UPNk onartu du
Castejon eta Iruñea artean
baino ez dutela eginen AHTa
«Zurrumurruei» aurre egitera agertu zen Nafarroako
Gobernuko Sustapen kontseilari Luis Zarraluki atzo, Nafarroako
Parlamentura. Aralar-NaBaik, Sustrai Erakuntza Fundazioak eta AHT
Gelditu! Elkarlanak aurreratutakoa onartu bertzerik ez zuen egin, ordea:
Nafarroako AHT abiadura handiko trenaren egungo proiektua ez dela
eginen.
AHTari Castejon eta Iruñea arteko zatian baino ez diote eutsiko.
Castejon eta Zaragoza (Espainia) arteko lotura, eta Iruñea eta Gasteiz
artekoa, egungo trenbidea moldatuz eginen dute. Beste errail bat
jarriko dute, hirugarrena, egungo bidea Europak ezartzen duen
zabalerara egokitzeko. Iruñea Euskal Y-arekin Gipuzkoatik lotzeko proiektua, beraz, bazter gelditu da.
Info +:Berria
Oraingoz,
behintzat. Horixe zehaztu zuen Zarralukik. Kontseilariak argi utzi
zuen egungo egoera ekonomikoak bultzatuta egokitu dutela proiektua, eta
nabarmendu zuen, batez ere, denbora epeak aldatu direla. Hau da, gaur
egun ezin egin daitekeena etorkizunean gauzatzeko aukera ez zuela
bazter utziko. Orain mahai gainean jarri duten egitasmoa ere «urrats
garrantzitsua» dela erantsi zuen. «Zentzuzkoa, gainera, egungo
testuinguruan». Beraz, etorkizunean Castejongo eta Iruñeko loturak
abiadura handian egiteko aukera ez zuen baztertu nahi izan. «Eusko
Jaurlaritzak Iruñea eta Euskal Y-aren arteko Ezkio-Itsaso
bitarteko loturaren alde egiten du. Lanean ari gara haiekin eta
Espainiako Gobernuarekin. Madrilera joanen gara alternatibak aztertzera.
Ez dugu aukera hori bazter uzten, baina luzera begirako helburua da.
2024rako? Auskalo! Zaila ikusten dut», onartu zuen Zarralukik.
1.200 milioiko aurrekontua
Proiektu berriaren aurrekontua, osoa, 1.200 milioi euro ingurukoa
izanen dela azaldu zuen Sustapen kontseilariak. Orain arteko
egitasmoarena 4.000 milioi eurokoa zen. Abiadura handiko trenaren
kilometro bakoitzaren gastua zenbatekoa den azaldu zuen Zarralukik:
Nafarroan, hamar milioi eurokoa. «Hamarrera ez da ailegatzen», zehaztu
zuen kontseilariak. Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan, batez beste, 40
milioi euro ingurukoa dela gaineratu zuen. Hirugarren erraila egiteko
aukera anitzez ere merkeagoa da, aldiz. «Bi milioi eurokoa da gure
aurrekontua, kilometro bakoitzeko, trenbideko langak kendu behar
badira. Langak kendu gabe, aurrekontua milioi bat eurokoa da,
kilometroko».
Nafarroako Gobernuak Espainiarekin duen akordioaren arabera, lanak
Madrilek ordaintzen ditu, baina Nafarroak aurreratzen du dirua. Sistema
egokitu nahi du UPNk, kopuru hori Nafarroak urtero Espainiako
Gobernuari ematen dion sailetik kentzeko, eta, modu horretan, «lan
horiek Nafarroari bertze gasturik ez eragiteko». Zarralukik azaldu zuen
proiektuan egindako moldaketak ontzat jo dituela Espainiak, eta,
ondorioz, hitzarmen berria sinatu beharko dutela datozen hilabeteetan.
Sustapen Batzordeko parlamentarien artean askotariko iritziak eragin
zituzten Zarralukiren atzoko hitzek. PSNko Maite Esporrin haserre
agertu zen gobernuak egindako aldaketekin; Bilduk, Aralar-NaBaik eta
Ezkerrak, berriz, ontzat jo zituzten. UPNk uste du proiektu berriak
«oinarrizko aldaketarik» ez duela eraginen; halaxe erran zuen atzo
parlamentuan alderdi horretako parlamentari Marivi Castillok. PPNk,
berriz, egoera ekonomikoa kontuan hartuta, «egin beharreko» urratsa
zela nabarmendu zuen.
PSNko Maite Esporrinek, berriz, Espainiako Gobernuari eskatu zizkion
kontuak. «Ezaugarri behineneko trenaren aldekoak gara gu. Aldaketek
Nafarroari egiten diote kalte. PPk proiektuaren alde eginen zuela erran
zigun, baina engainatu egin gaitu, beti bezala».
Bertzelako balorazioa egin zuen Bilduko parlamentari Victor Rubiok.
Proiektuan egindako aldaketak ontzat eman zituen, eta ontzat eman zuen,
halaber, aurrekontuak nabarmen behera egin izana. Castejon eta Iruñea
arteko zatian abiadura handiko trenari eustea, hala ere, gogor
kritikatu zuen parlamentariak. Izan ere, Zaragozarako eta Gasteizerako
bidearekin loturarik gabe, 65 kilometroko irla baten modukoa izanen da
AHTa zati horretan. Nafarroako Gobernuak proiektu hori egiteko zer
interes duen galdetu zuen parlamentariak. «Asmo horrekin aurrera
jarraitzen badu gobernuak, AHTa Los Arcoseko zirkuituaren gisakoa
izanen da; hori bai, zuzena».
Aralar-NaBaiko Juan Carlos Longasek Castejon eta Iruñea arteko zatia
ere eginen ote duten zalantzan jarri zuen. «Castejon eta Iruñea
artekoa izanen da, edo Tafallan geldituko da abiadura handiko trena?»,
galdetu zion kontseilariari.
Ezkerrako Marisa de Simonek ere «berri ontzat» jo zuen hasierako
bidetik 65 kilometro baino ez egitea eta aurrekontua murriztu izana.
Castejon eta Iruñea arteko zatia egiteak zentzurik ez duela erantsi
zuen, ordea, eta egindako aldaketek agerian utzi dutela «porrot egin»
duela gobernuak.
Geroa Baik ere, prentsa ohar baten bidez, «porrot handitzat» jo zuen
UPNk ezaugarri behineneko trenari buruz egin duen kudeaketa. Gobernuak
Castejon eta Iruñea arteko zatia bakarrik eginen duela onartu eta
gero, zati horren inguruko «informazio zehatza» eskatu du koalizioak.
Castejon eta Iruñea arteko AHTaren zatia bertan behera uzteko eskatu
zutenekin bat egin zuen AHT Gelditu taldeak atzo. Euskadi Irratian
mintzatu zen Gorka Ovejero, Nafarroako presidente Yolanda Barcinari
tartakada emateagatik epaituko duten kideetako bat. «Halako zati
txikian abiadura handiko trenak ez du zentzurik», erran zuen.
Administrazioak AHTaren kostuei aurre egiteko zailtasun handiak
dituztela erantsi zuen.
Castejon-Iruñea zatiko aurrekontua 675 milioi eurokoa dela azaldu
zuen. Kopuru hori, 65 kilometroko tarterako. Aurreztuko den denborak
ere ez duela justifikatzen gaineratu zuen. Gaur egungo Iruñea eta
Madril arteko bidaiarekin alderatuta, 25-30 minutu aurreztuko dira,
Luis Zarraluki kontseilariaren hitzetan. Ovejeroren arabera, Castejon
eta Iruñea arteko zatian zortzi minutu baino ez lirateke aurreztuko.
AHTarentzat dirurik ez dela eta loturarik gabeko zatiak zentzugabekeria
direla berretsi zuen.
Bi uharte eta basamortu bat
Iazko
urrian izan zen, Nafarroako Parlamentuko batzorde batean. Yolanda
Barcina presidenteak Manu Aierdi Geroa Baiko parlamentarioaren galdera
bati erantzun zion proiektu estrategikoei buruz. Haien artean kokatu
zuen presidenteak abiadura handiko trena (AHT). «Ezin ditugu obrak
gelditu. Ziur naiz berehala lotuko dugula Euskal Y-arekin, eta, haren bidez, Frantziarekin».
Atzo mapa bat eman zien Luis Zarraluki Sustapen kontseilariak
parlamentariei eta kazetariei. Hartan, Castejon eta Iruñea arteko AHT
zatia baino ez da ageri, hegoaldetik eta iparraldetik bakartuta.
«Uharte bat», Yolanda Barcina UPNko presidenteak berak aste honetan
adierazi duenez.
Alegia, Frantziarekin loturarik ez. Madrilekin ere ez. Eta galdera
berehala dator: zertarako Castejon eta Iruñea arteko loturarik gabeko
AHT zati hori? Berez, gastu itzela eskatzen du obra horrek, eta hasi
baino ez dute egin. Oraingoz Castejon eta Alesbes arteko zatian
bakarrik sartu dira makinak, eta aurrekontu osoaren zati ñimiño bat
besterik ez du erabili administrazioak: hamasei milioi euro inguru.
Erraza luke Barcinaren gobernuak: lanak bertan behera utzi, eta, kasik
inolako ondoriorik gabe, 1.200 milioi euro aurrezteko moduan legoke.
Ederki etorriko litzaioke dirutza hori presidenteari, besteak beste,
azkenaldian bere guraizeek ederki astindu dituzten osasunean, hezkuntzan
eta gizarte politiketan inbertsioak egiteko.
Nafarroan uharte bat izango da AHTa. Eta Araban, Bizkaian eta
Gipuzkoan ere ikusteko dago. Izan ere, hurrengo hilabetean erabaki
behar du François Hollanderen gobernuak ea Lapurdiko AHTa eraikiko
duen. Gobernuak mahai gainean dituen txosten gehienek —besteak beste,
Mugikortasuna 21 Batzordeak egindakoak— zati hori baztertzeko
aholkatzen diote, Bordele eta Tolosa (Okzitania) artekoa lehenetsita.
Burgos eta Gasteiz arteko tartean obrak ez dituzte hasi ere egin,
eta ez dago horretarako eperik. Berriki Burgosko gobernu
ordezkariordeak Ventas de Baños-Burgos zatiko lanetara egindako bisita
batean adierazi du korridore horrek zati konplexu batzuk dituela
—adibidez, Pancorboko haitzartetik igarotzea— eta ez dutela oraindik
zehaztu nola egin. Eta, hori gutxi balitz, Bilbo, Gasteiz eta
Donostiako geltoki berrien proiektuak oraindik ez daude guztiz
zehaztuta. Aurreko Jaurlaritzako agintariek aitortu zuten
behin-behineko loturak egingo dituztela geltoki zaharretara, berriak
eraiki bitartean. Horri denari erantsi behar zaio berehala zuzentzeko
itxurarik ez duen egoera ekonomiko txarra.
Iaz Eusko Jaurlaritzak ‘Euskal Y’-a: herri proiektu bat, nazioarteko lotura bat
txostena aurkeztu zuen, eta lehen lerroetan azaldu zuen azpiegituraren
xedea: «Europarekiko trenbide bidezko integrazio egoki bat bermatzea».
Denbora badoa eta gero eta lausoago geratzen ari da argudio hori. Eta,
bidenabar, gero eta zalantzazkoagoa da agintariek urte hauetan egin
duten kudeaketa. Tren lasterrak kilometro askotara dauden hiriak lotzeko
egin ohi dira munduan. Euskal Herrian loturarik gabeko bi trenbide
daude, oraingoz, eraikitze bidean. Ia 2.000 milioi euro gastatuta. Paris
eta Madril, lehen bezain urrun. Bi uharte, eta, erdian, basamortu bat.
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina