ESTATUA
ETA IRAULTZA
(2)
ESTATUARI
BURUZKO TEORIA MARXISTA
ETA
PROLETARGOAREN EGINKIZUNAK IRAULTZAN
LENIN
Leninen liburu sakon
eta aberats honekin segitzen dugu, gaurkotasun izugarria duelakotz, Vladimir
Ilitx-en idazki gehienak bezalaxe. Ez dugu inor aspertu eta gogaitu nahi gure hausnarketa
eta gogoetekin, eztabaida piztuko balitz (agian bai! Behin eta berriz “saldu”
nahi zaigun “Euskal Estatua” edota “Estatu Baskoa”ri buruzko polemika
eta diskusioa sortuko da noizbait gure artean?) orduantxe erranen genituzke
erran beharrekoak.
Anartean, hitza Lenini
berari uzten diogu, hori bai, azpimarra batzuen laguntzaz, gure ustez gaur
egungo egoera politikoan eragina izan dezaketen gogoeta eta esaldietan ezarri
ditugunak. Testu hau irakurtzean agian hobeki ulertuko da zergatik hasi garen
blog honetan Marxen testu zail eta ezinago dentso batekin: “Feuerbachi buruzko tesiak”,
alegia. Zozokeria dirudi, bainan halaxe dela uste dugu: Lenin zinez ulertzeko,
Marx estudiatu behar da sakonki. Era berean, Marx bere osotasunean
konprenitzeko, Feuerbach eta Hegel irakurri eta aztertu behar dira. Hori da
Praxi Iraultzailearen Filosofiaren bidea.
I.-
KAPITULUA
KLASE-SOZIETATEA
ETA ESTATUA
1.-
ESTATUA, KLASEEN ARTEKO KONTRAESANEN IZAERA ERAMANGAITZAREN PRODUKTUA
“Marxen doktrinarekin
gaur egun, Historian pentsalari
iraultzaileen doktrinarekin eta askatasunaren
aldeko borrokan klase zapalduen buruzagien doktrinarekin behin eta berriz
gertatu dena gertatzen da.
Marxismoaren halako
“konponketaren” aurrean eskua ematen diote elkarri gaur egun burgesiak eta langileen mugimenduko oportunistek. Ahantzi egiten dute,
bigarren maila batera baztertzen dute, desitxuratu egiten dute doktrina honen alderdi iraultzailea, bere izpiritu iraultzailea.
Lehen mailan
jarrarazten dute, goretsi egiten dute burgesiarentzat
onargarri dena edo hori ematen duena. Sozial-chauvinista guztiak dira gaur
egun -bromak alde batera utzita!- “marxistak”. Eta gero eta
maiztasun handiagoz, zientzialari burges alemaniarrek, atzo oraindik marxismoa
birrintzen espezialistak zirenak, gaur Marx
nazional-alemaniar batez hitz egiten dute, hauen arabera, hain zoragarri
antolaturiko langile elkarte hauek hezi zituena, harrapakeriaren gerra aurrera
eramateko!
Horrelako egoeraren aitzinean, marxismoaren desitxuratzearen zabalkunde ikaragarri honen aurrean, gure eginkizuna, batez ere, Marxen Estatuari buruzko benetako teoria berreskuratzean datza. Honetarako beharrezkoa da Marxen eta Engelsen idazlanetako pasarte sorta oso bat aipatzea. Bistan da, aipamen luzeek azalpena astun egiten dute eta ez diote ezertan laguntzen idazki honi izaera herrikoia ematen. Bainan erabat ezinezkoa da hauek alde batera uztea. Ez dago beste erremediorik, Marx eta Engelsen idazlanetako Estatuaren inguruko pasarte guztiak, edo, gutxienez pasarte erabakigarri guztiak, ahal den modurik zabalenean aipatzea baizik, honela, irakurleak bere kabuz sozialismo zientifikoaren sortzaileen ideien multzoaren eta hauen garapenaren nozio bat osa dezan, hala nola, gaur egun nagusi den “kautskysmoak” egindako ideia hauen desitxuratze guztia dokumentalki frogatua eta argitasun osoz agerian egon dadin.
Has gaitezen F.
Engelsen lanik ezagunenarekin: “Familiaren, jabetza pribatuaren eta
Estatuaren jatorria”. (...)
“Estatua -dio
Engelsek bere analisi historikoa laburtuz- ez da inondik inora sozietateari kanpotik
inposaturiko botere bat; ez da “ideia moralen errealitatea” ere, Hegelek
baieztatzen duen moduan. Hobeki esanda, sozietatearen produktua da, hau garapen
maila jakin batera iristen denean; sozietate hau bere buruarekin konponezinezko
kontraesanean korapilatu delako eta uxatzeko gai ez den antagonismo
eramangaitzetan zatiturik dagoelako aitorpena da. Bainan antagonismo hauek,
elkar jan ez dezaten eta sozietatea borroka antzu batean ahi ez dezaten,
beharrezko gertatzen da itxuraz sozietatearen gainetik kokaturik dagoen botere
bat, talka leun dezan eta hau “ordenaren” mugetan manten dezan. Sozietatetik
jaiotako botere hori, baina beraren gainetik jarri eta berarengandik
geroz eta gehiago banatzen den hori da Estatua.”
Hemen, argitasun osoz
adierazirik agertzen da, Estatuaren paper historikoari eta esanahiari
dagokionez marxismoak duen funtsezko ideia. Estatua klaseen arteko kontraesanen
izaera
eramangaitzaren produktua eta seinalea da. Estatua, klaseen arteko
kontraesanak objektiboki adiskidetu ezin diren lekuan, momentuan eta graduan
sortzen da. Eta alderantziz: Estatuaren existentziak klaseen arteko kontraesanak
eramangaitzak direla frogatzen du.
Puntu garrantzitsu eta
kardinal honetan hasten da, hain zuzen ere, oinarrizko bi norabide jarraitzen dituen marxismoaren desitxuratzea.
Alde batetik, ideologo burgesek eta burges
txikiek, gertaera historiko eztabaidaezinengatik Estatua klaseen arteko kontraesanak eta klaseen arteko borroka dagoen tokian bakarrik existitzen dela
onartzera behartuta egonik, Marx “zuzentzen” dute Marx, halako
moduan, ezen Estatua, klaseen adiskidetzerako organo bezala
agerrarazten duten.
Marxen arabera, Estatua ezin izanen luke sortu ezta
mantendu ere klaseen adiskidetzea posible balitz. Irakasle eta
publizista zikoitzen eta filistearraren arabera -pausu bakoitzeko, borondate
onez, Marx inbokatzen
dutela!- klaseak adiskidetzen dituena hain zuzen ere Estatua da.
Marxen arabera, Estatua klase-dominazio organoa da, klase batek bestea zapaltzeko organoa; klaseen arteko talkak leunduz, zapalkuntza hau legeztatu eta finkatzen duen “ordenaren” sorkuntza da. Politiko burges txikien ustez, ordena, hain zuzen ere, klaseen arteko adiskidetzea da eta ez klase batek bestea zapaltzea. Talkak leuntzeak beraientzat adiskidetzea esan nahi du, eta ez klase zapalduei beren zapaltzaileak azpiratzeko borroka bide eta prozedura jakin batzuk kentzea.
Adibidez, 1917ko
iraultzan zehar, Estatuaren esanahiaren eta paperaren arazoa bere tamaina osoan
planteatu zelarik, arlo praktikoan,
berehalako ekintzarako arazo
bezala, eta, gainera, masen ekintza
bezala, sozial-iraultzaile guztiak (eseristak) eta mentxebike guztiak (orduko
erreformista, sozialdemokrata eta likidazionistak ... - ohar hau gurea da: EIS -)
bat batean eta erabat, “Estatuarengatiko” klaseen “adiskidetzearen”
teoria burges txikian jausi ziren.
Bi alderdi hauetako politikari hauen kontaezinezko ebazpen eta artikulu pila daude “adiskidetzearen” teoria zikoitz eta filistearraz saturaturik. Estatua klase jakin baten dominazio organoa dela eta honek ezin duela bere antipodarekin (klase kontrajarriarekin) adiskidetu, demokrazia burges txikiak inoiz ulertu ezin izanen duen zerbait da. Estatuarenganako duten jarrera da, gure sozial-iraultzaileak eta mentxebikeak inondik inora sozialistak ez direla erakusten duen sintoma nabarmenetako bat (guk boltxebikeok beti mantendu dugun moduan), fraseologia ia sozialista duten demokrata burges txikiak direla adierazten duelarik.
Beste aldetik,
marxismoaren desitxuratze “kautskyarra” dezente zoliagoa da. “Teorikoki” ez da
ukatzen Estatua klase dominaziorako organoa dela, ezta klaseen arteko
kontraesanak eramangaitzak direla ere. Bainan aitzakotzat hartzen ez dena edo
ezkutatzen dena hauxe da: Estatua klaseen arteko kontraesanen izaera eramangaitzaren
produktua bada, sozietatearen gainetik dagoen eta sozietatetik “gero
eta gehiago dibortziatzen den” indar bat bada, argi geratzen da klase zapalduaren askatzea ezinezkoa
dela, ez bakarrik iraultza biolento bat gabe, baizik eta Estatu boterearen
aparatuaren suntsiketarik gabe ere, hau klase dominatzaileak sortua izan
den eta “dibortzio” honen gorpuztea den aldetik.
Geroago ikusiko dugun
moduan, Marx, iraultzaren eginkizunen
analisi historiko konkretuaren bidez, zorroztasunik osoenarekin iritsi
zen berez teorikoki argia den ondorio honetara. Eta ondorio hau da hain zuzen
ere, -ondoko orrialdeetan xehetasun osoz azalduko dugun bezala- Kautskyk ... “ahantzi”
eta faltsutu duena.
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina