoen Kapitalismoa” izendatu zuen. Zergatik? Inperialismoak Kapitalismoaren kontraesanak erabat gordintzen dituelako, azken mugetara eramaten dituelako eta kontraesan hauek pixka bat gehiago tenkatuz gero Iraultza hasten delako. Kontraesan hauetatik hiru nabarmenduko ditugu.

Lehena, Lanaren eta Kapitalaren arteko kontraesana da. Inperialismoak herri industrializatuetako trusten, korporazio monopolisten, banketxeen eta finantza oligarkiaren erabateko boterea ordezkatzen du. Erabateko botere honen aurka, Langile Klasearen ohiko tresnak -sindikatuak eta kooperatibak alde batetik eta alderdi parlamentarioak eta borroka parlamentarioa beste alde batetik- baliogabeak direla argi geratzen da. Inperialismoak milioika langilek osatutako masak bidegurutze honetan jartzen ditu: ala Kapitalaren esanetara gero eta gehiago makurtzen zarete, antzinako pasibotasunean erortzen zaretelarik, ala arma berri bat eskuetan hartzen duzue. Inperialismoak Langile Klasea Iraultzara darama.

Bigarren kontraesana, besteren lur eremuak, lehengai iturri berriak lortzear, finantza zirkulu ezberdinen eta potentzia inperialista ezberdinen artean datza. Inperialismoa Kapitala lehengaien jatorrizko lurretara esportatzean datza, iturri horiek modu monopolistan ustiatzeko etengabeko borrokan, lehengaiez gainezka dauden lur horiengatiko gatazka sutsuan, jada banatutako mundua modu berri batean banatzeko saiakeretan, lur berriak konkistatzera doazen finantza talde eta nazio boteretsu berrien eta euren konkistak babestu nahi dituzten finantza talde zaharren eta gainbeheran dauden nazioen aurkako gatazka etengabean datza. Kapitalisten talde ezberdinen arteko borroka gordin honen berezitasuna, nahitaez, besteren lurrak lortzeko guda inperialistak sorrarazten dituela da. Guda hauek, azken finean, Inperialismoa ahultzen du, Kapitalismoa arrakalatzen du eta Iraultza Proletarioa hurbiltzen, Iraultza hau bat-bateko beharrizan bat eginez.

            Hirugarren kontraesana, Nazio “zibilizatu” sorta baten eta kolonietako eta azpiratutako Herrietako ehundaka milioi gizon-emazteen artean datza. Izan ere, Inperialismoa kolonietako eta menpeko Herrietako ehundaka milioi gizon-emazte horien esplotazioa modurik gogorrena, gupidagabeena eta lotsagabeena da. Etekin gizen baino gizenagoak ateratzea: horra esplotazio eta zapalkuntza honen arrazoia. Baina Herri hauen esplotazioa aurrera eramateko, Inperialismoa Herri horietan trenbideak, lantegiak, industriguneak eta merkatal-guneak eraikitzera behartuta agertzen da. “Politika” honen ondorioz, nahitaez, Herri horietan Klase Proletarioa agertuko da, intelektualeria herrikoi bat sortuko da eta hauek nazio kontzientzia sorraraziko dute eta askapen mugimendua azkartuko. Kolonia eta azpiratutako Herri guztietan, salbuespenik gabe, agertu eta zabaltzen ari diren mugimendu iraultzaileei so eginez, hau egiaztatua dagoela argi geratzen da. Hau oso garrantzitsua da Langileriarentzat, koloniak eta Herri azpiratuak Kapitalismoaren erreserba izatetik Langile Iraultzaren erreserba bihurtuz, Kapitalismoaren egoera ahuldu egiten duelako.

            
Laburbilduz, hauek dira Inperialismoak ernaldutako kontraesan nagusiak, lehengo goranzko Kapitalismoa hil-hurreneko Kapitalismo bihurtu dutenak.

Orain dela hamar urte lehertutako guda inperialistaren garrantzia, batez ere hiru kontraesan hauek sorta batean batzean eta hirurak batera agerraraztean datza, modu honetan Langileriaren borroka iraultzaileak azkartuz eta erraztuz.

Beste era batean esanda: Inperialismoak, Iraultza Proletarioa saihestezin egiteaz gain, Kapitalismoaren aurkako eraso zuzenerako baldintza onuragarriak prestatu ditu.

Hau da Leninismoa ernaldu duen nazioarteko egoera.

“Ongi dago, hau halaxe da” esango du norbaitek; “baina zer zerikusi du honek Inperialismoa loratu den Herri klasikoa ez den Errusiarekin? Zer zerikusi du honek guztiak Errusian ihardun zuen Leninekin? Zergatik izan zen Errusia Leninismoaren sorlekua, Iraultza Proletarioaren teoria eta taktikaren jaioterria?” galdetuko du aurreko horrek.

