LEHEN ORRIALDEA

Euskal Iraultza Sozialistaren bidean...



Aupa denok! Ongi etorri!

Blog honen helburua Euskal Iraultza Sozialistaz gogoeta eta eztabaida egitea da.
Karl Marx militante komunista iraultzailearen esaldi maiteen bidean kokatzen gara:
"De omnibus dubitandum" : "Guztia zalantzan jarri"
"Nihil humanum a me alienum puto": "Humanoa den ezer, ez dut arrotzat jotzen".

Iritzi eta gogoeta guztiak, ados egon ala ez, ongi etorriak dira, adimen kolektiboa eztabaidatuz eraikitzen baita.
Baldintza bakarra: irainak eta zakarkeriak ez erabiltzea, eta eztabaida datuz eta dataz, arrazoiz zein argudioz egitea, jendetasunez eta adeitasunez.
Oroz gainetik, geure egiten dugu XVI. mendeko komunista iraultzaileen oihua:

OMNIA SUNT COMMUNIA!!!

2013/05/03

Uxue Alberdi: emakume, bertsolari, feminista

Uxue Alberdi:

"Feminismoak balio dit

 edozein gai beste era batera begiratzeko"

 

Durango - 2013ko apirilaren 29a, 08:31
anboto.org weborritik hartua / Bilgune Feministari esker!
Platerueneko Bertsozale Eskola zabalduko du Uxue Alberdik, maiatzaren 9an. Feminismotik jardungo du.

Zergatik, noiztik, begiratu bertsolaritza faminismotik? 

Gai hau nahiko berria da bertsolaritzan: Maialen Lujanbiok 2005ean eskaini zuen bere esperientziari buruzko berbaldia. Etiketa hori ipini ez bazion ere, edukia guztiz feminista izan zen. Askorentzako errebelatzailea izan zen hitzaldi hori, eta ordutik gu ere hasi ginen feminismoan janzten, nola jokatzen dugun ulertzen, eta praktikoki eta teorikoki ere ikasten genuena bertsolaritzan aplikatzen: emakume eta feminista bezala nola kantatu nahi genuen erabakitzen.

Zer jaso zenuten hitzaldi hartatik? Zergatik izan zen mugarri? 


Nik uste mugarria izan zela, Maialenek hitzetan jarri zuelako gu aspalditik sentitzen ari ginena. Mugarria da, kontzientzia hartzea ez zarela neutroa, inor ez dela neutroa, gure sexuaren arabera kargatuta daukagula generoaren motxila, eta horrek bizitzan eta bertsotan eragiten digula. Emakumeok ez gara bertsolaritzaren jardunak eskatzen dituen hainbat gaitasun garatzeko trebatuak izan: zentroa izateko ez gaituzte hezi, ezta arriskatzeko ere, hanka sartzeko, edota gure iritzia azken muturreraino mantentzeko... Emakume askori bereziki kostatzen zaizkigun berezko ezaugarriak dauzka bertsolaritzak.

Gai horiei buruzko gogoetak konpartitzeko, Plateruenekoa bezalako berbaldiak eskaini dituzue azkenaldian.

Bai, eta tailerretan parte hartu ere bai. Orain 10 urte, inork ez zuen honetaz berbarik egiten; orain ahotan darabilgu, behintzat. Izan ere, 2003an bildu ziren bertsotan eta bertsoaren inguruan zebiltzan emakumeak lehenbiziko aldiz. Beraiek euren nortasunari egozten zizkieten zenbait ezaugarri eraikuntza sozialaren ondorio zirela konturatu ziren: ez direla kasualitatea.

Zer eskaini dizu zuri begirada feminista horrek?

20-22 urterekin hasi nintzen kontzientzia feminista hartzen, eta aurkikuntza izan da niretzat: nire burua, bertsolaritza, bertsotan sentitzen dudana, eta mundua ulertzeko era. Feminismoak tresnak ematen dizkizu generoa deseraikitzeko, eta saiatzeko inertzietatik kanpo kantatzeko. Bertsolari bakoitzak pentsatu behar du nola kokatzen den, esaterako, sexuaren, harremanen, egoera politikoaren aurrean. Feminismoak eman dit talaia bat gauzei ertzetik, ezkerretik, modu sortzailean begiratzeko. Balio dit gai guztiei beste era batean begiratzeko.

Zein da hitzaldian transmititu gura duzuen ideia nagusia? 

Gure asmoa ez da inor epaitzea, gu lagundu gaituen teoria bat eta tresna batzuk plazaratzea baizik. Ideia nagusia da, ez dezagula pentsatu neutroak garenik; bertsolaritza ez da neutroa, bertsolariak ez gara neutroak, ezta entzuleak, epaileak, edo gaiak ere. Emakume eta gizonak oso modu desberdinean jarduten dugu, oso modu desberdinean epaitzen dugu gizon bat edo emakume bat, oso rol desberdinak espero ditugu gaietan... Hori dena feminismoaren tresnekin saiatzen gara ulertzen, eta deseroso sentiarazten gaituen hori aldatzen.

Zelakoa izango da berbaldia?

Teorikoa da, baina mami guztia anekdotekin eta adibide praktikoekin, gertatutako gauzekin azaltzen saiatzen gara. Anekdota asko oso graziosoak dira, eta jendeak barre asko egiten du hitzaldietan. Amaieran, iritziak trukatzeko aukera ematen dugu beti.

Esaterako, zelako egoerak kontatzen dituzue berbaldian? 

Hizkuntza ez dela neutroa esaten dugu, esaterako, eta hori anekdota batekin azaldu: Jon Maia eta biok geunden bertso afari batean, eta maleta handi bat atera ziguten txapel, peluka eta hainbat objekturekin. Momentu batean bibradore bat atera genuen maletatik: hasi ginen bibradoreari, zakilari buruz kantatzen. Oso erraz ari ginen, eta jendea barrez: oso ondo hartzen baitugu denok zakilaren inguruko umorea. Oso ohituta gaude. Une batean, baina, “egongo gara askatasunean zakilaz adina txiste aluaz egiten ditugunean” kantatu nuen, eta publiko guztia isildu egin zen, aulkietan deseroso mugitzen hasi ziren. Saioa amaitzean, Jon Maiak berak esan zidan: “25 urte daramatzat plazetan, eta hau izan da ‘alua’ esan dudan lehenengo aldia”. Horrek ikustarazten du errealitate osoa: gizonen sexualitateaz eta desiraz etengabe kantatzen da; emakumeen desira beti da objektua.

1 iruzkin:


  1. Euskalgintza izango bada, feminista ere izan beharko da…

    Api21 by barberenea
    BLOGAK.GOIENA.NET/BARBERENEA

    Egunotan egin dira jardunaldi feministak Arrasaten, Emakume Txokoaren 10. urteurrena ospatzearen aitzakiapean. Egitarau txukuna eta parte hartze ona, zentzu horretan bejondeiela antolatzaileei.

    Halere, jardunaldiek utzi dute ere albo eztabaida eta kalapitarik. Arrasaten feminismoaz den ezagutza edo ezagutza ezaren adierazgarri. Eta zein izen da bada polemikaren sorburua? Arrasateko Gaztetxea erabiltzea emakumeentzat (soilik emakumeentzat) jai bat egiteko.

    Ez noa orain polemika horretan sakontzera, jakin baitakit buelta eta errebueltak izan direna… Bakarrik gehitu nahiko nuke niri ez zaidala batere arraroa egin emakumeek jaia bakarrik ospatu nahi izana. Eta hau da ziurrenik nire bizitzan urte asko euskaldunon elkarteen bueltan eman ditudala, eta bertan aspaldian teorizatu da batez ere Txepetxen eskutik euskaldunon trinkotu beharraz egoera linguistiko asimetrikoari buelta eman nahi badiogu. Hots, kolektibo zapaldu baten boteretze fasea ulertzea errazagoa dela norbera koletibo zapalduren baten kide bada eta boteretze gogoetak edo saiakerak (euskalgintzaren kasuan TELP, elkartegintza, intsumisioa adib) egin baditu.

    Noski, gehienok gara aldi berean kolektibo zapaltzaile/zapaldutako kide…

    Bestalde, Txatxilipurdi elkartean “Haurren hiria” filosofia hausnartzen, barneratzen, kritikatzen eta aplikatzen ari gara azken hilabeteotan. Haurrak herritar gisa aintzat har ditzagun. Herri ereduaz (eredu sozial, ekonomiko, hirigintza eredu…) hausnartu dugu ere, haurren egoera hobetzeko herri eredua aldatu beharra ikusten baitugu. Eta noski, uste dugu honek ere hizkuntzari on egingo diola….

    Horrenbestez, 2 ondorio atera ditut euskalgintzari aplikagarri zaizkionak:

    1.-Kolektibo zapaldutakook batu beharra dugu, egun indarrean den jendarte eredu kapitalista eta hetero-patriarkalari aurren egin nahi badiogu. Galde diezaiogun gure buruari, egun euskalgintzak bizi duen emaitza eta mezu hedadura geldotzea ez al da izango bizi garen jendarte ereduaren erru? Hau da, ez ote gara iritsi jendarte eredu honek uzten digunaren topera?

    Jendarte ereduari aurre ein nahi badiogu, ezinbestekoa dugu zapaldurik gauden guztiok elkartzea. Emakume, haur, euskal hiztu, LGTB mugimendua… Zapalkuntza ametitzen duen eredu ekonomiko eta sozial batek kalte egiten baitigu guztioi eta ez digu utziko muga estu batetik haratago joaten….

    2.-Haurren kasuarekin ikasi dudan moduan, ezin gara etengabe gure zilborrera begira egon, guretzat soilik diren mezuak jaurtiz eta autarkia ideologiko batean biziz… Euskalgintzak herri mugimenduekin behar du lotua egon, eraldaketa soziala egongo bada euskaraz izango delako, EH-a euskalduna izango bada feminista ere izango delako eta haurren hiriak beste kolektibo zapaldu batzuen egoera ere hobetuko duelako.

    Badakit ziurrenik ez dela ezer berria kontatzen dudana, baina bai gero eta argiago ikusten dudana bere garrantzia…

    ErantzunEzabatu