Gaur egungo Ezker Abertzalearen kritika (2)

BAREAREN OSTEAN

DATOR EKAITZA

I. Larrea

Andoni Olariaga Azkaratek duela bi aste, igandean, abuztuaren 12an, hain zuzen ere, GARA egunkarian argitaratutako artikuluak polemika bizia sortu du. Idazki interesgarri bezain mamitsu hori igande horretan bertan argitaratu genuen hemen, “Lapiko kritikoa: filosofia, teoria, konjetura (2)” izenarekin.

Geroago, artikulu horren kritika argitaratu dugu, “Andoni Olariaga  Azkarateren pentsamenduaren kritika (1) (Gaur egungo Ezker Abertalearen ideologiaren azterketa kritikoa)”, abuztuaren 14an, eta kritika horrekin segitu dugu Leninen “Estatua eta Iraultza” liburuaren ataletan: “Estatua eta Iraultza (3)”, abuztuaren 16an argitaratua eta “Estatua eta Iraultza (4), hil honen 21ean argitaratua. 

Gaurkoan bertze webgune batzuetan argitaratutako idazki bati ekarri dugu orriotara: Iñaki Larreak izkiriatutako “Barearen ostean dator ekaitza”. ZU ZEU albistarian agertu zen lehen aldikotz abuztuaren 23an, eta egun berean LAPIKO KRITIKOan; biharamunean BORROKA GARAIA DA! web-orrian, eta gaur honat ekarri dugu. Honekin batera iruzkin interesgarrienak ere argitaratuko ditugu. Polemika bizi eta aberats honen berri zuzenki izateko, jo ezazue, mesedez, aipatutako webgunetara.

BAREAREN OSTEAN

DATOR EKAITZA

I. Larrea

Duela aste batzuk Andoni Olariaga ezker abertzalearen estrategiari buruzko kritikaz  “Tsunamiaren ondorengo bestondoaz” (1)  izenburuko artikulua argitaratu zuen. Ezadostasunetik idatzitako erantzun  bat da hau.

-Nire ustez Andonik berdintzen ditu desberdinak diren “politikoa” eta “instituzionala” esanahiak honako hau esaten duenean: ”….ezker abertzalea panorama politikotik kasik desagertuta (itxuraz) egotetik tsunami bat izatera pasa zela, Bildu koalizioaren txaluparen gainean…”. Ezker abertzalea urte luzez egon da instituzioetatik kanporatua, baina egunerokotasun politikoaren erdian egon da urte guzti hauetan, baita espainolismo eta autonomismoaren komunikabideetan ere. Instituzioetatik kanpo egotea eta “panorama politikotik” desagertua egotea ez dira sinonimoak.

-Andoniren ustez Zutik Euskal Herria ! txostenarekin, eta onartu den erarekin, kritikoak garenok honako motibazio hauek mugiarazten gaituzte “….Aitortu behar da erosoagoa zela, ñabardurak ñabardura, statu quoaren kontra egotea soilik: diskurtsoa bera errazago artikulatzen zen (zerbaiten kontra), teoria eta praxiaren artean kontraesanik ere apenas zegoen. Momentu horren falta sumatzen da askorengan”. Honen arabera ilegalizaio eta kartzelaratze masiboen  garai hurbilotan erosoagoak bizi omen ginen, beldurra gehiago ematen ziguten kontraesanik eta eztabaidarik gabe bizi omen ginelako. Barregarria iruditzen zait Andonik puntu honetan esandakoa. Nik kontrakoa esango nuke; Zutik Euskal Herria! inposatzeko eragin duen faktore subjektiborik handienak Estatuaren jazarpena eta sortu zuen itomen sentsazioa izan dira. Noiz bizi ginen lasaiago eta beldur gutxiagorekin militanteok, 2009 baino lehenago ala 2012an?

-Ildo berean Andonik hau baieztatzen du: “…., kontraesan politikoari zaion beldurrak sortzen dituela erreakzio (kritika) horiek…”. Noski, denetarik izango da kritiko eta aldekoen artean, baina barruko kontraesanei beldurrari buruz hitz egiten duenez gogoratu nahi dut ezker abertzalearen azken 30 urtetako  historian lehenengo aldiz militante sektore zabal bati etengabe eta publikoki esaten ari zaiola nahita nahiez onartu behar duela hitzez hitz Zutik Euskal Herria!k esaten duena edo bestela “soberan dagoela”. Eta okerrak eta “deslizeak” garesti ordainduko direla, Josetxo Ibazetarekin gertatutakoak ondo erakusten duenez. Galdera bat: non, noiz, eta nork erabaki  du Batasunaren zuzendaritzak inposatutako txostena baldintza dela  ezker abertzalearen kidea izateko? Azken 30 urtetan askoz baldintza demokratikoagoetan egindako barruko eztabaidetan bozkatutako txostenak onartzea ez zen baldintza herritar batasunaren kidea izateko (horra hor Patxi Zabaletaren adibidea esanguratsua); are gehiago, azpimarratzen zen garrantzitsuena helburu estrategikoekin (independentzia eta sozialismoa) ados egotea zela, eta ez estrategia politiko-armatuarekin ados egotea. Orain, berriz, baldintzak inbertitu dira, estrategia politiko-instituzionala onartzea ezinbestekoa da. Nork erabakita? Nork die beldurra barruko kontraesanei?

 

-Esan dut Batasunaren Zuzendaritza inposatu duela Zutik Euskal Herria ! txostena. Zergatik diot? Honengatik:

•Eztabaida prozesu osoa funtsezko gezur batean oinarritu zen: estrategia politiko-militarra baztertzea eta politiko instituzionala hartzea aurretik ezker abertzalearen erakunde guztien artean adostuta zegoela gezur hutsa zen. (Ikusi Otegiren adierazpen lotsagarriak Bateraguneren epaiketan).

•Aurreko gezurretan oinarrituta soilik eztabaidatu genuen Batasunaren zuzendaritza aurkeztutako txostena (Zutik Euskal Herria !). Zergatik agertu eta desagertu zen Mugarri txostena? Zergatik ezin izan genuen eztabaidatu, zuzendu eta bozkatu estrategia politiko-militarra jarraitzearen aldeko txosten hori? Berriro galdetzen dut; nork die beldurra kontraesanei?

•Zutik Euskal Herria ! txostenari ezin izan genion zuzenketarik egin, ezta bozkatu ere. Gure ekarpenak “jaso” zituzten eztabaidaren moderatzaileek.

•Txostenaren behin betiko idazkera “jakintsuen”  talde batek zehaztu zuen. Non geratu ziren nik  bezalakoek egindako kritikak eta proposamenak? Zenbateko ehunekoren babesa zeukaten? Ezin jakin, guk behintzat.

Batasunaren zuzendaritzaren helburua argia zen: kosta ala kosta 2010ean irekiko zen hauteskunde zikloan legalak izatea instituzioetara itzultzeko. De fakto eta “hechos consumados” politikaren bidez ezker abertzalearen beste erakunde gehienei behartu zitzaien aukeraketa egiten; gehitu Zutik Euskal Herria ! ezartzen zuen estrategia politiko-instituzionala ala suizida izango zen banaketa eragin. Hasieratik erakunde horien aldetik barne kohesioa lehenestu zen eta garai horietan ados banengoen ere egungo deriba ikusita erabaki horren egokitasuna zalantzan jartzen dut egun.

-Andonik honako hau azaltzen du: “….Batzuk kontrakoan gogor tematzen diren arren, borroka instituzionala askapen sozial eta nazionalaren beharrezko beste aurpegi bat da….”. Ados, noski. Baina kritiken gakoa zein da? Borroka instituzionala ez dela erabili behar, ala egungo estrategia politiko-instituzionalaren ildotik borroka instituzionalaren mesederako gainontzeko borroka molde guztiak indargabetzeak ala moteltzeak asimilaziora garamatzala?

Azken hiru lau hamarkadetan eta estrategia politiko-militarraren barruan planteatzen genuen borroka molde guztien arteko osagarritasun egokia zela giltzarria aurrera egiteko eta asimilatuak ez izateko, eta borroka molde horien barruan borroka instituzionala sartzen zen, guztiok dakigun bezala. Eta horrela planteatzen genuen egitasmo independentista eta sozialista garatzeko, batetik oinarri demokratikorik ez zelako eta bestetik asimilazioa ekiditeko. Zentzu horretan PCE, EE edo azken urteotan Aralar-en kasuak jarraitu behar ez ziren adibidetzat jartzen genituen. Oinarri demokratikoak lortu gabe Zutik Euskal Herria ! txostenak estrategia horri amaiera eman dio.  Baina kritikaren gakoa ez da Andonik azaltzen duena, (borroka instituzionala ez dela erabili behar)  baizik eta orain borroka instituzionalak LEHENTASUNA osotzat planteatzen dela gure askatasun nazionala eta soziala lortzeko. Eta borroka instituzionalari ezerk oztopo egin ez diezaion eragozpenak sortu ahal dioten borroka molde guztiak indargabetu egin dira et.  Noraino heldu gaitezke bide instituzional hutsa honetatik beste gai potoloa da, baina nire aburuz Ibarretxeren kasuak nahiko garbi utzi zigun. Eta mesedez, hobe aipatzen ez baditugu balizko desobedientzia zibila eta intsumisioaren bitartekoak; oraino ondo baino hobeto azaldu dute legalizazioa eta lan instituzionala arriskutan jarri  dezaken edozein ekintza eta borroka molde baztertzen ari direla, bortitzak zein baketsuak.

-Ados nago Andonik esaten duenean: “….Kontua oreka bilatzea da, alde bat edo beste puzteak… ekar ditzakeen arazoak saihesteko….”. Eta jarraian Che Guevararen eredua aipatzen du egungo estrategia politiko-instituzionalaren aldeko argudio moduan.

Nik ere uste dut oreka beharrezkoa dela, horregatik kritikatzen dut oreka hori erabat desagertu izana eta ia gure indar guztiak borroka molde bakar batean jarri ditugula. Che Guevararen adibidea aipatzeari dagokionez, badirudi Andoniri ahaztu zaiola Cubako ministroa izatera heldu zela armen bidez boterea (eta ez soilik gobernua) eskuratu zutelako. Eta Andonik Che-ren eredua aipatzen duela profitatuz….. hona hemen  berak esandako zerbait:

“…Son pequeñas colinas dominadas por el fuego de la artillería enemiga. La colina parlamento, la colina legalidad, la colina huelga económica legal, la colina aumento de salarios, la colina constitución burguesa, la colina liberación de un héroe popular…. Y lo peor de todo es que para ganar estas posiciones hay que intervenir en el juego político del estado burgués y para lograr el permiso de actuar en este peligroso juego, hay que demostrar que se puede estar dentro de la democracia burguesa. Hay que demostrar que se es bueno, que no se es peligroso, que no se le ocurrirá a nadie asaltar cuarteles, ni trenes, ni destruir puentes, ni ajusticiar esbirros, ni torturadores, ni alzarse en las montañas,….”, “…. una elección que se pierde por menos votos que la anterior; una huelga que se gana, diez que se pierden; un paso que se avanza, diez que se retroceden; una victoria sectorial por aquí, diez derrotas por allá. Y, en el momento preciso, se cambian las reglas de juego y hay que volver a empezar.”(3).

Bai, bai, badakit; Amerika XX. mendeko 60. hamarkadan esanda….. baina zergatik egiten zait hain hurbila?