Kontraesan horien guztien puntu komuna Errusia zelako.

Errusia, beste edozein Herri baino gehiago, Iraultza-gose zelako eta honek kontraesan hauek modu iraultzailean gainditzeko gai egiten zutelako; horra aurreko galderei erantzuna.

Lehenik eta behin, Errusia tsarista mota guztietako zapalkuntzetan –kapitalista, koloniala eta militarra- modurik gizagabeenaren eta basatienaren iturri zela esanen dugu. Nork ez daki Errusian Kapitalaren erabateko boterea agintekeria tsaristarekin batzen zela, eta errusiar nazionalismo oldarkorrarekin nahasten, tsarismoak Herri ez errusiarren aurka eginiko basakeriekin eta guda kolonialen ondorioz anexionatuak izan ziren zonalde zabalen –Turkia, Pertsia, Txina- esplotazioarekin elkartzen? Lenin zuzen zegoen tsarismoa “Inperialismo militar-feudala” zela zioenean. Inperialismoaren ezaugarri petralenak bilbatuta eta hamaika aldiz biderkatuta: horra tsarismoa.

Gainera, Errusia tsarista Mendebaldeko Inperialismoaren erreserba garrantzitsua zen, bere ateak Kapitalismoari zabal-zabalik eskaintzen zizkiolako. Inperialismo honek, Errusiaren ekonomiarentzat hain garrantzitsuak diren adar osoak, erregaiak eta metalurgia kasu, bere eskuetan zituen eta baita ere milioika soldadu bere zerbitzura. Gogora ezazue hamalau milioi soldaduk osatutako errusiar armada, guda-fronteetan ingeles eta frantziar Kapitalismoaren etekin itzelen alde bizia eman zuena.

Gainera, tsarismoa ez zen soilik Inperialismoaren Eki Europako txakurra, populazioarengandik milioiak eta milioiak ateratzeko mendebaldeko Inperialismoaren morroia ere bazen: tsarismoak Parisen, Londresen, Berlinen edota Bruselan ateratzen zituen finantza akzioen interesak.

Azkenik, tsarismoa; Turkia, Pertsia edota Txinaren zonalde zabalak banatzerakoan Mendebaldeko Inperialismoaren aliaturik fidagarriena zen. Nork ez daki tsarismoak gerra Ententeko inperialistekin aliantzan egiten zuela, Errusia gerla honen oinarrizko elementu bilakatuz?

Horregatik, tsarismoaren eta mendebaldeko Inperialismoaren interesak elkarlotuta zeuden, uztarri bereko lagun izanik.

Arriskatuko al zen Mendebaldeko Inperialismoa, Ekialdean Errusia zahar tsarista eta burgesa bezalako aliatu garrantzitsu bat eta aldi berean baliabide iturri hain emankor bat galtzera bere indar guztia tsarismo hori defendatzeko eta eusteko Errusiako Iraultzaren aurka erabili gabe? Ez, jakina ezetz!

Honelaxe, hemendik zera ondorioztatzen da: tsarismoa kolpatzen zuenak Inperialismoa kolpatzen zuela, tsarismoaren aurka matxinatzen zena Inperialismoaren aurka matxinatzen zela eta tsarismoa suntsitzen zuena Kapitalismoa suntsitu beharrean aurkitzen zela. Tsarismoaren aurkako Iraultza eta Inperialismoaren aurkako Iraultza, hots, Iraultza Proletarioa, gauza berbera izateko bidean zeuden eta halaxe behar zuen.

             
Bitartean, Errusian, inoiz gertatutako Herri Iraultzarik handiena borborka ari zen, bere aitzindaritzan munduko Langileriarik iraultzaileena zuelarik eta Proletalgo honek aliatu garrantzitsu bezala Errusiako nekazari iraultzaileak zituelarik. Frogatu beharra al dago halako Iraultza bat ezin zitekeela bide erdian gelditu, eta irabaziz gero, Inperialismoaren aurkako matxinadaren bandera eskuan eramanaz aurrera egin behar zuela?

Horregatik, Errusia, Inperialismo ezberdinen kontraesanen amankomuneko puntua zen; ez bakarrik Errusian kontraesan hauek modu nabarmenean, bereziki basati eta jasangaitzean adierazten zirelako, eta ez bakarrik Errusia Mendebaldeko Inperialismoa Ekialdeko koloniekin elkartzen zuen azken honen helduleku garrantzitsua zelako; baita kontraesan hauek modu iraultzailean gainditzeko gai zen indar bat Errusian soilik zegoelako ere. 

Eta honetatik hau ondorioztatu daiteke: Errusiako Iraultzak proletarioa behar zuela izan, eta gainera, hasierako unetik izate internazional bat behar zuela izan; mundu mailako Inperialismoarentzat bere oinarriak dardarka jarriko zituen danbateko bat izango zelarik.

Muga al zitezkeen errusiar komunistak Errusiar Iraultzaren baitan muga nazionalen barneko testuingurura? Ezta hurrik eman ere! Haatik, bai barne egoerak (krisi iraultzaile sakona), zein kanpo egoerak (gerra); testuinguru horretatik irtetera, borroka mundu mailako oholtzara eramatera, Inperialismoaren miseria guztiak agerian jartzera, Kapitalismoaren hondamendiaren derrigortasuna frogatzera, sozialtxobinismoa eta sozialpazifismoa suntsitzera eta azkenik, euren Herrian Kapitalismoa lurperatzera eta Proletalgoarentzat Herri guztietan Kapitalismoa uzkailiko duen arma berri bat –Iraultza Proletarioaren teoria eta taktika- eraikitzera bultzatzen zituen. Errusiar komunistek ezin zuten beste modu batera jokatu; bide honetatik bakarrik lor zitezkeelako mundu mailan Errusiar Iraultza Kapitalismoaren berrezarpenaren aurka sendotuko zuketen aldaketak.

Horregatik izan zen Errusia Leninismoaren sorlekua eta Lenin, errusiar komunisten burua, bere sortzailea.

Errusia eta Leninen artean, XIX. mendearen 40. hamarkadan, Marx eta Engelsen eta Alemaniaren artean gertatu zen antzeko gauza bat gertatu zen. Orduan, Errusia XX. mendearen hasieran zen bezalaxe, Alemanian iraultza burgesa gertatzekoa zen. Honela mintzo zen Marx Manifestu Komunista idazterakoan:

“Komunistak, batez ere, Alemaniari so ari dira, Alemania Iraultza Burges baten atarian dagoelako eta bertan Iraultza, europar testuinguruan orain arte izan diren baldintzarik aurrerakoienetan gertatuko delako, Proletalgoa Ingalaterran XVII. mendean edota Frantzian XVIII. mendean izan zena baino askoz ere garatuago dagoelarik; beraz, Alemaniako Iraultza Burgesa ezin da izan Iraultza Proletarioaren hitzaurrea ez den beste ezer”.

 

           

Beste era batera esanda: Iraultzaren erdigune nagusia Alemania zen.

Ez dago zalantzarik arestian aipatutako arrazoi horregatik Alemania izan dela Sozialismo Zientifikoaren sorlekua, eta Marx eta Engels bere sortzaileak.

Berdina, baina are arrazoi handiagoz, esan genezake XX. mende hasierako Errusiari buruz. Garai horretan, Errusia Iraultza Burgesaren atarian zegoen, eta Iraultza hau XIX. mendeko 40. hamarkadako Alemaniakoa baino aurrerakoiagoa zen testuinguru baten kokatua zegoen, ordukoa baino Proletalgo garatuago batekin (zer esanik ez, Frantziakoarekin eta Ingalaterrakoarekin konparatzen badugu); beraz, inoiz baino gehiago, Iraultza Burges honek Iraultza Proletario baten hitzaurre izan behar zuen.

Ez dago esaterik Leninek 1902an Zer egin? lanean hau idazten zuenean kasualitatez egiten zuenik:

"Gaur, historiak guri (hau da, errusiar marxistoi, J.St) planteatzen digun premiazko zeregin hau, gaur egun edozein Herritako proletalgoak duen premiazko zereginetan iraultzaileena da”.
  
“Zeregin hau burutzeak, hots, ez bakarrik europar erreakzioaren, baizik eta gaur egun halaxe definitu dezakegunez, asiar erreakzioaren azken gotorlekua suntsitzeak, errusiar Langileria nazioarteko Proletalgo iraultzailearen abangoardian jarriko luke” (IV lib. 382 orr)

Beste era batera esanda: Iraultzaren erdigune nagusia Errusia zen.

Eta argi dago Errusian Iraultzaren garapenak Leninen iragarpen hau sobera frogatu duela.

Eta hau kontuan izanik... harrigarria al da halako Iraultza bat aurrera eraman duen eta halako Proletalgo bat duen Herria, Langile Iraultzaren teoria eta taktikaren aberri izatea?

Harrigarria al da Lenin, errusiar proletalgoaren burua, teoria honen eta taktika honen sortzailea eta aldi berean nazioarteko Proletalgoaren burua izatea?

---