-Ados nago honekin ere : “….Eta ondoren, fidelitatea, batera egotea ezinbestekoa delako…” baina nire ustez barruko fidelitatea mila zatitan puskatu zen Zutik Euskal Herria ! inposatzearen prozesuan, Iruñako agerraldian bezalako “hechos consumados”ekin, Sorturen estatutuekin edota Bateraguneren epaiketan dozenaka mikrofono eta kameren aurrean  ikusi genuen Otegiren “strip-tease” negargarriarekin. Zerrenda etengabe luzatzen ari diren beste  kasu batzuk ahaztu barik.

-Ados nagoen Andoniren beste esaldi borobila: “….Alegia, etsaiari esaten baldin badiot nire erasoa mendebaldetik izango dela, eta arratsaldean sartuko naizela artilleria eta zalduneria guztiarekin, nire porrota aldez aurretik ziurtatuta dago….”. Batzarretan askotan entzun dudan esaldia da, baina beti estrategia politiko-militarraren barruan eta bere alde erabilita. Egungo estrategia politiko-instituzionalarekin etsaiak, Frantzia eta Espainiako Estatuek, badakite nondik eta nola izango da gure erasoa; haiek ezarri diguten arroila instituzionaletik hain zuzen ere, artilleria eta zalduneriarik gabe. Mirariak gerta daitezke noski, baina esango nuke porrota (asimilazioa ala banaketa) ziurtatuta daukagula.

-Andoniren beste esaldi kontrajarri bat: “….bide guztiak zabalik izan behar dira, badaezpada. Gerraren artea, bere formetan, ez baita asko aldatu antzinatik hona…..” . Bide guztiak zabalik? Bat izan ezik (instituzionala) gainontzeko gehienak  itxi ala moteldu direnean? Batek daki zer esango lukeen Sun Tzu-k hemengo eta egungo “Gerraren Artea”ri buruz, baina ez zela oso ados egongo uste dut.

-Andonik bere idazkia amaitzen du Otegiren iritzi batekin: “….ezker abertzalearen arazo handienetako bat izan dela estatuak garaitzen ari zituenean ez dela jabetu izan horretaz…”. Bai antzeko zerbait gertatu zait niri, baina une eta arrazoi desberdinengatik. Nire ustez Zutik Euskal Herria ! inposatzea izan da galeraren adierazpenik argiena. RuGalcabak ilegalizazioaren bidez “votos o bombas” dilema jarri zigunean, (hau da, ezker abertzalearen oinarria kolpatzea eta instituzioetarako bidea moztea gu geuk erakunde armatuari gelditzen eskatzeko), ez nuen ondo neurtu zenbateraino izango zen estrategia horren arrakasta. Bateraguneren epaiketan eta Otegiren ahotik egiaztatu ahal izan nuen zenbateraino izan zen. Estatuak lortu du bere helburu estrategiko bat eta horri orain deitzen diogu “garai berrien” lorpena eta garaipena. Eta ez dut zalantzarik ezker abertzalea barruan batzuk bere garipen pertsonal moduan ikusten dutela. (3)

-Amaitzeko, nire indarren arabera lan egingo dut Mintegi lehendakaria izan dadila; estrategia politiko-instituzionalaren  antzutasuna  ahalik eta lasterren  agerian geratzea da gerta dakigukeen hoberena. Zer gertatuko da orduan? Apustu egingo nuke batzuek jarraituko dutela esaten legalak izatea eta instituzioetan egotea lehentasunak direla eta arriskutan jarri ditzaketen gainontzeko borroka moldeak baztertu behar direla. Okertuko naizela? Askoz hobe. Bihotzetik postuko naiz.

(1)    “Tsunami ondorengo bestondoaz” Lapiko Kritikoa. 

(2)     “Ernesto “Che” Guevara. Textos Revolucionarios” Txalaparta. (Verde  Olivo, 6 de octubre de 1968).

(3)    “Hasi da barne eztabaidaren kontaketa” Xabier Lekuona.